Το 1/5 των παιδιών που πηγαίνουν στην Α΄ Δημοτικού έχουν κάποιο οφθαλμικό πρόβλημα που χρειάζεται χρόνια κλινική παρακολούθηση. Ο οφθαλμολογικός έλεγχος εγγραφής στο σχολείο, έρχεται να λύσει παρεξηγήσεις αλλά και να παράσχει διευκολύνσεις στα παιδιά που παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες στην όρασή τους.
«Η ελληνική εμπειρία φαίνεται ότι είναι ταυτόσημη με τα διεθνή βιβλιογραφικά δεδομένα : το 1/5 των παιδιών που πάνε στην Α΄ Δημοτικού έχουν κάποιο οφθαλμικό πρόβλημα που χρειάζεται χρόνια κλινική παρακολούθηση», τονίζει αναλυτικά ο κ. Αναστάσιος Χαρώνης (MD), χειρουργός – οφθαλμίατρος, διευθυντής Τμήματος Παιδοφθαλμολογίας – Στραβισμού στο ιατρικό ινστιτούτο Athens Vision.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ο σχολικός πίνακας με τα ορνιθοσκαλίσματα του δασκάλου γίνεται βραχνάς για τους μαθητές που μόλις έχουν καθίσει στα θρανία. Στο πλαίσιο μίας διαδικασίας που στηρίζεται πρωτίστως σε οπτικές πληροφορίες, το παιδί καλείται να αποκωδικοποιήσει νοηματικές έννοιες που ενίοτε δεν έχουν καμία λογική. Το πρόβλημα μάλιστα μεγεθύνεται όταν γονείς και δάσκαλοι θεωρούν την επάρκεια της όρασης στη σχολική τάξη, δεδομένη.
«Η κακή όραση είναι πολύ εύκολο να εξισωθεί με μαθησιακή δυσκολία», συμπληρώνει ο κ. Χαρώνης. «Στην περίπτωση κατά την οποία οι γλωσσικές βάσεις είναι ελλιπείς (λόγω περιορισμένης όρασης), κάθε γλωσσική και λεκτική ανεπάρκεια πολλαπλασιάζεται και το μέλλον του παιδιού ως «αδύναμου μαθητή» είναι πολύ πιθανό».Ο ίδιος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς πολλοί γονείς θεωρούν «περιττή, την τυπική διαδικασία του οφθαλμολογικού ελέγχου που επιβάλλει η ελληνική πολιτεία σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες. Όπως χαρακτηριστικά λένε, το παιδί τους συμπεριφέρεται «φυσιολογικά» και βλέπει καλά».» Η καθυστέρηση ωστόσο της σωστής οφθαλμολογικής διάγνωσης, μπορεί δυνητικά να έχει δραματικές συνέπειες στην αποκατάσταση της όρασης του οφθαλμού», εκτιμά ο ιατρός.
Η σύγχυση των γονέων
Πολλοί γονείς συγχέουν την οφθαλμολογική εξέταση της οπτικής οξύτητας σε προγράμματα προληπτικού σχολικού ελέγχου, με τον ενδελεχή οφθαλμολογικό έλεγχο που γίνεται από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο με χρήση ειδικού εξοπλισμού.
«Στην πρώτη περίπτωση ελέγχουμε την οπτική οξύτητα και μάλιστα σε μια μόνο συγκεκριμένη απόσταση», εξηγεί ο κ. Χαρώνης. «Η εξέταση αυτή πρέπει να γίνεται πάντα για κάθε οφθαλμό ξεχωριστά, για την ανίχνευση προβλήματος όρασης στο ένα μόνο μάτι που αφορά τουλάχιστον 1 στα 20 φυσιολογικά παιδιά. Στη δεύτερη περίπτωση ελέγχουμε στοχευμένα την οπτική οξύτητα για κοντά και μακριά του κάθε οφθαλμού, τη διαθλαστική δύναμη των οφθαλμών, την προσαρμογή, την στερεοσκοπική συνεργασία των οφθαλμών και τον βαθμό διόφθαλμης ταύτισης, την οφθαλμό – κινητικότητα και συνεργασία των οφθαλμών κατά τις βλεμματικές κινήσεις (π. χ. έλεγχος σακκαδικών κινήσεων, επάρκεια σύγκλισης εγγύτητας), την περιφερική όραση και την χρωματική αντίληψη».
Με τον ενδελεχή οφθαλμολογικό έλεγχο, ο ειδικός έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει προβλήματα αστιγματισμού, υπερμετρωπίας, αμβλυωπίας καθώς και στραβισμού / διόφθαλμης συνεργασίας, τα οποία και είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα μπορούσαν να ανιχνευθούν στον απλό σχολικό οφθαλμολογικό έλεγχο της οπτικής οξύτητας.
Στις περιπτώσεις αυτές, είτε συνταγογραφούνται γυαλιά οράσεως είτε προτείνεται κλινική παρακολούθηση σε συχνότητα που εξατομικεύεται ανάλογα με το παιδί. Εάν ο οφθαλμολογικός έλεγχος είναι φυσιολογικός, τότε προτείνεται επανέλεγχος σε δύο έτη.
Άγνοια: ο μεγαλύτερος εχθρός
**Πρόσφατη έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες κατέδειξε ότι οι γονείς στην μεγάλη τους πλειοψηφία (87%) δεν είναι ενημερωμένοι ότι 1 στα 3 παιδιά αντιμετωπίζει πρόβλημα όρασης.
**Με βάση πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη του Πανεπιστημίου Κρήτης μόνον η μυωπία αφορά 1 στα 4 παιδιά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (παιδιά Γυμνασίου).
