Ο Albert Einstein φέρεται να είπε ότι η παράνοια συνίσταται στο να επαναλαμβάνει κανείς το ίδιο πράγμα ελπίζοντας κάθε φορά σε διαφορετικό αποτέλεσμα. Η παραπάνω παρατήρηση βρίσκει εφαρμογή στη σημερινή οικονομική πραγματικότητα καθώς η τρόικα προχωρά σε δεύτερο (μέσα σε ένα χρόνο) πακέτο οικονομικής στήριξης προς την Ελλάδα ελπίζοντας, και πάλι, σε αποφυγή της Ελληνικής χρεοκοπίας. Την καλύτερη δυνατή απάντηση στα περί παράνοιας λεγόμενα του Einstein δίνει ο Βρετανός οικονομολόγος John Maynard Keynes: «Εαν σου χρωστάω 1 Στερλίνα (βλέπε 1 Ευρώ), το πρόβλημα είναι ασφαλώς δικό μου.
Εάν όμως σου χρωστάω 1 εκ. Στερλίνες (βλέπε Ελληνικό δημόσιο χρέος περίπου 364 δις. Ευρώ για το 2011), το πρόβλημα είναι ασφαλώς δικό σου». Η παραπάνω απλή, αλλά εξαιρετικά σαφής, δήλωση του Keynes βρίσκει απήχηση στο σημερινό οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας και τις πιθανές αποσταθεροποιητικές συνέπειες του τελευταίου.
Πράγματι, οι οίκοι αξιολόγησης απειλούν ότι πιθανή χρεοκοπία της Ελλάδας θα οδηγήσει σε μείωση της πιστοληπτικής ικανότητας και άλλων Ευρωπαϊκών κρατών που έχουν επενδύσει σε ομόλογα τόσο της Ελλάδας όσο και της Πορτογαλίας ή της Ιρλανδίας. Οι απειλές των οίκων αξιολόγησης συνοψίζουν με εύγλωττο τρόπο το μελλοντικό οικονομικό πρόβλημα της Ευρωζώνης καθώς στην καλύτερη των περιπτώσεων (αποφυγή δηλαδή της χρεοκοπίας μελών-κρατών της περιφέρειας), η Ευρωζώνη θα παρουσιάσει αναιμικό μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 1,7% τη διετία 2011-2012 τη στιγμή κατά την οποία το ποσοστό ανεργίας μόλις και «μετά βίας» θα μειωθεί από 10% το 2010 στο 9,2% το 2012.
Καθώς λοιπόν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.) εκτιμά μέσο ετήσιο πληθωρισμό 1,9% τη διετία 2011-2012 και πληθωρισμό ο οποίος δε θα ξεπεράσει το στόχο του 2% μέχρι το 2016, κάθε σκέψη για περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων πολιτικής (από το σημερινό 1,25%) κρίνεται εξαιρετικά πρόωρη. Έχοντας μάλιστα κατά νου ότι, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι πραγματικές επενδύσεις στην Ευρωζώνη θα αυξηθούν μόλις κατά 2,2% το 2011 (ποσοστό υποτετραπλάσιο του αντίστοιχου ρυθμού αύξησης στις ΗΠΑ), πιστεύουμε ότι το «κλειδί» για μεγαλύτερη εισροή επενδύσεων, επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης, αναχαίτησης της ανεργίας (με συνέπεια τον περιορισμό των κοινωνικών τριβών) και μείωσης του ρίσκου χρεοκοπίας, βρίσκεται τόσο στη διατήρηση των επιτοκίων πολιτικής στα σημερινά επίπεδα, όσο και στην γενναία μείωση των φορολογικών συντελεστών των Ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από το σημερινό μέσο όρο του 23% σε χαμηλότερα επίπεδα.
Ανεξάρτητα λοιπόν από την όποια επιτυχία των πακέτων στήριξης προς τις χώρες της περιφέρειας, η επανεκκίνηση της Ευρωπαϊκής οικονομίας εξαρτάται τόσο από την διατήρηση χαλαρής νομισματικής πολιτικής όσο και από τη δραστική μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων.
* Ο Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool και ο Θεόδωρος Παναγιωτίδης είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και επισκέπτης Research Fellow στο Hellenic Observatory του London School of Economics.
