«ΑΠΟ ΄δώ και πέρα πρέπει όλοι να αναλάβουμε το βάρος της προσπάθειας που μας αναλογεί και όσοι δεν το αντέχουν να το πουν.Δεν γίνεται να δηλώνουμε… ολίγον έγκυος!». Στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου και της αντιπροεδρίας της κυβέρνησης που συντονίζει τον οικονομικό κύκλο σημαίνουν την έναρξη μια νέας περιόδου μεταρρυθμιστικής εγρήγορσης.Τα πισωγυρίσματα και οι δισταγμοί στην εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος και του μνημονίου δεν συγχωρούνται,καθώς η κατάσταση της οικονομίας αλλά και η έκβαση των διαπραγματεύσεων για τη νέα βοήθεια οριοθετούν έναν αναπόδραστο χρονικό ορίζοντα, ο οποίος εκτείνεται ως το τέλος του Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με ανώτατες κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου στην Εθνική Συνδιάσκεψη και στη ΔΕΘ θα εκφράσει με τη μέγιστη καθαρότητα θέσεις για το μεταρρυθμιστικό και ιδεολογικό στίγμα της κυβέρνησης και για την πορεία της χώρας, παρ΄ ότι ενδέχεται να αναφλέγονται μέτωπα στα πανεπιστήμια, στον χώρο των δημοσίων υπαλλήλων, των γιατρών, των ιδιοκτητών ταξί. Ολα αυτά φαντάζουν μικρά μπροστά στη μέχρις εσχάτων μάχη που απειλούν να ξεκινήσουν οι τραπεζίτες, προκειμένου να αποφύγουν την ένταξή τους στον μηχανισμό χρηματοπιστωτικής σταθερότητας που ισοδυναμεί με απώλεια του ελέγχου των τραπεζών από τους βασικούς μετόχους τους.
Η κυβέρνηση ακολουθεί αποφασιστική στάση στο παιχνίδι με τις τράπεζες, το οποίο αποκτά εκτός από τις οικονομικές και έντονα πολιτικές διαστάσεις, καθώς από την πλευρά των τραπεζιτών διαδίδεται ότι απώτατος και κρυφός στόχος της κυβέρνησης είναι μέσω της κρατικοποίησης των τραπεζών να ελέγξει το επιχειρηματικό πεδίο αλλά και τον χώρο των ΜΜΕ. Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές διαψεύδουν ως αστειότητες αυτά τα σενάρια και διαμηνύουν ότι οι τράπεζες δεν θα χάσουν τον ιδιωτικό τους χαρακτήρα. Το θέμα, όπως είναι φανερό, απαιτεί δύσκολους και λεπτούς χειρισμούς, γι΄ αυτό τα νήματα κινούν αποκλειστικά ο Πρωθυπουργός και ο κ. Ευ.Βενιζέλος.
Το κλίμα αποτυπώνεται στη φράση του αντιπροέδρου και υπουργού Οικονομικών στη Βουλή ότι αυτό που γίνεται «μπορεί να μην είναι ευχάριστο για τους μεγάλους μετόχους,είναι όμως ευχάριστο για την ελληνική οικονομία». Ανώτατες κυβερνητικές πηγές διευκρινίζουν ότι η κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών με κοινές μετοχές προβλέπεται από το μνημόνιο, «αλλά εδώ οι διοικήσεις είναι ταυτισμένες με τις τράπεζες, γι΄ αυτό έχουν ξεσηκωθεί.Πίστευαν ότι θα αποφύγουν την τσιμπίδα και θα βγουν καθαροί από τη διαδικασία της αξιολόγησης, αλλά αυτό δεν θα συμβεί. Αρκετά μας ταλαιπώρησαν» επισημαίνουν.
Αντίστοιχη αντιμετώπιση μεταδίδεται ότι θα υπάρξει και στα υπόλοιπα μέτωπα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. Ο Πρωθυπουργός στήριξε με την ομιλία του στη Βουλή το νομοσχέδιο της κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, έδωσε εντολή να προχωρήσει ο κ. Ηλ. Μόσιαλος στην ανακοίνωση του σχεδίου για την εξυγίανση της δημόσιας τηλεόρασης, ο κ. Ι. Ραγκούσης με τα ταξί και ο κ. Α. Λοβέρδος στη λειτουργία του Εθνικού Οργανισμού Πρωτοβάθμιας Υγείας. Ο υπουργός Υγείας ενημέρωσε τον κ. Παπανδρέου για τις κινητοποιήσεις των γιατρών λίγο πριν από τη ΔΕΘ, επισημαίνοντας ότι επέρχεται «καθολική σύγκρουση». «Εφόσον το αίτημα είναι η απόρριψη της μεταρρύθμισης, εμείς συνεχίζουμε και ας κάνουν ό,τι θέλουν, όποτε θέλουν» φέρεται να απάντησε ο Πρωθυπουργός.
Σε ό,τι αφορά το αίτημα της συναίνεσης που απηύθυνε σταθερά το προηγούμενο διάστημα η κυβέρνηση στην αντιπολίτευση, η κυβερνητική «γραμμή» δεν έχει απολύτως ξεκαθαρίσει. Η επίμονα αρνητική στάση του κ. Αντ. Σαμαρά προκάλεσε δυσφορία σε κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, τα οποία έλεγαν ότι δεν μπορεί «να φαίνεται η κυβέρνηση ότι παρακαλάει.Δεν είμαστε το κόμμα της συναίνεσης, είμαστε το κόμμα της πολιτικής». Το αίτημα της ΝΔ να μη γίνει η αξιολόγηση των τραπεζών και να μην προχωρήσει η κυβέρνηση στο πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων ξεχείλισε το ποτήρι, όπως επισημαίνουν συνεργάτες του Πρωθυπουργού. Ο κ. Παπανδρέου αλλά και ο κ. Βενιζέλος ανταπέδωσαν ευθέως τις προσωπικές επιθέσεις που δέχθηκαν από την αξιωματική αντιπολίτευση. Η συναίνεση που επιτεύχθηκε στο νομοσχέδιο για την Παιδεία προκάλεσε ευφορία, αλλά από την πρώτη στιγμή κυβερνητικά στελέχη διευκρίνιζαν ότι πρόκειται για ένα ad hoc θέμα. «Εμείς έχουμε το πρόγραμμά μας.Θεωρούμε θετικό να υπάρξει συμφωνία σε μείζονα ζητήματα, όπως π.χ. το φορολογικό νομοσχέδιο,αλλά δεν θα γίνουμε όμηροι της συναίνεσης» σημείωναν.
Αυτή την εβδομάδα το οικονομικό επιτελείο θα ξεκινήσει έναν μαραθώνιο διαπραγματεύσεων με τους επικεφαλής της τρόικας. Οι στόχοι του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος και του μνημονίου βρίσκονται εκτός των προβλέψεων εξαιτίας της ύφεσης που κινείται σε επίπεδα πάνω από 4,5%. Ο κ. Βενιζέλος προτίθεται να ζητήσει να εξεταστούν τα μακροοικονομικά δεδομένα τα οποία έχουν διαμορφωθεί τους πρώτους οκτώ μήνες του 2011 και επί τη βάσει αυτών να αξιολογηθούν οι δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας.
Σε απλά ελληνικά, τα κυβερνητικά στελέχη τρέμουν στην ιδέα ότι θα αναγκαστούν να πάρουν νέα μέτρα. Στο οικονομικό επιτελείο γνωρίζουν ότι τα περιθώρια χαλάρωσης των δημοσιονομικών στόχων είναι πολύ μικρά. Οικονομικοί παράγοντες εκτιμούν ότι το πολύ-πολύ να συμφωνηθεί η τροποποίηση του στόχου για το έλλειμμα από το 7,5% στο 8%· διότι, αν γίνει κάτι μεγαλύτερο, αφενός οι αγορές θα το εκλάβουν ως αρνητικό μήνυμα και αφετέρου η κυβέρνηση θα το βρει μπροστά της τον Δεκέμβριο.
Το βέβαιο είναι ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να εμφανιστεί ότι χαλαρώνει την προσπάθεια, αντιθέτως πρέπει να βρίσκεται πολύ κοντά στους στόχους της για να έχει διαπραγματευτικό κεφάλαιο. Παράλληλα όμως είναι αναγκαίο να ολοκληρωθούν σύντομα οι διαδικασίες στα ευρωπαϊκά κοινοβούλια για την εφαρμογή του νέου μηχανισμού βοήθειας και να ξεκινήσει η εθελοντική ανταλλαγή ομολόγων.
Στα ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια υπάρχει η εκτίμηση ότι, αν κερδηθεί τώρα χρόνος, θα έχουν τακτοποιηθεί πολλές εκκρεμότητες ως το τέλος του έτους. Το 2012 πιστεύουν ότι η ύφεση θα φθάσει στο τέλος της και παρ΄ ότι το έλλειμμα θα διατηρείται σε υψηλά επίπεδα (εξαιτίας των υψηλών απαιτήσεων για τόκους), θα προκύψουν πρωτογενή πλεονάσματα, εφόσον εφαρμοστεί απαρέγκλιτα το Μεσοπρόθεσμο και δεν υπάρξει νέα ύφεση στην παγκόσμια οικονομία. Στην περίπτωση που τα πράγματα δεν εξελιχθούν με αυτόν τον τρόπο, εναλλακτικό πλάνο δεν υπάρχει. «Τι σχέδιο να υπάρξει; Τότε θα χρειαστεί μια κυβέρνηση ντεσπεράντος για να διαχειριστεί την κατάρρευση» ομολογεί έμπειρος πολιτικός του ΠαΣοΚ.
Στο εσωτερικό της κυβέρνησης και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ένα ερώτημα κυριαρχεί: «Πότε θα γίνουν εκλογές;». Η παράταξη είναι διχασμένη.Κάποιοι επιχειρηματολογούν υπέρ της άμεσης προσφυγής στις κάλπες,εκτιμώντας ότι όσο καθυστερούν τόσο χειρότερο θα είναι το αποτέλεσμα.«Η κρίση βαθαίνει,η ανεργία καλπάζει και εμείς είμαστε μόνοι μας,χωρίς πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες. Πόσο θα αντέξουμε;» λένε.
Αλλοι θεωρούν ότι είναι καλύτερα να κερδίσει χρόνο η κυβέρνηση,ευελπιστώντας ότι θα βελτιωθούν οι συνθήκες το επόμενο έτος,θα αλλάξει η ατμόσφαιρα και θα καταφέρει με ένα ισχυρό δίλημμα να συσπειρώσει σε μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση «το ριζοσπαστικό κοινωνικό μέτωπο που στηρίζει τις αλλαγές» στο οποίο αναφέρονται πολλά κυβερνητικά στελέχη.
Ο κ.Παπανδρέου στις δημόσιες τοποθετήσεις του αλλά και στις ιδιωτικές συζητήσεις του επισημαίνει ότι οι εκλογές δεν τον απασχολούν.Απασχολούν ωστόσο το επιτελείο του, στο οποίο αναπτύσσονται οι ίδιοι προβληματισμοί για τον καταλληλότερο χρόνο προσφυγής στις κάλπες.O Πρωθυπουργός φέρεται διστακτικός να ξεκινήσει αυτή τη συζήτηση,δεν δίνει το πράσινο φως στον κ. Χ.Καστανίδη για τις αλλαγές που θα δώσουν την τελική μορφή στον εκλογικό νόμο,επιμένει όμως στην ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τη διενέργεια δημοψηφισμάτων.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
