Το Μεσοπρόθεσμο, το καμένο Σύνταγμα, η ένταση και η ανασφάλεια, τα καθημερινά πρωτοσέλιδα στον ξένο Τύπο για τις εξελίξεις στην Ελλάδα παραπέμπουν πράγματι σε στιγμές της Ιστορίας κατά τις οποίες η χώρα βρισκόταν σε «κατάσταση έκτακτης και επείγουσας ανάγκης» και το φιλελληνικό αίσθημα ανθούσε.
Ως πράξη φιλελληνισμού, αλληλεγγύης και ανταπόδοσης του «πρωταρχικού χρέους ολόκληρης της Ευρώπης προς τον ελληνισμό», παρουσιάστηκε, κατ’ αναλογία, η σύναψη συνεργασίας του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) με το Εθνικό Κέντρο Γραμμάτων της Γαλλίας (CNL) σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή, παρουσία του προέδρου και της διευθύντριας του ΕΚΕΒΙ, Τάκη Θεοδωρόπουλου και Κατρίν Βελισσάρη, και του προέδρου του CNL, Ζαν-Φρανσουά Κολοζιμό.
Με τη σύμβαση που υπεγράφη ανάμεσα στους ομόλογους φορείς των δύο χωρών συμφωνείται η ενίσχυση των θεσμών και των φορέων του βιβλίου (σε θέματα που αφορούν την τιμή του βιβλίου, τα συγγραφικά δικαιώματα, την ανάπτυξη της εκδοτικής ποικιλομορφίας, την καταπολέμηση της πειρατείας κτλ.) και η ενθάρρυνση των οικονομικών και επαγγελματικών ανταλλαγών στον τομέα των εκδόσεων, της μετάφρασης και της δημιουργίας με τη διευκόλυνση της επαφής ελλήνων και γάλλων εκδοτών και τη χορηγία υποτροφιών σε μεταφραστές και συγγραφείς.
Το πρόγραμμα προβλέπει αφενός για τους έλληνες εκδότες που εκδίδουν γαλλικούς τίτλους αύξηση της οικονομικής βοήθειας κατά 50.000 ευρώ συνολικά, 30% επιπλέον επί των ποσοστών που ισχύουν σήμερα, με σκοπό να καλυφθεί το κόστος της μετάφρασης από τα γαλλικά κατά 80%.
Μεταφραστές και συγγραφείς θα ωφεληθούν από υποτροφίες διαμονής στις δύο χώρες. Υποτροφίες διαμονής στη Γαλλία (των 2.000 ευρώ) θα δοθούν σε δέκα έλληνες μεταφραστές και σε πέντε συγγραφείς που έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, οκτώ υποτροφίες συγγραφικής δημιουργίας (των 3.500 ευρώ) θα δοθούν σε έλληνες συγγραφείς και τρεις γάλλοι συγγραφείς θα λάβουν υποτροφίες διαμονής στην Ελλάδα (των 2.000 ευρώ).
Συνολικά 150.000 ευρώ από τον ετήσιο προϋπολογισμό του των 7 εκατ. ευρώ θα προσφέρει το CNL για τις δράσεις αυτού του αμφίδρομου διετούς προγράμματος για την προώθηση του ελληνικού βιβλίου στη Γαλλία και του γαλλικού βιβλίου στην Ελλάδα. Στο πρόγραμμα αυτό ο ελληνικός φορέας θα συνεισφέρει «με το έργο του», είπε ο πρόεδρος του ΕΚΕΒΙ.
Υπάρχει πολιτισμική εγγύτητα, οι Γάλλοι γνωρίζουν την ελληνική ιστορία, αγαπούν την ελληνική λογοτεχνία και όταν κυκλοφορεί βιβλίο ελληνικό στα γαλλικά έχουν την περιέργεια να το δουν, ειπώθηκε στη συζήτηση που ακολούθησε. Δεν είναι όμως εξοικειωμένοι με τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. Δεν υπάρχει εμπορικό ενδιαφέρον για το ελληνικό βιβλίο στη Γαλλία, υποστηρίζουν οι επαγγελματίες του χώρου. Από τους είκοσι γάλλους εκδότες που δείχνουν συστηματικό ενδιαφέρον για ελληνικές εκδόσεις, μόλις πέντε καταλήγουν να αγοράζουν δικαιώματα. Λιγότεροι από 20 ελληνικοί τίτλοι κυκλοφόρησαν στη Γαλλία την τελευταία διετία και πωλήσεις της τάξεως των 2.000-2.500 αντιτύπων θεωρούνται επιτυχία.
Στην Ελλάδα, μόνο το 2011, κυκλοφόρησαν 186 γαλλόφωνοι τίτλοι, σύμφωνα με στοιχεία της Βιβλιονέτ, που καλύπτουν ποικίλα πεδία των επιστημών, της λογοτεχνίας, του παιδικού βιβλίου, των τεχνών. Μήπως οι «αναγνώστες» των γάλλων εκδοτών που ανιχνεύουν το τοπίο της σύγχρονης βιβλιοπαραγωγής δεν έχουν την ενημέρωση και τα αντανακλαστικά να επιλέξουν βιβλία-πρεσβευτές της ελληνικής λογοτεχνίας στη Γαλλία του σήμερα;
Ο απόηχος των στενών σχέσεων των δύο πολιτισμών τον 19ο αιώνα, που αναθερμάνθηκαν ζωηρά με την παρουσία των ελλήνων διανοουμένων στο Παρίσι στα χρόνια της δικτατορίας, είναι ακόμη αισθητός. «Έχουμε παρελθόν και με αυτή την αμοιβαία δέσμευση εντείνουμε τις σχέσεις μας σε μια δύσκολη εποχή που υπάρχει κίνδυνος να διαρραγούν», είπε ο πρόεδρος του CNL.
Μένοντας στο κλίμα του φιλελληνισμού, ευχής έργον είναι ο βυζαντινολόγος και ελληνομαθής Ζαν-Φρανσουά Κολοζιμό, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό στους δημοσιογράφους στα ελληνικά, να ανοίξει δρόμους για το σύγχρονο ελληνικό βιβλίο στη Γαλλία στα βήματα γνωστών φιλελλήνων συμπατριωτών του του παρελθόντος – θυμίζουμε πρόχειρα τον Κλοντ Φοριέλ, τον Εμίλ Λεγκράν, τον Οκτάβιος Μερλιέ και τον Ροζέ Μιλιέξ, εκδότες και μεταφραστές που έφεραν σε επικοινωνία τους Γάλλους του καιρού τους με τους Έλληνες της εποχής.
Η σύμβαση συνεργασίας υπεγράφη την Παρασκευή 1 Ιουλίου και το πρόγραμμα θα τεθεί σε ισχύ επισήμως από τον Σεπτέμβριο. Θα διαρκέσει δύο χρόνια. Οι υπότροφοι θα επιλεγούν από επιτροπή που θα αποτελείται από μέλη του EKEBI και του CNL. Λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν από το ΕΚΕΒΙ τις προσεχείς εβδομάδες.
