Οι ηγέτες, όταν θέλουν μπορούν. Δεν τους σταματούν ούτε οι ισορροπίες, ούτε οι γραφειοκρατίες, ούτε τα συμφέροντα. Ας δούμε λ.χ. τη Γαλλία. Ξαφνικά, βρίσκεται στο επίκεντρο πληθώρας εξελίξεων με τρόπο αδιανόητο μέχρι σήμερα. Και πίσω απ’ όλα αυτά, ένα και μόνον αίτιο: η προσωπικότητα του Νικολά Σαρκοζί. Ενός ηγέτη με τη σπάνια στόφα του πολιτικού που δεν προσαρμόζεται στην εποχή του – γι αυτό και συχνά γίνεται στόχος – αλλά επιχειρεί να προσαρμόσει την εποχή στα δικά του μέτρα.
Τον τελευταίο μήνα, η διεθνής κοινότητα συντάσσεται, με επίκεντρο το Παρίσι, σε μια μεγάλη διεθνή επιχείρηση, την πρώτη μεταπολεμικά, που δεν παρακινεί και δεν διευθύνει η Ουάσιγκτον. Και ποιοι είναι παρόντες; Αμερικανοί, Ευρωπαίοι, το ΝΑΤΟ, ο ΟΗΕ, αλλά και Αραβες!
Ποια άλλη διεθνής επέμβαση τα τελευταία χρόνια είχε τέτοια αποδοχή και διεθνή νομιμοποίηση; Διόλου μικρό επίτευγμα, ειδικά για μια επιχείρηση που οργανώθηκε και απέκτησε νομιμοποίησε σε ελάχιστες ημέρες και που, κυρίως, αν δεν υπήρχε η γαλλική επιμονή να πραγματοποιηθεί, μάλλον δεν θα είχε φτάσει ούτε καν στο στάδιο των συζητήσεων. Μέσω της Γαλλίας, πρωταγωνιστεί, για πρώτη φορά και η Ευρώπη, παρά τις γερμανικές αντιδράσεις.
Αλλά το πιο εντυπωσιακό έρχεται από την Ιαπωνία: ζώντας τη μεγαλύτερη τραγωδία της μεταπολεμικής ιστορίας της, ζητά τώρα (η Ιαπωνία!) από το Παρίσι συνδρομή σε τεχνογνωσία για να περιορίσει τις επιπτώσεις της πυρηνικής καταστροφής, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί κάνει πρώτος χθες αυτό που θα έπρεπε να είχαν ήδη κάνει πολλοί δυτικοί ηγέτες: ταξιδεύει στο Τόκιο κουβαλώντας ηθική και πρακτική αλληλεγγύη στην περήφανη χώρα της ανατολής που υποφέρει και ανησυχεί χωρίς να χάνει ούτε στιγμή την αξιοπρέπειά της. Εν τω μεταξύ, η Μεγάλη Βρετανία έχει ζητήσει από τη Γαλλία να αναλάβει τη συντήρηση των πυρηνικών της όπλων…
Τι συμβαίνει λοιπόν ξαφνικά με τη Γαλλία; Είμαστε μπροστά σε μια νέα «γαλλική επανάσταση»; Αν ναι, ασφαλώς οφείλεται στη μοναδικότητα του Γάλλου προέδρου. Ενός ανθρώπου καταφανώς πέρα από την εποχή του, με άλλες «προδιαγραφές», ενός από τους και σημαντικότερους ηγέτες σήμερα στον κόσμο, πολιτικού με μια έννοια που έρχεται από τα βάθη του ευρωπαικού πολιτισμικού και πολιτικού DNA. Αυτός είναι που πυροδοτεί την αναγέννηση της χώρας του.
Πολλοί κατηγόρησαν τον Νικολά Σαρκοζί και πολλοί τον περιγέλασαν για μια σειρά από συμπεριφορές του. Όμως, τώρα, οι πάντες βλέπουν ότι είναι ένας από εκείνους τους ελάχιστους που συνομιλούν απευθείας με την Ιστορία και τη διαμορφώνουν. Οποιος τον είχε παρακολουθήσει πριν γίνει πρόεδρος, είτε ως υπουργό Οικονομικών είτε ως υπουργό Εσωτερικών, μπορεί να διαβεβαιώσει γι αυτό: ότι πιστεύει το πιστεύει με πάθος και δεν σταματά μέχρι να το φέρει εις πέρας. Και, το κυριότερο για τα σημερινά δεδομένα, δεν είναι άνθρωπος των συμβιβασμών. Αντίθετα, όπου χρειάζεται, προχωρά σε συγκρούσεις χωρίς να σκέπτεται το κόστος. Εστω και καθ υπερβολή μερικές φορές.
Το έκανε και ως πρόεδρος από την πρώτη ημέρα, λ.χ. με την υπόθεση της τουρκικής υποψηφιότητας για την Ε.Ε.: ήταν ο πρώτος που είπε ότι η Ευρώπη είναι μια πολιτισμική έννοια που δεν περιλαμβάνει την Τουρκία και δεν μπορεί να τη δει να γίνεται τμήμα της. Σε αντίθεση με όλους τους άλλους ηγέτες, ήταν τίμιος και με την Ευρώπη και με την Τουρκία. Κι αυτό είναι ένα από τα στοιχεία που τον καθιστούν τόσο σημαντικό ακόμα και με τη λογική του υποδείγματος για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζει την αλήθεια ένας ηγέτης.
Η Γαλλία, όπως ο Σαρκοζί την αναγεννά στο διεθνή της ρόλο, δίνει μια ελπίδα και στην ίδια την Ευρώπη, η οποία, τα τελευταία χρόνια έχει χάσει σε τέτοιο βαθμό τον προσανατολισμό της που δεν ξέρει κανείς αν και πόσο… Ευρώπη εξακολουθεί να παραμένει. Η Γαλλία υπήρξε η μήτρα και επί δεκαετίες κινητήριος δύναμη του κοινού οράματος. Τώρα που όλα αυτά έχουν τόσο πολύ μπερδευτεί, σχεδόν έχουν χαθεί, είναι και η μόνη δύναμη που μπορεί να αναβαπτίσει το ευρωπαικό όραμα και να το επικεντρώσει και πάλι στην ουσία του.
Αν το κάνει, αυτή η «νέα γαλλική επανάσταση», θα δημιουργήσει νέο κεκτημένο και για όλη την Ευρώπη. Αλλωστε αυτό είναι που έκανε πάντα τη Γαλλία μοναδική και διαφορετική από τις άλλες μεγάλες δυνάμεις: τα επιτεύγματά της δεν κλείνονταν στον εθνικό εγωισμό και δεν αφορούσαν μόνον την ίδια. Γίνονταν πάντα κτήμα του κόσμου.
gmalouchos@tovima.gr
