Ισχυρά πλήγματα δέχεται τον τελευταίο καιρό η ευρωπαϊκή ιδέα. Μετά την απειλή κατά του ευρώ, που υπήρξε το πρώτο χειροπιαστό σύμβολο μιας ενιαίας Ευρώπης, ξεθωριάζει τώρα και το όνειρο μιας Ευρώπης χωρίς σύνορα. Το ενδεχόμενο αναθεώρησης της Συνθήκης του Σένγκεν, η οποία προβλέπει την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών στις χώρες που μετέχουν στη Συνθήκη, είναι πλέον ορατό μετά την κοινή επιστολή που απηύθυναν προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο Νικολά Σαρκοζί και ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Αντιμέτωποι με το κύμα της μαζικής εισροής λαθρομεταναστών, εξαιτίας των εξεγέρσεων στις αραβικές χώρες της Βόρειας Αφρικής, η Γαλλία και η Ιταλία προτείνουν να επανέλθουν οι έλεγχοι στα σύνορα των χωρών-μελών της ζώνης του Σένγκεν ώστε να αντιμετωπιστεί η εκρηκτική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Και όλα αυτά τη στιγμή που, όπως έδειξαν και οι πρόσφατες εκλογές στη Φινλανδία, εξαπλώνεται σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο η Ακροδεξιά και ο ευρωσκεπτικισμός που τη συνοδεύει.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απόφαση των κκ. Σαρκοζί και Μπερλουσκόνι είναι το αποτέλεσμα πιέσεων που δέχονται και οι δύο από την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων στις χώρες τους. Εναν χρόνο πριν από τις προεδρικές εκλογές ο γάλλος ηγέτης βλέπει να καταρρέει η δημοτικότητά του στις δημοσκοπήσεις και το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν να τον εκτοπίζει από τον δεύτερο γύρο. Σε αντίστοιχα δύσκολη θέση έχει περιέλθει και ο ιταλός πρωθυπουργός, γεγονός που τον υποχρεώνει να υποχωρεί, προκειμένου να διατηρηθεί στην εξουσία, στις σκληροπυρηνικές θέσεις του κυβερνητικού του εταίρου, δηλαδή της ξενοφοβικής Λέγκας του Βορρά. Ανάλογα προβλήματα εμφανίζονται εδώ και καιρό σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπου η αντίδραση προς τον ισλαμικό κίνδυνο και τα επακόλουθα της αθρόας λαθρομετανάστευσης, καθώς και η άρνηση για την οικονομική στήριξη των ασθενέστερων οικονομικά μελών της ΕΕ, ενισχύουν τα ακροδεξιά κόμματα και τον αντιευρωπαϊκό προσανατολισμό. Ετσι η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει να αντιμετωπίσει, εκτός από το πρόβλημα της οξύτατης οικονομικής κρίσης και της καλπάζουσας ύφεσης, την αναθεώρηση των βασικών επιλογών της, δηλαδή της αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών-μελών της και της ελεύθερης διακίνησης σε αυτές.
Δεν θέλει και πολλή σκέψη για να αντιληφθεί κανείς ότι η κρίση του μεταναστευτικού απειλεί τώρα τις θεμελιώδεις αξίες της ενωμένης Ευρώπης. Η Συνθήκη του Σένγκεν, η οποία υπεγράφη το 1985 και άνοιξε τα σύνορα 25 χωρών επιτρέποντας την ελεύθερη κυκλοφορία και την ελεύθερη εγκατάσταση των ευρωπαίων πολιτών, θεωρήθηκε, δικαίως, μια μεγάλη κατάκτηση, όπως θεωρήθηκε και η υιοθέτηση του ευρώ. Τη στιγμή όμως που η μεταναστευτική απειλή κορυφώνεται (και η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που βιώνει το πρόβλημα αυτό σε όλες του τις προεκτάσεις) είναι εύλογο να ληφθούν τα μέτρα εκείνα που θα εμποδίσουν την περαιτέρω εξάπλωση του φαινομένου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να καταρρεύσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, το οποίο με τόσο κόπο κτίστηκε. Η ίδια η Συνθήκη του Σένγκεν προβλέπει άλλωστε ότι οι χώρες μπορούν να επαναφέρουν τους ελέγχους στα σύνορα για λόγους εθνικής ασφάλειας. Οποιοι λοιπόν περιορισμοί υιοθετηθούν τελικά θα πρέπει να έχουν προσωρινό χαρακτήρα και μόνο για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
