Στα άκρα φαίνεται ότι οδηγείται η σύγκρουση Ερντογάν και Στρατού στην Τουρκία. Σε μία κίνηση ασυνήθιστη, η ηγεσία των ενόπλων Δυνάμεων της γειτονικής χώρας – που διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ – παραιτήθηκε σύσσωμη. Η εξέλιξη αυτή έλαβε χώρα λίγα 24ωρα πριν από τις καθιερωμένες ετήσιες στρατιωτικές κρίσεις στην Τουρκία και σύμφωνα με πληροφορίες αντικατοπτρίζει την πρόθεση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να καθυποτάξει πλήρως τους «πασάδες», βάζοντας ταφόπλακα στον βασικό πυλώνα του κεμαλικού κατεστημένου. Και ως μέσο για να πετύχει τον στόχο του χρησιμοποιεί την αλυσίδα σκανδάλων που έχουν αποκαλυφθεί τα τελευταία χρόνια για την πρόκληση πραξικοπήματος εναντίον του ισλαμικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) – με κορωνίδα το «Σχέδιο Βαριοπούλα» του 2003.
Η παραίτηση του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου στρατηγού Ισίκ Κοσανέρ και των αρχηγών του Πολεμικού Ναυτικού, ναυάρχου Εσρέφ Ογκούρ Γίγκιτ, του Στρατού Ξηράς, στρατηγού Ερντάλ Τσεϊλάνογλου και της Πολεμικής Αεροπορίας, πτεράρχου Χασάν Ακσάι αιφνιδίασε αρκετούς. Και αυτό καθώς σύμφωνα με πληροφορίες φαίνεται ότι η ένταση που υπήρχε είχε αρχίσει να ηρεμεί έπειτα από τη συνάντηση που είχαν σήμερα ο πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ και ο πρωθυπουργός Ερντογάν με τον τούρκο Α/ΓΕΕΘΑ.
Ο μόνος που παρέμεινε στη θέση του είναι ο διοικητής της Στρατοχωροφυλακής, Νετσντέτ Εζέλ. Λίγες ώρες μετά τις παραιτήσεις, και έπειτα από συνάντηση με τους Ερντογάν και Γκιούλ, ο Εζέλ ορίστηκε αναπλρωτής αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων.
Νωρίτερα, τα τουρκικά ΜΜΕ μετέδιδαν πως ο Εζέλ θα οριζόταν επικεφαλής του Στρατού Ξηράς. Σύμφωνα με την άτυπη τουρκική παράδοση, οι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων έχουν επιτελέσει αρχηγοί του Στρατού Ξηράς.
Ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων και αρχηγός των χερσαίων δυνάμεων δεν θα συμμετάσχουν στην δεξίωση που παραθέτει η αντιπροσωπεία του κατοχικού καθεστώτος της Κύπρου στην Άγκυρα, το απόγευμα της Παρασκευής.
Το πρακτορείο Anadolu μετέδωσε αρχικά ότι οι αρχηγοί παραιτούνται, αλλά κατόπιν διευκρίνισε ότι ζητούν την πρόωρη αποστρατεία τους, όπως άλλωστε ανάφερε σε ανακοίνωσή του και το γραφείο του πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν.
Η Hurriyet ανέφερε το βράδυ πως ο Κοσανέρ παραιτήθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κράτηση ανωτάτων αξιωματικών με την κατηγορία της συνομωσίας.
Της αποχώρησης προηγήθηκε 20λεπτη συνάντηση μεταξύ του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγού Ισίκ Κοσάνερ με τον Ερντογάν και τον πρόεδρο Αμπντουλάχ Γκιουλ στο Προεδρικό Μέγαρο. Ο στρατηγός Κοσάνερ στη συνέχεια αποχώρησε και έμειναν ο πρόεδρος με τον πρωθυπουργό.
Το παρασκήνιο
Κάθε χρόνο, το Γενικό Επιτελείο καταθέτει μία λίστα με εισηγήσεις για τις ετήσιες τακτικές κρίσεις στις Ενοπλες Δυνάμεις. Εφέτος, οι κρίσεις έχουν προγραμματιστεί για το τριήμερο 1 – 4 Αυγούστου. Η κυβέρνηση του ΑΚΡ και προσωπικά ο Πρωθυπουργός δεν επιθυμούσαν σε καμία περίπτωση να προαχθούν οι συνολικά 41 στρατιωτικοί που θεωρούνται ύποπτοι για συμμετοχή στο Σχέδιο Βαριοπούλα και οι οποίοι κρατούνται στις τουρκικές φυλακές.
Οι «πασάδες» είχαν τις αντιρρήσεις τους. Η βασικότερη εξ’ αυτών είναι ότι στους κρατουμένους δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες. Παραμένουν προφυλακισμένοι, ορισμένοι εξ’ αυτών ακόμη για δύο χρόνια, απλώς ως ύποπτοι. Μάλιστα, πληροφορίες αναφέρουν ότι οι υποψίες εναντίον τους έχουν προκύψει από μυστικούς μάρτυρες, ενώ έχουν υπάρξει και καταγγελίες ότι διάφορες μαρτυρίες έχουν προκύψει και με «περίεργους» τρόπους.
Ο πρόεδρος Γκιουλ προπάθησε να κατεβάσει τους τόνους μετά τη συνάντηση της Παρασκευής. «Αυτά είναι συνήθη πράγματα. Ως πρόεδρος», τόνισε, «θέλω να γνωρίζω τι υπογράφω όταν λαμβάνονται τόσο ημαντικές αποφάσεις». Πιο ενδεικτική των προθέσεων της κυβέρνησης ήταν βέβαια η δήλωση του κ. Ερντογάν. «Δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει ένταση. Οι νόμοι που αφορούν στις αποστρατεύσεις και στις προαγωγές είναι σαφείς. Οι νόμοι σε αυτή τη ζώρα λειτουργούν κανονικά. Ο,τι προβλέπει ο νόμος θα γίνει» είπε.
Οι αρχηγοί των τριών κλάδων επρόκειτο να αποστρατευθούν στις εφετεινές κρίσεις. Ωστόσο, η υποβολή παραίτησης δείχνει κάτι άλλο. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του «Το Βήμα», η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων είχε γίνει το τελευταίο διάστημα δέκτης ισχυρότατων πιέσεων από μεσαία και ανώτερα στελέχη για την αδράνειά της απέναντι στις συνεχιζόμενες προσβολές της σημερινής κυβέρνησης εναντίον της. Δεν αποκλείεται λοιπόν οι τέσσερις αρχηγοί να παραιτήθηκαν ως μία κίνηση – διάβημα προς τον κ. Ερντογάν.
Διπλωματικές πηγές τόνιζαν πάντως ότι ο Ερντογάν, πανίσχυρος πλέον και έχοντας κερδίσει σχεδόν το 50% στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, δεν επρόκειτο να αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη ώστε «να ξεδοντιάσει» πλήρως το στρατιωτικό κατεστημένο. Μάλιστα, η δημοτικότητα του Στρατού στην Τουρκία εμφανίζεται να φθίνει δραματικά και από ποσοστά του 90% βρίσκεται πλέον κοντά στο 65% με τάση παραιτέρω μείωσης.
Επιπλέον, η κυβέρνηση Ερντογάν έχει ήδη δηλώσει την πρόθεσή της να αλλάξει το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο. Σύμφωνα με τη «Μιλιέτ», οι κυριότερες αλλαγές αφορούν τη μείωση των στρατιωτικών και την αύξηση των πολιτικών, με τη συμμετοχή του υπουργού Εσωτερικών καθώς και δύο αντιπροέδρων της κυβέρνησης.
