Πέθανε και ο Μαξ Βαν ντερ Στουλ. 86 ετών. Σοσιαλδημοκράτης πρώην υπουργός εξωτερικών μιας Ολλανδίας που, στα χρόνια εκείνα (1967-1974 αν σας λέει κάτι), δεν ήταν ξενοφοβική. Αυτός πρωτοστάτησε, μαζί με τους Νορβηγούς, στο εξωπέταγμα της χούντας από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Αφού προηγούμενα είχε στηρίξει τη μεγάλη έρευνα του Συμβουλίου για τα έργα και ημέρες των συνταγματαρχών στη χώρα μας και στην αποκάλυψη της τρομοκρατικής βιομηχανίας των βασανιστηρίων. Αυτή τη στιγμή που γράφω (Τρίτη πρωί) περιμένω ακόμα κάποια δήλωση προέδρων για τον θάνατο του. Είναι αλήθεια ότι ο Βαν ντερ Στούλ δεν ήταν πρωταγωνιστής σε σκυλάδικα…
Ο Βαν ντερ Στουλ δεν σταμάτησε ποτέ να στηρίζει τη χώρα μας όταν η χώρα μας είχε δίκιο. Συνεπής με τις αρχές του δεν μας δικαίωσε, με φανερή θλίψη, για τις πολιτικές μας απέναντι στις μειονότητες. Και πολλοί ξέχασαν όλα τα άλλα. Τους παρέσυραν ίσως όλοι εκείνοι οι «πατριώτες» που δεν του συγχώρεσαν ποτέ την υπόθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, την συνεχή στήριξή του στους Έλληνες δημοκράτες (όλους), τη θερμή υποδοχή που οργάνωσε στην Ολλανδία για τους αξιωματικούς του «Βέλους» μετά από κίνημα του Ναυτικού. Για τους αμνήμονες ο Βαν ντερ Στούλ είχε γίνει «ανθέλλην», «σκοπιανός» και τούρκος».
Μόλις το επέτρεψαν οι συνθήκες, δηλαδή μετά το 1974, πήρε το τροχόσπιτό του και με τη γυναίκα του, τα παιδιά του και τα ποδήλατά τους, έφτασε απροειδοποίητα στη χώρα μας για ανώνυμες διακοπές. Όπως μπορείτε να τον φανταστείτε : με κοντά παντελόνια και πέδιλα. Αργότερα την Τήνο διάλεξε για ένα εξοχικό. Μπορεί να τον συμβούλευσε ο φίλος του ο καθηγητής (στη Γενεύη) Γιάγκος Σιώτης, που τόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε στην Ευρώπη στον πολιτικό και διπλωματικό αγώνα εναντίον της δικτατορίας.
Θα έπρεπε η δημοκρατική Ελλάδα να αφιερώσει στον Βαν ντερ Στούλ δρόμους και πλατείες. Τον είχε τιμήσει πάντως με ένα ανώτατο παράσημο (το 1999) : πάλι καλά. Ο μακαρίτης ο πατέρας μου που συνεργάστηκε στενά μαζί του θα μπορούσε να γράψει περισσότερα. Εγώ, σαν δημοσιογράφος, αυτά τα λίγα. Με συγκίνηση. Και ευγνωμοσύνη.
somerit@otenet.gr
