«Ο χρόνος θα δείξει αν από την κρίση η χώρα θα βγει ενωμένη και με μια νέα αίσθηση κοινού προσανατολισμού ή αν αντιθέτως θα υποβιβαστεί σε μια περιθωριακή δύναμη». Το σχόλιο του ξένου αρθρογράφου αφορά βέβαια την Ιαπωνία που αγωνίζεται να ξεπεράσει τη βιβλική καταστροφή από τον σεισμό, το τσουνάμι και τα πυρηνικά. Θα μπορούσε εξ ίσου καλά να αφορά και την Ελλάδα αν δεν ήταν ύβρις να συγκρίνουμε μια οικονομική κρίση με μια τραγωδία που κόστισε χιλιάδες ανθρώπινες ζωές.
Δυστυχώς η συζήτηση των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή δεν αφήνει πολλά περιθώρια να ελπίζουμε ότι θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματά μας ενωμένοι. Ούτε φυσικά να πιστεύουμε ότι θα αποτελέσουν την αφορμή για μια επανεκκίνηση της πολιτικής και της οικονομίας σε ορθολογικές βάσεις απαραίτητες για να αντιμετωπίσουμε τις απαιτήσεις των καιρών. Αντιθέτως ακόμη και αυτή την ύστατη ώρα τα κόμματα δεν χάνουν ευκαιρία για να παραπλανήσουν και να υπεκφύγουν- ανίκανα να κατανοήσουν ότι η κρίση τούς πρώτους που θα καταπιεί είναι οι πολιτικοί.
Στο επίκεντρο των αντεγκλήσεων βρέθηκε το μνημόνιο για το οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ κάποιοι, προεξάρχοντος του κ. Σαμαρά, θέλουν να μας πείσουν ότι απέτυχε. Γιατί; Μα επειδή προέβλεπε 4% ύφεση και όχι 4,5%, επειδή υποτίμησε την αύξηση της ανεργίας αλλά και γενικά επειδή οι προβλέψεις στις οποίες στηρίχθηκε το σενάριο του ΔΝΤ παρουσίασαν σημαντικές αποκλίσεις που κάνουν αναγκαία τη λήψη πρόσθετων μέτρων. Συμπέρασμα: να αλλάξει το μνημόνιο.
Αυτού του τύπου η κριτική δυστυχώς ξεχνάει ένα πράγμα. Οτι στόχος του μνημονίου δεν ήταν ούτε η ανάπτυξη ούτε η απασχόληση ούτε ο πληθωρισμός αλλά η μείωση των ελλειμμάτων. Και επιβλήθηκε σαν απαραίτητος όρος για να πάρουμε τη βοήθεια. Υπό αυτή την έννοια μπορεί πράγματι να έπεσε έξω. Η εναλλακτική λύση ωστόσο που κανείς δεν τολμά να πει θα ήταν ακόμη πιο σκληρά μέτρα και ακόμη πιο βαθιές και εκτεταμένες διαρθρωτικές αλλαγές- κάτι που ούτε η τρόικα δεν τόλμησε να απαιτήσει. Για αυτό τον λόγο άλλωστε εξ αρχής θεωρήθηκε από όλους ότι ήταν εξαιρετικά φιλόδοξο. Και γι΄ αυτό και η μικρότερη μείωση του ελλείμματος αντιμετωπίζεται ακόμη και από την κυρία Μέρκελ ως μεγάλο επίτευγμα χάρη στο οποίο συναίνεσε στη μείωση των επιτοκίων και στην επέκταση του δανεισμού μας.
Ο κ. Σαμαράς βέβαια δεν απέφυγε τον πειρασμό να επαναλάβει στη Βουλή ότι η λύση είναι «ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη». Συνειδητά υποκρύπτοντας, όπως και τόσοι άλλοι, αυτό που γνωρίζουν και οι πρωτοετείς φοιτητές των οικονομικών. Οτι δηλαδή η ανάπτυξη δεν είναι μέσο αλλά σκοπός, δεν είναι εργαλείο πολιτικής αλλά αποτέλεσμα. Και ότι κατά συνέπεια σε μια περίοδο τόσο σκληρής λιτότητας όσα μαγικά και αν γίνουν είναι αδύνατον να αποφύγεις την ύφεση. Μονόδρομος λοιπόν;
Η λιτότητα σίγουρα. Από εκεί και πέρα ωστόσο υπάρχουν άπειρα περιθώρια για… λάθη. Κλασικό παράδειγμα η γκάφα των ιδιωτικοποιήσεων που πρώτα δαιμονοποιήθηκαν από τον κ. Παπανδρέου για να γίνει αντιληπτό εκ των υστέρων ότι αποτελούν την πιο ανώδυνη λύση. Αλλο παράδειγμα η γραφειοκρατία. Ολοι ξέρουμε ότι αποτελεί τροχοπέδη στις επενδύσεις, τι έχει κάνει ένα χρόνο τώρα όμως η κυβέρνηση; Τίποτε. Σιγά μην καταδεχτούν οι πολιτικοί μας να ασχοληθούν με τόσο μικρά ζητήματα…
kapsis@dolnet.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ