ΜΗΠΩΣ η γιαγιά πληκτρολογεί μανιωδώς στο αγαπημένο της laptop; Μην εκπλήσσεστε:το πλέξιμο και η μπιρίμπα περνούν πλέον στο παρελθόν. Σήμερα «στρατιές» ηλικιωμένων στην Ευρώπη και στην Αμερική έχουν κοινωνική ζωή – και μάλιστα ψηφιακή. Ανάμεσά τους, όλο και περισσότερες γιαγιάδες είναι δικτυωμένες και έτοιμες για όλα.Στη Βρετανία πριν από λίγες ημέρες συγκρότησαν έναν νέο,εντελώς «δικό τους» ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης:το gransnet. com. Μιλάνε για τα «εύκολα», τη μαγειρική, την κηπουρική, το διάβασμα, αλλά και για τα «δύσκολα», τη μοναξιά, την ασθένεια, τον φόβο του θανάτου.Από τις 5 Μαΐου που ξεκίνησε,το δίκτυο συγκεντρώνει εκατοντάδες γιαγιάδες αποφασισμένες να επικοινωνήσουν, να προβληματιστούν και να φωνάξουν δυνατά και με αξιοπρέπεια στον κυβερνοχώρο ότι είναι παρούσες.
Προσφάτως ετέθη το ερώτημα: «Πώς θα εξηγήσω την ιδέα του θανάτου στα εγγόνια μου;». Η χρήστρια LovesΗerGrandΚids ανησυχεί, με αφορμή ένα περιστατικό που την έφερε σε αμηχανία. «Οι δύο εγγόνες μου με ρωτούν για ποιον λόγο ο πατέρας τους είναι σήμερα στενοχωρημένος, καθώς σαν σήμερα έχασε, στα 9 του χρόνια, τον δικό του πατέρα σε ένα αεροπορικό δυστύχημα» γράφει στο φόρουμ επικοινωνίας της ιστοσελίδας. Και παραδέχεται: «Εκείνη την ώρα κόμπιασα, δεν ήξερα τι να τους απαντήσω.Πώς εξηγούν την έννοια του θανάτου σε δύο μικρά παιδιά; Τι τους λες ακριβώς, αφενός για να μην τα πληγώσεις και αφετέρου για να τους το δώσεις να το κατανοήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα;». Της απαντά η χρήστρια Βabyjack: «Μίλα τους απλά.Ο ίδιος ο πατέρας ας εξηγήσει πώς ο νεκρός επηρέασε θετικά την ιστορία της οικογένειάς σας».
Η χρήστρια Μusicposy, μητέρα, αλλά όχι ακόμη γιαγιά, θέτει στα υπόλοιπα μέλη της ιστοσελίδας ένα άλλο ερώτημα, ελπίζοντας κάποια να τη διαφωτίσει: «Θα αγαπήσω άραγε τα εγγόνια μου το ίδιο όπως τα παιδιά μου;». Γράφει χαρακτη ριστικά: «Είμαι μητέρα δύο παιδιών. Ελπίζω στο μέλλον να αποκτήσω εγγόνια από τα παιδιά μου, αν και με απασχολεί συνεχώς το ίδιο βασανιστικό ερώτημα:θα τα αγαπάω το ίδιο; Ζητώ συγγνώμη από τις υπόλοιπες επειδή η ερώτηση αυτή είναι τόσο αφελής, αλλά νιώθω πως εδώ είναι το μόνο μέρος όπου μπορώ να καταφύγω και να πάρω μια ειλικρινή απάντηση». Της απάντησε η χρήστρια twinklepickers: «Η αγάπη στα εγγόνια είναι διαφορετική. Αλλά είναι αγάπη χωρίς όρους και στις δύο περιπτώσεις».
«Είμαστε η γενιά-σάντουιτς που πρέπει να είναι χρήσιμη σε όλους» εξηγεί στο «Βήμα» η Τζάνις Κλαρκ, 66 χρόνων, από τη Βρετανία. «Είμαστε παππούδες και γιαγιάδες, γονείς, σύντροφοι, ακόμη και εργαζόμενοι την ίδια στιγμή. Είμαι μέλος μιας οικογένειας πέντε γενεών και θέλω η “ταχυδακτυλουργική” προσφορά μου να αναγνωριστεί» προσθέτει.
Βρήκαμε την κυρία Κλαρκ στο Gransnet, μια νέα βρετανική ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης που επιτρέπει στις γιαγιάδες της χώρας να εκφράσουν τους προβληματισμούς, τις ανησυχίες και τις διεκδικήσεις τους. Αν και η λειτουργία της ξεκίνησε μόλις πρόσφατα, ήδη φαίνεται να αποκτά τη δυναμική της διάσημης πλέον Μumsnet: της «μαμα-ιστοσελίδας» που φιλοξενεί μια κοινότητα ενημερωμένων βρετανίδων μαμάδων, η οποία εκστρατεύει υπέρ κοινωνικοπολιτικών σκοπών.
Οπως μας είπε η κυρία Κλαρκ, γιαγιά τριών εγγονιών και τριών δισέγγονων, χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για πολλές δραστηριότητες: «Το Ιnternet με βοηθάει να επικοινωνώ με συγγενείς και φίλους,να διαβάζω ειδήσεις, να παίζω διαδικτυακά παιχνίδια,να αναζητώ πληροφορίες για τα χόμπι μου,όπως η γενεαλογία. Επίσης, χρησιμοποιώ το Spotify για να ακούω μουσική, βλέπω βίντεο στο ΥouΤube και επικοινωνώ με το Skype. Αγοράζω ρούχα, μουσική, DVD, βιβλία και δώρα στο Ιnternet».
«Η ζωή για τους ηλικιωμένους δεν είναι πάντα ρόδινη» λέει στο «Βήμα» η κυρία Κλαρκ, εξηγώντας πώς η ίδια και άτομα της ηλικίας της πολιτικοποιούνται και διεκδικούν τα δικαιώματά τους μέσω Διαδικτύου.
– Με ποιους τρόπους άτομα της ηλικίας σας συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία; Παρατηρείτε βελτίωση στις συνθήκες διαβίωσης των ηλικιωμένων;
«Χρησιμοποιώ το Διαδίκτυο για να ασκήσω πίεση σε πολιτικούς και να προωθήσω ζητήματα που με αφορούν τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.Το κάνω και μεμονωμένα και συλλογικά,λαμβάνοντας μέρος σε εκστρατείες όπως αυτή κατά των περικοπών στο βρετανικό εθνικό σύστημα υγείας (ΝΗS) που προωθεί η κυβέρνηση.Το ίδιο κάνουν πολλοί φίλοι και πρώην συνάδελφοί μου που είναι άνω των 60 ή και 70 χρόνων.
Αν διαθέτεις οικονομική ευχέρεια,η ζωή είναι καλή αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο για τους ηλικιωμένους που δεν έχουν χρήματα.Οι μετακινήσεις είναι δύσκολες,ενώ ακόμη και αν βρουν ενδιαφέροντα,δεν είναι εύκολο να ασχοληθούν με αυτά.Πολλές φορές οι ηλικιωμένοι εγκαταλείπονται στο σπίτι τους και αυτό οδηγεί σε περιστατικά κατάθλιψης.Η φροντίδα τους είναι πολύ δύσκολη.Δεν υπάρχει βοήθεια και υποστήριξη από το κράτος.Ακόμη και αν τα μέλη μιας οικογένειας θέλουν να αναθέσουν τη φροντίδα του αγαπημένου τους ανθρώπου σε έναν οίκο ευγηρίας,το κόστος είναι εξωφρενικό και οι υπηρεσίες από μέτριες στην καλύτερη περίπτωση ως εγκληματικές στη χειρότερη. Με το Διαδίκτυο έγινα ξανά πολίτης και διεκδικώ».
Το gransnet.com λειτουργεί εδώ και μόλις δέκα ημέρες ως δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης για την ψηφιακή αλληλοϋποστήριξη των γιαγιάδων της Βρετανίας. Ηδη συζητούν μεταξύ τους (δεν υπάρχει συνδρομή, αλλά χρειάζονται κωδικοί πρόσβασης) περίπου 300 γυναίκες. Οι διαχειρίστριες του ιστότοπου λένε ότι το 50% των χρηστών είναι άνω των 65 ετών.
«Ποια είναι η πιο καλή παιδική ταινία αυτή την εποχή για να πάω με τα εγγόνια μου;» ρωτούν κάποιες γιαγιάδες-μέλη του δικτύου.
Ανταλλάσσουν συχνά συνταγές μαγειρικής, αλλά δεν αποφεύγουν και τα πολύ δύσκολα θέματα. «Τι να πω σε ένα παιδί που με ρωτάει γιατί οι μεγάλοι στενοχωριούνται όταν κάποιος πεθαίνει;» λέει μια χρήστρια.
Η Βρετανίδα Λίλιαν Λόου, η μεγαλύτερη σε ηλικία χρήστρια του Facebook, γράφτηκε στο δημοφιλές site κοινωνικής δικτύωσης για να επικοινωνεί με τα επτά εγγόνια της και τα 13 δισέγγονά της. Η κυρία Λόου είναι 103 ετών και μπαίνει στη δημοφιλή ιστοσελίδα τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα.
Στη Βρετανία υπάρχουν περίπου 14 εκατ. παππούδες και γιαγιάδες οι οποίοι εκτελούν δωρεάν χρέη νταντάδων- το κόστος των νταντάδων αγγίζει τα 4,5 δισ. ευρώ. Το 1/3 των εργαζόμενων μαμάδων στη χώρα βασίζεται στη βοήθειά τους για τη φροντίδα των παιδιών.
Ερευνα για το 2010 του αμερικανικού ερευνητικού κέντρου Ρew έδειξε ότι ολοένα περισσότεροι ηλικιωμένοι χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και συγκεκριμένα τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook. Ενα στα πέντε άτομα άνω των 74 χρόνων έχουν παρακολουθήσει κάποιο βίντεο στο Ιnternet, ενώ το 16% εξ αυτών χρησιμοποιεί τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης- ποσοστό τετραπλάσιο σε σχέση με το 2008.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ