Ξέρουμε ποιοι είμαστε; από πού ερχόμαστε και ποιοι μας έχουν καθορίσει; Συναντάμε συχνά συμπολίτες μας που αγνοούν την παράδοσή μας, που επαίρονται ότι προέρχονται από τους αρχαίους Ελληνες αλλά αγνοούν τι σημαίνει για μας σήμερα αυτό. Μια μικρή επίσκεψη στο παρελθόν μας θα βοηθούσε την αυτογνωσία μας, τη συνείδηση από πού ξεκινήσαμε και πού πάμε. Και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος γι΄ αυτό από το να επισκεφθούμε τους αρχαιολογικούς τόπους που σώζονται και μας συνδέουν με το παρελθόν. Η πρόκληση είναι απλή, κοντά μας και ελκυστική, καθώς παλιοί και νέοι αρχαιολογικοί χώροι έχουν φροντιστεί, εκσυγχρονιστεί και είναι εύκολα προσβάσιμοι.
Βεβαίως η Ελλάδα είναι ένας απέραντος αρχαιολογικός χώρος από άκρη σε άκρη των συνόρων της, με μνημεία πολιτισμού στο βάθος χιλιετιών και με διεθνή ακτινοβολία. Υψιστη αρχιτεκτονική, μοναδική γλυπτική, δημιουργική έκφραση και- το κυριότερο ίσως- η ανάπτυξη του πνεύματος και η καλλιέργεια των τεχνών. Τι να πρωτοδιαλέξει να επισκεφθεί κανείς καθώς κάθε μνημείο έχει την ιδιαιτερότητά του.
Ορισμένα μνημεία δεν χρειάζονται συστάσεις. Η ιστορία του κλασικού πολιτισμού ξεκίνησε από την Ακρόπολη, την αποτύπωση του δημοκρατικού πολιτεύματος της αρχαίας Αθήνας. Ο Παρθενώνας, το Ερέχθειο, τα Προπύλαια και ο μικρός ναός της Αθηνάς Νίκης εξακολουθούν να εμπνέουν 25 αιώνες μετά τη δημιουργία τους. Την ίδια ώρα, με 30 επώνυμα μνημεία και δύο μουσεία, η Ολυμπία, σύμβολο της ευγενούς άμιλλας και του αθλητικού ιδεώδους, οι «πολύχρυσες» Μυκήνες, βασίλειο του μυθικού Αγαμέμνονα, το Μαντείο των Δελφών που καθόριζε τις τύχες ολόκληρων πόλεων, ηΒεργίνα, έδρα των μακεδόνων βασιλέων με «πρωταγωνιστές» τον Φίλιππο Β΄ και τον Αλέξανδρο, η «ιαματική» Επίδαυρος, η «Ακρόπολη» της μινωικής εποχής Κνωσός και η ιερή νήσος Δήλος διαθέτουν παγκόσμια ακτινοβολία και λάμψη.
«Το Βήμα» προτείνει ορισμένα από τα λιγότερο δημοφιλή σε επισκεψιμότητα αλλά εξίσου σημαντικά αρχαιολογικά τοπία που θα ήταν καλό να γίνουν κτήμα όλων.
Τεράστια τείχη με πύργους περιβάλλουν την πόλη που ίδρυσε ο θηβαίος στρατηγός Επαμεινώνδας το 369 π.Χ.Η είσοδος από μνημειώδη πύλη,την Αρκαδική,και στη συνέχεια τα αρχαία οικοδομήματα διαδέχονται το ένα το άλλο.Στον χώρο, που ανασκάπτει και αναστηλώνει ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης,βρίσκονται όλα τα δημόσια κτίρια μιας αρχαίας πόλης.
Το αρχαιότερο μαντείο του ελληνικού κόσμου ήταν για πολλούς αιώνες υπαίθριο. Οι τελετουργίες γίνονταν γύρω από το ιερό δένδρο (ιερή δρυς ή φηγός),όπου κατοικούσε ο Δίας.Οι ιερείς μάντευαν τη βούληση του θεού σύμφωνα με το κατά πώς θρόιζαν τα φύλλα της ιερής βαλανιδιάς και πώς πετούσαν τα πουλιά που φώλιαζαν σε αυτήν.Τους ναούς της Διώνης, της Θέμιδας,του Ηρακλή και της Αφροδίτης,το πρυτανείο,το βουλευτήριο,και βέβαια το εξαιρετικό θέατρο τα επισκέπτονται σήμερα οι άνθρωποι σε ένα τοπίο μοναδικό.
Είναι αριστούργημα,διότι συνδυάζει χαρακτηριστικά της αρχαϊκής,της κλασικής και της παραδοσιακής αρκαδικής τέχνης σε ένα ελκυστικό μείγμα παλαιού και νέου, αγροτικού και εκλεπτυσμένου.Και είναι κρυμμένος,αφού εδώ και χρόνια βρίσκεται κάτω από προστατευτικό κάλυμμα προκειμένου να διασωθεί από τον χρόνο (ώσπου να αναστηλωθεί).Σε υψόμετρο 1.130 μ. στις Βάσσες της Φιγαλείας,στο κέντρο της Πελοποννήσου,ο ναός αποδίδεται στον Ικτίνο,τον αρχιτέκτονα του Παρθενώνα.
Τα ιερά του Ολυμπίου Διός,της Δήμητρας και της Ισιδας,θέατρα,θέρμες,μοναδικά αγάλματα που ήρθαν στο φως από τον καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή,ο οποίος συνεχίζει τις ανασκαφές σε έναν αρχαιολογικό χώρο που καλύπτει έκταση 1.500 στρεμμάτων στους βόρειους πρόποδες του Ολύμπου.Εδώ προσέφευγαν οι Μακεδόνες για να λατρέψουν τον δικό τους Δία και να προσφέρουν θυσίες- χάρη σε ένα εύρημα μάλιστα ο Δημήτρης Παντερμαλής έχει αναπαραστήσει τον τρόπο τέλεσης μιας εκατόμβης (θυσία εκατό βοών).
Σε μια χαμηλή πλαγιά της Ιδης κοντά στο Ρέθυμνο η νεκρόπολη της Αρχαίας Ελεύθερνας αποτελεί μοναδική εμπειρία για τον επισκέπτη.Ταφές από τον 8ο αιώνα π.Χ.,καύσεις που η πρακτική τους θυμίζει ακριβώς τα ομηρικά έπη,μοναδικά ευρήματα (χρυσά κοσμήματα και άλλα αντικείμενα και παράξενα έθιμα),και όλα αυτά μαζί σε μια «ανοιχτή» ανασκαφή, που διεξάγεται συνεχώς από τον καθηγητή Νίκο Σταμπολίδη.Ενα σύγχρονο στέγαστρο προστατεύει ιδανικά τον χώρο,ενώ αναμένεται η κατασκευή του μουσείου.
Πέντε άμαξες,15 άλογα και τέσσερις καύσεις νεκρών συνιστούν το εντυπωσιακό εύρημα στην περιοχή αυτή του Βόρειου Εβρου,διότι: τα αμάξια διατηρούν όλα τα λειτουργικά και τα διακοσμητικά τους στοιχεία (μεταλλικά εξαρτήματα, δέρμα,ξύλο,ύφασμα κτλ.)· οι καύσεις με τα πλούσια κτερίσματα δίνουν νέα στοιχεία για την ταφική τελετουργία,ενώ το έθιμο του ενταφιασμού αλόγων και αμαξών για να ακολουθήσουν τους νεκρούς είναι ασυνήθιστο στον ελληνικό κόσμο.
Επιτόπιο μουσείο θα γίνει σύντομα στον χώρο.
Η τεράστια πόλη που έκτισε ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας Οκταβιανός ως ανάμνηση της νίκης του εναντίον του στόλου του Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας της Αιγύπτου στα χωρικά ύδατα του Ακτίου- αλλάζοντας τον ρου της Ιστορίας- διατηρείται σήμερα εκπληκτικά.Θέατρο,ωδείο,Νυμφαίο,θέρμες,υδραγωγείο,πολυτελείς κατοικίες,αλλά και χριστιανικά μνημεία συνθέτουν ένα σύνολο μοναδικό στον ελληνικό χώρο.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
