Επειτα από μια επιτυχημένη διετία με το «Σλουθ», ο Γιώργος Κιμούλης και ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης ετοιμάζονται να περάσουν το καλοκαίρι παρέα με τον Οθέλλο και τον Ιάγο, τους ήρωες της τραγωδίας του Σαίξπηρ. Συν-μετέφρασαν και συν-σκηνοθετούν λοιπόν τον «Οθέλλο», συνεχίζοντας μια συνήθεια που πιστεύουν ότι τους βοηθά να εκφράζουν με ακρίβεια αυτό που έχουν στο μυαλό τους. Αλλωστε η χημεία τους επί σκηνής φάνηκε εξαρχής. Αποτέλεσμα, να μοιράζονται πλέον και μια δυνατή φιλία. Με τις διαφορές και τις ομοιότητές τους, οι δύο ηθοποιοί κάνουν θέατρο, συζητούν, διαφωνούν και δημιουργούν, καθώς εκτός από καλλιτέχνες είναι πολιτικά όντα που ανησυχούν και προβληματίζονται για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας.
– Εσείς θα βγαίνατε στον δρόμο να διαμαρτυρηθείτε;
Γιώργος Κιμούλης: «Κατ΄ αρχάς, εμείς είμαστε στους δρόμους. Κάνουμε μια δουλειά δημόσια, της οποίας το προϊόν είμαστε εμείς οι ίδιοι. Κατ΄ επέκταση, η φύση της δουλειάς μας είναι δημόσια. Αρα δεν ιδιωτεύουμε. Δεν είμαστε κλεισμένοι στα σπίτια μας. Αν όμως η ερώτηση εμπεριέχει την κοινωνική και την πολιτική παρέμβαση ενός πολίτη ο οποίος εγκαθίσταται στον δρόμο και ζητεί στον δρόμο αυτά που χάνει ή αυτά που πιστεύει ότι πρέπει να του δοθούν, για μένα είναι ένα ζητούμενο. Δεν ξέρω κατά πόσον οι παλαιότερες φόρμες αντίστασης μπορούν να αντέξουν στο σήμερα. Δεν έχω να προτείνω κάτι. Αλλά οι παλαιές φόρμες που έδωσαν θεϊκά στοιχεία στο να προστατεύσουν την έννοια του πολίτη από τον “εχθρό” ενός οργανωμένου κράτους δεν είμαι τόσο σίγουρος ότι αντέχουν στο σήμερα. Πρέπει ίσως να βρεθεί ένας νέος τρόπος. Αν κάπου έχασε η ανθρωπότητα στον πολιτικό της χώρο, είναι στο ότι διατήρησε μια τεράστια διαφορά μεταξύ των εννοιών ατομικός- κοινωνικός».
Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης: «Η ιστορία των “Αγανακτισμένων” είναι κάτι καινούργιο. Προσωπικά θα μου ήταν πιο εύκολο να βρεθώ μαζί με ανθρώπους που δεν θα διαδηλώνουν την αντίθεσή τους σε κάτι, αλλά την προσχώρησή τους σε κάτι άλλο, καινούργιο. Δεν θα διαδήλωνα εναντίον του παλαιού, αλλά υπέρ του καινούργιου και λίγο πιο συγκεκριμένα. Εστω και με μια δόση υπερβολής, θα έλεγα ότι ένα βήμα προς το καινούργιο είναι η φράση που διάβασα ότι “επανάσταση είναι να αγοράσεις λουκάνικο από τον πλανόδιο και να ζητήσεις απόδειξη”. Αυτό είναι το βήμα προς το καινούργιο, χωρίς φυσικά να εννοώ ότι η “απόδειξη” είναι η ουσία. Από εκεί και πέρα η αίσθηση ανθρώπων που κατεβαίνουν ακόμη και μαζί με τα παιδιά τους είναι κάτι που δεν το έχουμε ξαναδεί- και ας αμαυρώνουν την εκδήλωση εκείνοι που μουντζώνουν τη Βουλή. Αυτό που έχω καταλάβει ως τώρα είναι ότι πρόκειται για ένα αχειραγώγητο κίνημα».
– Και τι θα λέγατε ότι προσφέρει αυτό το κίνημα;
Κ.Μ.: «Μια πρώτη δυνατότητα του ανθρώπου που είναι εμποτισμένος στον ατομισμό να κοινωνήσει μαζί με άλλους ανθρώπους, έξω από οποιαδήποτε χειραγώγηση. Αν αυτό καταφέρει να διαμορφωθεί σε ένα κίνημα με συγκεκριμένες απαιτήσεις και έναν όντως νέο τρόπο σκέψης και δράσης, αυτό μένει να αποδειχθεί. Και κάτι ακόμη, πρακτικό αλλά πολύ σημαντικό: Τι έχει συμβεί όλες αυτές τις ημέρες και δεν έχει ανοίξει μύτη; Μήπως αυτό σημαίνει ότι τα ΜΑΤ τελικά δεν επιτίθενται μόνο σε εντελώς φιλήσυχους διαδηλωτές; Μήπως σημαίνει ότι αυτό το κίνημα έχει πετάξει έξω όσους θα μπορούσαν να του δημιουργήσουν προβλήματα; Κάτι έχει συμβεί από όλες τις πλευρές και στην Ελλάδα έχει γίνει ένα θαύμα που αξίζει να το μελετήσουμε».
Γ.Κ.: «Μήπως οι πιο οργανωμένες ομάδες αδιαφορούν θεωρώντας αυτή την κίνηση απολιτίκ; Και προσθέτω κάτι που πιστεύω ότι συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια: πολιτικά είμαστε αμήχανοι».
Κ.Μ.: «Μια διαφορά που έχουμε με τον Γιώργο είναι ότι οι πολιτισμικές μας ιδιότητες, οι ιδιότητες του νεοέλληνα, δεν θα αλλάξουν. Εγώ έχω μια κρυφή ελπίδα ότι αυτά τα χρόνια μπορεί να γίνουν ημέρες αναφοράς μας στο μέλλον. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να οδηγηθούμε σε μια κατάρρευση, ελπίζω όχι οικονομική. Μιλάω για πλήρη κατάρρευση του πολιτισμικού μας μοντέλου. Γι΄ αυτό και οι “Αγανακτισμένοι” είναι ένα σπέρμα μιας βαθιάς επιθυμίας των ανθρώπων να βγουν από το προσωπικό τους κέλυφος και να ενωθούν με κάποιους άλλους. Με τον τρόπο που ο Δεκέμβρης του 2008 ήταν ένας βρυχηθμός ά-λογος, χωρίς συγκροτημένο λόγο δηλαδή. Αλλά κανείς πρέπει να ακούει πρώτα το σώμα και μετά το μυαλό. Οπως στην αρρώστια».
– Δεν έχουμε ακούσει όμως ακόμη τον λόγο…
Γ.Κ.: «Μπορεί αυτό που δεν καταλαβαίνει η δική μας η γενιά να είναι ο λόγος».
Κ.Μ.: «Παλιά ο εχθρός ήταν εξωτερικός και σαφής. Και ως Ελληνες έχουμε αποδείξει ότι τον αντιμετωπίζουμε. Τώρα μιλάμε για εσωτερικό εχθρό, μέσα στη χώρα μας και μέσα στον εαυτό μας».
Γ.Κ.: «Το είχε πει ο συγχωρεμένος ο Κώστας Αξελός, ότι και η Δεξιά και η Αριστερά μεταμόρφωσαν τον άνθρωπο από ένα ζώο λόγο έχον σε ένα οικονομικό κτήνος».
– Να περάσουμε στον «Οθέλλο». Γιατί ανεβάζετε τη συγκεκριμένη τραγωδία του Σαίξπηρ;
Γ.Κ.: «Δεν μπορεί να μην καταλαβαίνουμε ή να μην ακούμε το ομόηχο παιχνίδι με το όνομά του και τη σχέση που έχει με το ρήμα θέλω. Εχουμε μπροστά μας μια τρομακτική δήλωση για το τι είναι ο άνθρωπος- μια επι θυμία. Και πόσο αυτή η επιθυμία πολλές φορές κινδυνεύει να γίνει δυστυχία, όταν αποκτά την έντονη αίσθηση της κτητικότητας».
Κ.Μ.: «Ισως πραγματεύεται και κάτι άλλο, που έχει ενδιαφέρον. Τη σχέση του ξένου με μια συγκεκριμένη κοινότητα. Ο Οθέλλος είναι ένας ξένος που μοιάζει να έχει αφομοιωθεί από μια κοινωνία, να έχει γίνει δικός της».
– Ποιος είναι σήμερα ο ξένος;
Κ.Μ.: «Αν υπάρχει ένας “επικίνδυνος” εχθρός για τον δυτικό άνθρωπο, αυτός είναι ο ισλαμιστής. Είναι ο μουσουλμάνος, ο Αραβας…».
– Αλλά και ο εξ Ανατολικής Ευρώπης ορμώμενος…
Γ.Κ.: «Δεν διαφωνώ, αλλά ουσιαστικά ο “άλλος” πολιτισμός παραμένει ο αραβικός. Η σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής είναι σχεδόν αρχετυπική».
Γ.Κ.: «Νομίζω ότι σε μια χώρα σαν αυ τή που ζούμε ο μετανάστης από την Ανατολική Ευρώπη έχει πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα αφομοίωσης, όπως αποδείχθηκε με την αλβανική κοινότητα- αν και τότε μας φαινόταν αδύνατον. Το σύνολο πάντως του εκχριστιανισμένου κόσμου έχει ως αντίποδα τον μουσουλμανικό κόσμο- και πολιτικά. Γι΄ αυτό και έχει μεγάλο ενδιαφέρον να μελετήσει κανείς την περίπτωση του ξένου που δείχνει εντελώς αφομοιωμένος, για να δούμε τι συμβαίνει όταν φθάνει στο σημείο να πάρει τη δική μας γυναίκα. Εκεί τα πράγματα αλλάζουν. Το κείμενο του Σαίξπηρ στην πρωταρχική του γραφή βρίθει ρατσιστικών σχολίων, με έναν τρόπο που θυμίζει ακροδεξιά τοποθέτηση απέναντι στους πιο μελαψούς… Ακόμη όμως και οι πιο φιλελεύθεροι και προοδευτικοί εξ ημών έχουμε αυτό το πρόβλημα. Διαπιστώθηκε ότι μέσα μας έχουμε μια συντήρηση και έναν τρόμο απέναντι στον ξένο».
Γ.Κ.: «Ο “ξένος” είναι σχεδόν ταυτόσημη έννοια με το “επικίνδυνος”: μας κάνει να πιστεύουμε ότι μπορεί να χάσουμε αυτό που νομίζουμε πως έχουμε. Και λέω “νομίζουμε”, γιατί τίποτε δεν έχουμε».
Κ.Μ.: «Οταν η Αγγλία, μια πολυπολιτισμική χώρα με άθεους, αρχίζει να βλέπει ομάδες μουσουλμανικές να διαμαρτύρονται επειδή τα Χριστούγεννα παίζονται στα πολυκαταστήματα κάλαντα, αρχίζεις να νιώθεις περίεργα».
Γ.Κ.: «Μην ξεχνάτε ότι στις αγγλοσαξονικές χώρες τον “Οθέλλο” απαγορεύεται να τον παίξει μη μαύρος».
Κ.Μ.: «Οχι διά νόμου, αλλά ως συνήθεια, ως επιλογή του συνδικάτου. Αυτό σημαίνει ότι εκ των πραγμάτων αυτά τα θέματα είναι πολύ λεπτά».
– Ολα αυτά όμως ιδωμένα μέσα από τον έρωτα…
Γ.Κ.: «Ναι, είναι σημαντικό ότι ο Σαίξπηρ θέτει αυτό το ζήτημα μέσα στο τοπίο του έρωτα».
Κ.Μ.: «Ο έρωτας είναι ένας από τους ελάχιστους- αν όχι ο μοναδικός, μαζί με τη δημιουργία- τρόπους να αισθανθεί κανείς απόλυτα μεγέθη. Ισως η πιο καλογραμμένη σκηνή του έργου είναι η σκηνή ανάμεσα στον Οθέλλο και στον Ιάγο, όπου σε λιγότερους από 500 στίχους, από εκεί που δηλώνει τα απόλυτα αισθήματά του γι΄ αυτήν, ψάχνει τρόπους να τη δολοφονήσει».
– Πώς μοιράσατε τους ρόλους;
Γ.Κ.: «Είναι αυτονόητο. Κατ΄ αρχάς, βάσει ηλικίας. Από εκεί και πέρα, πολλοί λένε ότι θα μπορούσαν να είναι και ανάποδα οι ρόλοι».
– Τον χειμώνα θα είστε και πάλι μαζί;
Γ.Κ.:, Κ.Μ.: «Ναι, φυσικά».
«Σε αυτή τη μοναχική πορεία στον χώρο της τέχνης στάθηκα πολύ τυχερός που μπόρεσα να δέσω τη ματιά μου με αυτήν του Γιώργου» λέει ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης για τη φιλική και επαγγελματική σχέση του με τον Γιώργο Κιμούλη. «Με κάνει καλύτερο καλλιτέχνη.Πέραν του ότι μου έδωσε έναν πολύ στενό φίλο- κάτι δύσκολο από μια ηλικία και μετά».
Γ.Κ.: «Ετσι ακριβώς είναι… Τα τελευταία 10-15 χρόνια έφτιαχνα κάποια υποκατάστατα ανθρώπων για να τους αφιερώνω σκέψεις, καλλιτεχνικά έργα ή στιγμές, γνωρίζοντας ότι είναι υποκατάστατα. Τώρα λοιπόν ο δικός μου στην ουσία αθέατος θεατής απέκτησε υπόσταση και σώμα, είναι ο Κωνσταντίνος. Αν γνέψει “ναι” σε μια σκέψη μου, νιώθω ότι είναι έγκυρη. Αλλιώς, όχι».
Κ.Μ.: «Και δεν γνέφω πάντα “ναι”. Δεν προσπαθούμε να είμαστε ευγενικοί και υποχωρητικοί. Υπάρχει μια αίσθηση ιεραρχίας στη σχέση μας, και στην επαγγελματική και στη φιλική. Είναι από τα πράγματα που λείπουν στον εκδημοκρατισμένο πολιτισμό μας: ότι μπορεί να είμαστε ίσοι, αλλά όχι ίδιοι. Αλλά συχνά δεν συμφωνούμε σε όλα… Επιμένω, έχω πολλά επιχειρήματα, αλλά προσεγγίζοντας τη διαφωνία μας τελικά αφήνω να μπει μέσα μου κάτι που δεν ήταν δικό μου».
Γ.Κ.: «Δεν υπάρχει ωραιότερο συναίσθημα από το σπάσιμο του οστράκου σου. Οσο επώδυνο και αν είναι, είναι ηδονικό».
«Οθέλλος» του Σαίξπηρ Παραστάσεις στις 22,23 και 24 Ιουνίου στο Βadminton.
Ωρα έναρξης: 21.15
Θα ακολουθήσει περιοδεία σε όλη την Ελλάδα.
Πληροφορίες στο τηλ. 210 8840.600
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
