Γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες πριν από 63 χρόνια, από μητέρα που ανήκε στη ινδιάνικη φυλή των Τσερόκι και πατέρα λευκό.
Στα 21 του έγινε αντιρρησίας συνείδησης του πολέμου του Βιετνάμ και μετανάστευσε στον Καναδά.
Μετά από κάποιες περιπλανήσεις έφτασε στην περιοχή του Άρντοχ, στο Οντάριο, και συνδέθηκε με το «Πρώτο Έθνος των Αλγκόνκιν του Άρντοχ».
(«Πρώτα έθνη» ονομάζονται οι αυτόχθονες – οι Ινδιάνοι -του Καναδά, που δεν είναι Ινουίτ, δηλαδή Εσκιμώοι, ούτε Μετί, δηλαδή μιγάδες που προέκυψαν από επιμειξία Ευρωπαίων εποίκων και Ινδιάνων. Στο σύνολο τους οι πολίτες του Καναδά, με «αυτόχθονες» ρίζες, ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο).
Ο νεαρός αντιρρησίας τελικά το 1992 κατάφερε να «υιοθετηθεί» και να γίνει μέλος του έθνους των Αλγκόνγιν, με την διαδικασία και τελετουργία που προβλέπεται από τους άγραφους νόμους της φυλής. Κάποια περίοδο χρημάτισε και αρχηγός της φυλής.
Από τότε ο κ. Ρόμπερτ Λάβλεϊς βρίσκεται στην πρωτοπορία των αγώνων που έχουν να κάνουν με την υπεράσπιση της φύσης και των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων. Και όχι μόνο αυτών.
Πριν από λίγο καιρό επισκέφτηκε τη χώρα μας ως μέλος του καναδέζικου πλοίου του «Στολίσκου της Ελευθερίας», που επιχείρησε, χωρίς επιτυχία, να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας.
«Οι Έλληνες μου φάνηκαν πολύ φιλικοί και 100% υποστηρικτικοί στο σκοπό μας. Όμως από ό,τι φάνηκε η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε πιέσεις σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο» λέει ο κ. Λάβλεϊς, που ως μέλος του Στολίσκου πέρασε περίπου 3 εβδομάδες στη χώρας μας.
«Σε αρκετές συζητήσεις με τους ανθρώπους στην Ελλάδα, διαπίστωσα ότι με τον ερχομό του ΔΝΤ νιώθουν όπως και εμείς, δηλαδή αποικιοκρατούμενοι, που τους λένε πως ό,τι γίνεται είναι για καλό τους».
Δεν ήταν η η μοναδική φορά που ο κ. Λάβλεϊς βρέθηκε στην πρώτη γραμμή ενός αγώνα που θεωρούσε δίκαιο.
Στις αρχές του 2008 μια εταιρία ουρανίου επιθυμούσε να προχωρήσει σε έρευνες για την εξόρυξη ουρανίου στην ευρύτερη περιοχή του Άρντοχ. Σημειωτέον ότι περίπου το 1/4 της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου εξορύσσεται από το καναδικό υπεδάφος.
Ο κ. Λάβλεϊς, φέροντας τότε τον τίτλου του αρχηγού του «Πρώτου Έθνους των Αλγκόνγκιν του Άρντοχ», μιας κοινότητας 600 κατοίκων, (η φυλή των Αλγκόνγκιν, αριθμεί συνολικά περίπου 11.000 μέλη) πρωτοστάτησε σε ακτιβιστικές ενέργειες που προσπαθούσαν να ματαιώσουν τα σχέδια της εταιρίας.
Ζήτημα ζωής και θανάτου
«Ήταν ένα θέμα ζωής και θανάτου για μας, αν γινόταν η εξόρυξη, το νερό της περιοχής μας θα μολύνονταν.
Τελικά ο κ. Λάβλεις βρέθηκε στη φυλακή. «Θεωρούσα πως το περιφερειακό δικαστήριο του Οντάριο ήταν αναρμόδιο για το συγκεκριμένο ζήτημα και αυτοί με καταδίκασαν σε έξι μήνες φυλάκιση για περιφρόνηση του δικαστήριου. Αυτό που έχει σημασία να ειπωθεί ότι η δική μας κοινότητα δεν υπέγραψε ποτέ συνθήκη παραχώρησης της γης ή οποιαδήποτε άλλη με την κυβέρνηση του Καναδά. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπόκειται στην σχετική νομοθεσία για τους αυτόχθονες, κάτι που έχει καλές και κακές πλευρές. Μετά από έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο, βγήκα από τη φυλακή. Το σημαντικό είναι ότι το Ανώτατο Δικαστήριο επεσήμανε ότι το τοπικό δικαστήριο δεν έλαβε υπόψιν του το εθιμικό δίκαιο των Αλγκόνγκιν, κάτι που κατά κάποιο τρόπο είναι μια νίκη για μάς».
Τελικά η εταιρία προχώρησε στις έρευνες, σε πολύ μικρότερη όμως κλίμακα από ότι ήταν αρχικά προγραμματισμένο. «Με όλη την δημοσιότητα πού πήρε το θέμα έγινε γνωστό το μέγεθος της οικολογικής καταστροφής που θα προκαλούσε η εξόρυξη, και η εταιρία κατέρρευσε οικονομικά» διηγείται ο κ. Λάβλεϊς.
«Κάποτε οι Ινδιάνοι πιέζονταν να φύγουν από τη γη τους για λόγους που είχαν να κάνουν με την εγκατάσταση των αποίκων. Σήμερα το ρόλο αυτό έχουν αναλάβει οι μεγάλες εταιρίες που εκμεταλλεύονται το πλουσιότατο υπεδάφος του Καναδά».
Καθηγητής στο πανεπιστήμιο
Όταν δεν ασχολείται με τα θέματα της κοινότητας του, διδάσκει στο πανεπιστήμιο Queen’s College του Κίνγκστον, σε θέματα που σχετίζονται με την κουλτούρα των αυτοχθόνων φυλών.
«Μέχρι να τελειώσουν το σχολείο οι Καναδοί μαθητές, δεν μαθαίνουν σχεδόν τίποτα για την ιστορία των Ινδιάνων και πως αυτοί εκτοπίστηκαν από τη γη τους ή αναγκάστηκαν να την πουλήσουν», λέει και συμπληρώνει πως «όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες οι λιγότερο ενοχλητικές πλευρές της ιστορίας παραλείπονται».
«Πάντως, οι φοιτητές μου, οι οποίοι φυσικά δεν είναι στην πλειοψηφία τους ινδιάνικης καταγωγής, μου λένε πολλές φορές μετά το μάθημα, ότι «νιώθω» καλύτερος Καναδός τώρα που ξέρω και αυτή την πλευρά».
Ανάμεσα στους φοιτητές του υπάρχουν και άνθρωποι με ελληνικές ρίζες. «Τους είχα ρωτήσει αν αισθάνονται Ελληνοκαναδοί ή Καναδοέλληνες. Μου απάντησαν πως «οι γονείς μας είναι Ελληνοκαναδοί, εμείς όμως το αντίθετο»»
Αρχηγός της φυλής
Στο παρελθόν έχει υπάρξει αρχηγός του «Πρώτου Έθνους των Αλγκονγκιν του Άρντοχ. «Μη φανταστείτε ότι είναι μια θέση που σημαίνει εξουσία. Οι υποθέσεις της κοινότητας ρυθμίζονται με βάση την συναίνεση. Κάθε διευρύμενη οικογένεια εκπροσωπείται από ένα μέλος, συνήθως μεγάλης ηλικίας άντρα ή γυναίκα, και από εκεί όρίζεται κάποιος σαν αρχηγός. Για τις υποθέσεις που έχουμε να φροντίσουμε το σύστημα αυτό είναι λειτουργικό. Ούτως ή άλλως βασική μας έγνοια είναι η προστασία των φυσικών πηγών της περιοχής μας: των κυνηγετικών περιοχών και των εκτάσεων όπου καλλιεργούμε άγριο ρύζι, με τον παραδοσιακό τρόπο».
Πως όμως από την αχανείς εκτάσεις του Οντάριο αποφάσισε να εμπλακεί στην ιστορία της Γάζας;
«Η ιστορία των Παλαιστίνιων, ειδικά των Παλαιστίνιων της Γάζας που είναι αποκλεισμένοι στον ίδιο τους τον τόπο, μοιάζει, τηρουμένων των αναλογιών, με εκείνη των αυτοχθόνων του Καναδά. Ειδικά όσων φυλών έχουν υπογράψει κάποια συνθήκη με το κααναδικό κράτος και υπόκεινται στην σχετική νομοθεσία. Απολαμβάνουν κάποια προστασία που ταυτόχρονα σημαίνει έλεγχο. Η κυβέρνηση του Καναδά στη μια περίπτωση, το Ισραήλ τους Παλαιστίνιους στην άλλη , τους αντιμετωπίζει σαν «πολίτες με ειδικές ανάγκες», σαν ανίκανους να ρυθμίσουν τα πράγματα που τους αφορούν», εξηγεί ο κ. Λάβλεϊς.
