Tο αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η Ελλάδα θα μπορούσε να θεωρηθεί και μια σύγκρουση των δυνάμεων της αγοράς με τη Δημοκρατία- και δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι η αγορά έχει δίκιο. Η έκρηξη των spreads, π.χ., στις αρχές της εβδομάδας προκλήθηκε από την ανακοίνωση του ελλείμματος, το οποίο τελικά θα φτάσει στο 10,5% του ΑΕΠ. Δεν μειώθηκε, δηλαδή, κατά έξι μονάδες του ΑΕΠ αλλά «μόνο» κατά πέντε. Τέτοια… χάλια.

Κάτω από διαφορετικές συνθήκες το ζήτημα θα μπορούσε και να ήταν αμελητέο ή ακόμη να αντιμετωπιστεί ως μεγάλο επίτευγμα. Στο κάτω κάτω, δεν υπάρχουν διεθνώς πολλά παραδείγματα τόσο δραματικής δημοσιονομικής προσαρμογής. Καλώς ή κακώς, όμως, οι αγορές έχουν βγάλει τα συμπεράσματά τους και σε τέτοιες περιπτώσεις επικρατεί η λογική του κοπαδιού- θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια για να μπορέσει να αλλάξει η Ελλάδα το εις βάρος της κλίμα. Τις συνέπειες τις βλέπουμε. Μια κυβέρνηση με την πλάτη στον τοίχο, μπλεγμένη σε έναν δαίδαλο μέτρων και μετρολογίας, ένα πολιτικό σύστημα απαξιωμένο και σε διαρκή αμφισβήτηση, μια κοινωνία διχασμένη, όπου διαρκώς μοιάζει να κερδίζουν έδαφος οι ακραίες συμπεριφορές και οι ακραίες πολιτικές δυνάμεις τόσο προς τα δεξιά όσο και προς τα αριστερά. Θα ηττηθεί η Δημοκρατία;

Σε αυτές τις περιπτώσεις, γράφει σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα άρθρα για το χρέος ο βιογράφος του Κέινς Ρόμπερτ Σκιντέλσκι, είναι σημαντικό να παραμείνει ενωμένη η πολιτική τάξη. Ο πειρασμός για την αντιπολίτευση να ακολουθήσει τις αγορές και να «σορτάρει» την κυβέρνηση, να ποντάρει δηλαδή στην αποτυχία της, είναι μεγάλος. Η κρίση όμως επιβάλλει αυτοσυγκράτηση. Στην Ελλάδα και στην Πορτογαλία αυτό δεν επιτεύχθηκε – κατά σύμπτωση, είναι και οι δύο χώρες που δεν έχουν καταφέρει ακόμη να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των αγορών.

Αντιθέτως, στην Ισπανία, η οποία φαίνεται να κερδίζει τη μάχη, η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση δεσμεύτηκαν από κοινού για τις μεταρρυθμίσεις. Θα είμαστε άραγε αφελώς αισιόδοξοι να ελπίζουμε ότι με το «Ζάππειο ΙΙ» η Νέα Δημοκρατία επιδιώκει να αλλάξει γραμμή;

Ιδωμεν. Το σίγουρο είναι ότι, αν το κάνει, θα κάνει καλό στον εαυτό της και ακόμη περισσότερο καλό στον τόπο. Γιατί βέβαια αυτό που σήμερα αμφισβητείται από τις αγορές- και στο οποίο στην πραγματικότητα ποντάρουν- δεν είναι τόσο οι αριθμοί όσο η ικανότητα του πολιτικού μας συστήματος να λάβει και να εφαρμόσει τις αποφάσεις που χρειάζονται. Με αυτή την έννοια, μια κοινή δέσμευση Παπανδρέου- Σαμαρά για την υλοποίηση του περίφημου μεσοπρόθεσμου προγράμματος που θα συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Ενωση θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ πιο αποτελεσματική για την εικόνα της Ελλάδας από δέκα τόνους μέτρων. Θα καθησύχαζε και τους πολίτες στο εσωτερικό που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ακόμη και από τις θυσίες στις οποίες υποβάλλονται, ανησυχούν για το τι μας περιμένει.

Εχει επικρατήσει να λέμε ότι η οικονομία και η αγορά είναι πάνω απ΄ όλα κλίμα. Ε, είναι καιρός τα δύο μεγάλα κόμματα να κάνουν κάτι ουσιαστικό για να το βελτιώσουν. Προτού τους γυρίσουν την πλάτη για τα καλά οι ψηφοφόροι!

kapsis@dolnet.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ