Συναγερμός τέλος. Επειτα από δύο εφιαλτικά εικοσιτετράωρα στη διάρκεια των οποίων φλερτάραμε με την κατάρρευση- πολιτική και οικονομικήμπορούμε να αισιοδοξούμε ότι η κρίση πέρασε και μαζί απομακρύνθηκε και ο κίνδυνος μιας άμεσης χρεοκοπίας. Οφείλουμε όμως να πάρουμε τα μαθήματα που μας κληροδότησε.
Το πρώτο είναι ασφαλώς η εντυπωσιακή αστάθεια στο πολιτικό μας σύστημα το οποίο δείχνει να στηρίζεται σε ιδιαίτερα εύθραυστες ισορροπίες. Οι συνεχείς διαδηλώσεις διαμαρτυρίας των τελευταίων εβδομάδων, οι προπηλακισμοί πολιτικών, αλλά φυσικά και το κλίμα της απαξίωσης που κυριαρχεί ακόμη και σε κατεστημένα μέσα ενημέρωσης δοκιμάζουν τις αντοχές των πολιτικών. Σε μια περίοδο που οφείλουν να δείξουν αποφασιστικότητα και να εμπνεύσουν σιγουριά οι περισσότεροι μοιάζουν παρατημένοι και έτοιμοι να δραπετεύσουν.
Ενας λανθασμένος χειρισμός από τον Πρωθυπουργό για την οικουμενικήτραγικά λανθασμένος, είναι αλήθειααποδείχθηκε αρκετός για να πυροδοτήσει μια πολιτική κρίση που θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτα αποτελέσματα. Το κλίμα συσπείρωσης που επικράτησε τελικώς στο ΠαΣοΚ και βέβαια η προαγωγή του Ευάγγελου Βενιζέλου άλλαξαν την εικόνα. Ολοι αναρωτιούνται όμως ως πότε.
Το δεύτερο μεγάλο μάθημα είναι ότι πραγματικά αυτή τουλάχιστον τη στιγμή η Ευρώπη δεν θέλει να χρεοκοπήσει η Ελλάδα. Ο πανικός που επικράτησε στις Βρυξέλλες και η άμεση κινητοποίηση Μέρκελ- Σαρκοζί έδειξαν πόσο πολύ φοβούνται τον κίνδυνο του «ντόμινο» αν κηρύξουμε στάση πληρωμών. Εκεί που τσακώνονταν λοιπόν για το τι πρέπει να γίνει χωρίς να μπορούν να συμφωνήσουν, έσπευσαν με συνοπτικές διαδικασίες να καθησυχάσουν τις αγορές διαβεβαιώνοντας ότι σε κάθε περίπτωση η βοήθεια στην Ελλάδα θα δοθεί. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν δυνάμεις που μας θέλουν εκτός ευρώ ούτε, πολύ περισσότερο, ότι μπορούμε να επιβάλουμε τους όρους μας στην Ευρώπη. Κάτω από προϋποθέσεις ωστόσο η στρατηγική της αναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου μπορεί να είναι ρεαλιστική. Οχι βέβαια στη βάση των προτάσεων της Νέας Δημοκρατίας. Αυτές έχουν γίνει για αυστηρά εσωτερική κατανάλωση. Στην Ευρώπη η τρόικα- όπως φαίνεται σε έκθεσή της που δημοσιεύει σήμερα «Το Βήμα»- τις χαρακτηρίζει και επισήμως μη ρεαλιστικές, ενώ ο κ. Σαμαράς άκουσε από πρώτο χέρι τις απορριπτικές θέσεις όλων, κυριολεκτικά όλων, των ευρωπαίων συναδέλφων του. Το ότι μπορεί και δηλώνει σήμερα ότι οι απόψεις του δικαιώθηκαν μόνο ως πράξη πολιτικού σουρεαλισμού μπορεί να εξηγηθεί.
Δικαιώνει αυτό το μνημόνιο; Ενδεχομένως όχι. Είναι φανερό όμως ότι για να μπορέσουμε να χαλαρώσουμε τις πιέσεις θα πρέπει πρώτα να πείσουμε τους εταίρους μας- φυσικά με έργα, όχι στα λόγια- ότι εννοούμε στα σοβαρά τις μεταρρυθμίσεις και ότι δεν αναζητούμε απλώς ένα τρικ για να αποφύγουμε για άλλη μία φορά τις δύσκολες αποφάσεις. Δεν θα είναι εύκολο. Ιδίως όταν οι περισσότεροι Ελληνες είναι πεπεισμένοι ότι ακολουθούμε λάθος δρόμο, ότι το μνημόνιο όχι μόνο δεν είναι η λύση αλλά αντιθέτως υπονομεύει τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας. Σε τέτοιον βαθμό που ακόμη και ο παραλογισμός της εθελοντικής χρεοκοπίας συγκεντρώνει πια υποστηρικτές όπως μας έδειξαν οι «Αγανακτισμένοι». Ιδού λοιπόν η πρόκληση για τον κ. Βενιζέλο: να μπορέσει να κινηθεί ανάμεσα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό μέτωπο, να κερδίσει δηλαδή τη στήριξη των πολιτών χωρίς να βρεθεί αμφισβητούμενος από την Ευρώπη. Θα αποδειχθεί ασφαλώς πολύ πιο εύκολο αν καταφέρει να δείξει πως η μείωση των ελλειμμάτων σήμερα μπορεί να συνδεθεί με την επιτάχυνση της ανάπτυξης αύριο. Με άλλα λόγια πως υπάρχει σχέδιο που μπορεί να πετύχει!
kapsis@dolnet.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
