Μία εκ των κάτω πολιτική

1 Oχι· δέν υπαινίσσομαι τους εν πλατείαις Διαμαρτυρομένους. Αναφέρομαι σε μία ρωμαλέα, ενεργώς π ο λ ι τ ι κ ή διεργασία που φουντώνει εκ των κάτω και στοχεύει ευθέως στην επίλυση βασικών πολιτικών προβλημάτων της άθλιας συγκυρίας μας. Εννοώ τις χιλιάδες αυτοδύναμες πρωτοβουλίες μικρών ομάδων Πολιτών, οι οποίες (i) συμβάλλουν στη βελτίωση μέρους των άπειρων θεσμικών προβλημάτων μας, (ii) πραγματώνουν νέα μικρά αναπτυξιακά έργα, ενώ κυρίως (iii) στήνουν ένα δίχτυ κοινωνικής αλληλεγγύης- τόσο αναγκαίας σήμερα για τα πρώτα θύματα της ημιπτώχευσής μας. Διστάζω να χρησιμοποιήσω τον όρο «εθελοντισμός» διότι τα απολιθώματα των αντιεπιστημονικών πολιτικών Μεγαθεωριών («δικτατορία του προλεταριάτου», «αυτοματισμός των Αγορών» κ.ά.) θα αντιτείνουν ότι «δέν λύνονται τα πολιτικά προβλήματα με τη Φιλανθρωπία». Λάθος. Λάθος τερατώδες: Πρώτον, έπρεπε να ντρέπεσθε που καταδικάζετε τους φτωχούς να «αναμένουν» την Επανάσταση ή την Παγκοσμιοποίηση και να συνεχίζουν να υποφέρουν για πολλές δεκαετίες, παρά να ενθαρρύνετε την έκφραση του άμεσου ανθρωπισμού των συμπολιτών τους! Δεύτερον διοτι «ενώ στη Φιλανθρωπία δίνεις αυτό που έχεις, στον Εθελοντισμό δίνεις αυτό που είσαι», όπως ευστοχότατα δήλωσε πρόσφατα κι ένας αθηναίος εθελοντής. Τρίτον και κυριότερο, διοτι η νέα ετούτη πολιτική στρατηγική δέν περιορίζεται βέβαια στα συσσίτια, αλλα απλώνεται σιγά-σιγά σ΄ όλες τις αδυναμίες μας.

2 Ας μήν κλάψομε άλλο, για σήμερα τουλάχιστον, για την περιρρέουσα αυτοκτονική λεβεντιά μας («εμείς δέν χρωστάμε τίποτα» και τέτοια), κι άς μείνομε στην άποψη που με χίλια ζόρια φαίνεται αδρομερώς να επικρατεί. Διάγνωση: Επεφτε η παραγωγή-μας, αλλ΄ εμείς ανεβάζαμε το βιοτικό-μας επίπεδο με παροξυσμό δανεισμού, αντί να κάνομε τις αναγκαίες θεσμικές και ηθολογικές αλλαγές. Τώρα, υποθέτοντας οτι έχομε αποφασίσει ν΄ αλλάξουμε (που δέν έχομε…), χρειαζόμαστε χρόνον προς τούτο· ίσαμε που να γίνουν και ν΄ αποδώσουν πλούτο ετούτες οι σωτήριες αλλαγές, μας χρειάζονται κι άλλα δανεικά (για να μήν πεθαίνουν οι φτωχότεροι στους δρόμους και για να μήν αλληλοσφαχθούμε).

Λοιπόν, σ΄ αυτήν την πορεία, τρείς Κατευθύνσεις ρωμαλέας πολιτικής πράξης επιβάλλονται σήμερα- αν δηλαδή μας ενδιαφέρει στ΄ αλήθεια το μέλλον αυτού του Λαού κι όχι η (ανέφικτη άλλωστε) διαιώνιση των μαξιμαλισμών μας: (i) Να ανατρέψομε το μέγα πλήθος των θεσμικών στρεβλώσεων του ατομικού και του δημόσιου βίου (τη ρίζα του κακού δηλαδή). (ii) Να ξεκινάμε σιγά-σιγά τις νέες αναπτυξιακές δράσεις, αποενοχοποιώντας την έννοια της «επιχείρησης» (λές και οι χιλιάδες κλεφταράδες και λουφαδόροι στους «δημόσιους» Οργανισμούς δέν ήσαντε παιδιά μας). Και (iii) να αμβλύνομε τον πόνο και την ανέχεια απ΄ την οποία εντονότερα θα υποφέρουν εντωμεταξύ οι φτωχότεροι.

3 Ιδού λοιπόν πώς, χωρίς κανέναν «κεντρικό» σχεδιασμό, αναφώσκουν σήμερα χιλιάδες αυτοδύναμες Ομάδες Πολιτών («Εθελοντών», όπως παλιότερα, τον καιρό του πολέμου), οι οποίες στοχεύουν ακριβώς σ΄ αυτές τις τρείς χειροπιαστές πολιτικές δράσεις:

α) Για τις θεμελιωδώς αναγκαίες θεσμικές και ηθολογικές αλλαγές, προαπαιτείται μια συστηματικότερη ενημέρωση (πές καλύτερα «εκπαίδευση») του Λαού, προκειμένου ν΄ αντιληφθεί πώς ακριβώς φθάσαμε ώς εδώ. Πληθαίνουν τώρα πολύ οι φωνές στα ΜΜΕ όσων αποπειρώνται αυτόν τον αποδεικτικό λόγο (πάντοτε βέβαια μές στον ορυμαγδό εκείνων που θεωρούν τον Λαό ως μεταφυσικό μόρφωμα στο απυρόβλητο των πολιτικών ευθυνών). Αυξάνονται κι οι Σύλλογοι Πολιτών που οργανώνουν ομιλίες Ειδικών και Σεμινάρια Οικονομίας για τον κόσμο. Εξ άλλου, πλήθος απο μικρές πρωτοβουλίες στοχεύουν κατευθείαν σε μερικές στρεβλώσεις του παρελθόντος. Θεσμικές στρεβλώσεις: Μικρές ομάδες δημοσίων υπαλλήλων που αποφασίζουν μεταξύ τους να έρχονται επιδεικτικώς στην ώρα-τους το πρωί ή που συμφωνούν να παίρνουν και δουλειά στο σπίτι- όπως ακριβώς οι (υπο απόλυση) συνάδελφοί-τους στον ιδιωτικό τομέα. Και ηθολογικές στρεβλώσεις: Εθελοντικές φιλοπεριβαλλοντικές ομάδες (εθελοντές πυροσβέστες, εθελοντές δενδροφυτεύσεων, εθελοντικός καθαρισμός πάρκων/τοίχων/επιγραφών). Μέχρι και σύλλογοι οργανώνονται για την καταπολέμηση του νεοελληνικού μίσους κατά της αιολικής ενέργειας (ακόμη πάτοι είμαστε διεθνώςποιός θα το πίστευε).

β) Σιγά-σιγά εμφανίζονται και λίγες πρόσθετες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, «επιχειρησιακού» χαρακτήρα, χωρίς κάν να έχουν ολοκληρωθεί οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Και δέν πρόκειται για μεγάλες Επιχειρήσεις, αλλα μάλλον για το ξυπνημένο φιλότιμο νεανικών συνήθως μειονοτήτων. Σ΄ ορισμένες περιοχές της Χώρας, περισσότερες επιχειρήσεις ανοίγουν απ΄ όσες κλείνουν. Δέν έχουν βέβαια το ίδιο οικονομικό ή εργασιοθεσιακό βάροςαλλα κάτι ίσως λέει το φαινόμενο: Στην προοδευτική Γεωργία, στην ανάπτυξη Λογισμικού, σε μηχανολογικά-ενεργειακά τεχνουργήματα. Κάτι μοιάζει να ξυπνάει…

γ) Εκεί όμως όπου ο κατα κυριολεξίαν Εθελοντισμός δημιουργεί ήδη μιαν νέα (απρόσμενη) δυναμική στα συλλογικά-μας πράγματα είναι η κοινωνική αλληλεγγύη μπροστά στη φτώχεια εκείνων που πρώτοι πληρώνουν τώρα τον ασυγκράτητο δανεισμό των χθεσινών λαϊκιστών. Και δεν αναφέρομαι τόσο στον οργανωμένο ανθρωπισμό της μεγάλης κλίμακας (όπως οι Διασώστες, οι Γιατροί χωρίς Σύνορα κ.ά., οι Μηχανικοί χωρίς Σύνορα, οι Αιμοδότες κ.λπ.), αλλα στον μεσαίας κλίμακας ανθρωπιστικό Εθελοντισμό, όπως λ.χ.: Η δωρεάν μεταφορά ασθενών, η συμπαράσταση σε οροθετικούς ή ναρκοπαθείς, η πολλαπλή φροντίδα των αστέγων, η συγκέντρωση και διανομή τροφής/ιματισμού/κ.λπ., η οργάνωση συσσιτίων (μέχρι και πωλητές λαχανικών σε Λαϊκές συμβάλλουν προγραμματισμένακαι Μαθητές επαγγελματικών Σχολών Μαγειρικής παρακαλώ), η εκτεταμένη εθελοντική πρωτοβουλία εργαζομένων σε Επιχειρήσεις κ.λπ. Στην ίδια κατηγορία, και με πιό αισιόδοξο μήνυμα πρακτικής πολιτικής εγρήγορσης, υπάγονται οι εθελοντικές εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες: Για παιδιά μεταναστών, για φυλακισμένους, για απόρους- και ειδικότερα σε θέματα κυκλοφοριακής αγωγής παιδιών ποικίλης προελεύσεως, ξενάγησης σε μουσεία κ.λπ.

Υποστηρίζω (και μακάρι ειδικότερες μεσοχρόνιες μελέτες να το διερευνήσουν αρμοδιότερα) οτι πρόκειται για ενα σπουδαίας σημασίας πολιτικό φαινόμενο, έξω απ΄ την παλιατσούρικη ξυλόγλωσσα κομμάτων. Ενα φαινόμενο «εκ των κάτω», με χιλιάδες Ομάδες ευαίσθητων ενεργών πολιτών που τείνουν να δημιουργήσουν ενα κοινωνικό ανανεωτικό και στηρικτικό δίχτυ- το οποίο ίσως να το αγαπήσουν σε λίγο περισσότεροι δημοσιολόγοιμας, μόλις λιγοστέψει ο φόβος-τους απ΄ τις απειλές του στρατού των «νεαρών» φθορέων της Δημοκρατίας και της περιουσίας της Χώρας- πού είσαι Ιονέσκο..

Ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος είναι ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ