Ένα εξελιγμένο πρόγραμμα πληροφορικής, με την αξιοποίηση δεδομένων τηλεσκόπησης, φιλοδοξεί να συμβάλλει στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη πρόληψη και διαχείριση των φυσικών καταστροφών, όπως οι πυρκαγιές.
Το πρόγραμμα, που συντονίζει εδώ και μερικούς μήνες το Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Αθηνών και βαφτίστηκε για προφανείς λόγους με το όνομα TELEIOS – και φέρει τον υπότιτλο «Υποδομή Ιδεατού Παρατητηρίου για Δεδομένα Τηλεσκόπησης» – έχει τριετή διάρκεια και χρηματοδοτείται με 3,7 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Εκτός από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο έργο συμμετέχει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, η Γερμανική Υπηρεσία Διαστήματος, τα Ερευνητικά Ινστιτούτα Centrum voor Wiskunde en Informatica της Ολλανδίας και Fraunhofer Institute for Computer Graphics Research της Γερμανίας και η Ιταλική εταιρία πληροφορικής Advanced Computer Systems.
Το «ιδεατό παρατηρητήριο», στη δημιουργία του οποίου αποσκοπεί το πρόγραμμα «θα μπορεί να αναλύει δορυφορικές εικόνες, γεωγραφικά δεδομένα και άλλες σχετικές πληροφορίες και να τις συνδυάζει για την πρόληψη και διαχείριση φυσικών καταστροφών, όπως δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμοί, τσουνάμι κ. α», λέει ο συντονιστής του προγράμματος κ. Μανόλης Κουμπαράκη, καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σύστημα διαχείρισης πληροφοριών που μετατρέπει την «κρυφή» πληροφορία της δορυφορικής εικόνας σε γνώση για τον ενδιαφερόμενο χρήστη» συμπληρώνει ο καθηγητής.
«Το Αστεροσκοπείο Αθηνών υποστηρίζει επιχειρησιακά οργανώσεις, όπως την Πολιτική Προστασία ήδη από το 2007. Μέσα από το TELEIOS ευελπιστούμε να κάνουμε τις υπηρεσίες μας ταχύτερες και κυρίως πιο αυτοματοποιημένες», λέει από την πλευρά του ο κ. Χάρης Κοντοές, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Αστεροσκοπείου Αθηνών, το οποίο συμμετέχει επίσης στο πρόγραμμα.
«Αν το TELEIOS λειτουργήσει πλήρως αρκετές από τις χρονοβόρες διαδικασίες που σήμερα γίνονται από τον άνθρωπο θα γίνονται αυτόματα. Προς το παρόν λειτουργεί πιλοτικά, όμως ελπίζουμε από το επόμενο καλοκαίρι να μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε και επιχειρησιακά», συμπληρώνει.
Πως λειτουργεί ένα ιδεατό Παρατηρητήριο
Οι σημερινοί δορυφόροι παρατηρούν τμήματα της επιφάνειας της γης, αλλά «βλέπουν» μόνο εικονοστοιχεία, τα λεγόμενα «πίξελ». Το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Αθηνών «ουσιαστικά παντρεύει την τηλεπισκόπηση με την πληροφορική», εξηγεί ο κ. Κουμπαράκης.
«Στα πίξελ που αντιστοιχούν σε μια δασική πυρκαγιά, όπως οι ελληνικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, μπορεί να αναγνωρίσει την πυρκαγιά, να βοηθήσει στην ταχεία χαρτογράφηση του τρόπου εξέλιξής της και να προσδιορίσει με ακρίβεια το μέγεθος των ζημιών που προκάλεσε», σύμφωνα με τον καθηγητή.
Η παρέμβαση ενός τέτοιου Παρατηρητηρίου θα μπορούσε να είναι καταλυτική στην έγκαιρη αντιμετώπιση ενός σεισμού, παρατηρεί ο Κουμπαράκης, όπως ο πρόσφατος που συγκλόνισε την Ιαπωνία και κατ΄ επέκταση όλη την υφήλιο. «Μπορεί να βοηθήσει στην επιλογή των δορυφόρων που προσφέρουν την καλύτερη κάλυψη των περιοχών που επλήγησαν, στην ταχεία χαρτογράφηση των καταστροφών, στην εκτίμηση του αριθμού των ανθρώπων που βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο, και στον ακριβή προσδιορισμό των υλικών ζημιών που προκλήθηκαν».
Καλοί στην έρευνα, υστερούμε στην επιχειρηματικότητα!
Η ομάδα του TELEIOS, στην οποία είναι επικεφαλής ο κ. Κουμπαράκης, αποτελείται από επτά άτομα, στα οποία περιλαμβάνονται μεταδιδακτορικοί ερευνητές, υποψήφιοι διδάκτορες αλλά και μεταπτυχιακοί φοιτητές.
«Θεωρώ, ότι όσον αφορά το ερευνητικό κομμάτι της πληροφορικής τα ελληνικά Πανεπιστήμια είναι σε αρκετά καλό επίπεδο. Π. χ. στα ερευνητικά προγράμματα του τμήματος μας μετέχουν επιστήμονες, που έχουν έρθει από πολύ καλά αμερικανικά πανεπιστήμια» λέει ο κ. Κουμπαράκης.
«Εκεί που υστερούμε είναι στο να μετατραπούν αυτές οι ιδέες σε επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτό συμβαίνει και λόγο έλλειψης κεφαλαίων αλλά και λόγω έλλειψης… διάθεσης από πλευράς των Ελλήνων επιστημόνων».
