Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να επαναστατήσεις. Με οργή, με πράξεις, με βία, με ηλεκτρονικό ακτιβισμό, με κραυγές, με λόγια, με δημιουργία, ακόμη και με χλευασμό.
Οπως με το να σχεδιάσεις έναν μοναχικό οπαδό ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, να κάθεται κάτω από έναν φωτεινό πίνακα στον οποίο γράφει «Αίγυπτος – Αλγερία 1-0». Ο οπαδός, ντυμένος στα χρώματα της Αλγερίας, δεν είναι απογοητευμένος, πιο πολύ αποφασισμένος μοιάζει καθώς κρατάει ένα πανό που λέει: «Πρέπει να ισοφαρίσουμε».
Ηταν η ημέρα που ο Χόσνι Μουμπάρακ είχε παραιτηθεί από την προεδρία της Αιγύπτου και ο σκιτσογράφος Αλί Ντιλέμ από την Αλγερία θεωρούσε πως είχε έρθει η ώρα παραίτησης και του προέδρου της χώρας του Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα. Δεν δίστασε να δημοσιεύσει το σκίτσο στο Internet, δεν είχε φοβηθεί ούτε το 2006, όταν σε πολύ λιγότερο επαναστατικές εποχές είχε φυλακιστεί και είχε δεχθεί απειλές για θάνατο από φανατικούς ισλαμιστές, λόγω κάποιων σαρκαστικών παρεκτροπών κατά της (θεωρούμενης ως) νομιμότητας στα σκίτσα του. Δεν ήταν ο μόνος.
{{{ moto }}}
Οι εποχές έχουν αλλάξει. Και το αίμα του ενός μπορεί να είναι η πηγή έμπνευσης του άλλου. Το site cartoonmovement.com διανύει την πιο δημιουργική εποχή του. Δημιουργημένο από λάτρεις της γελοιογραφίας και της ελεύθερης δημοσιογραφίας, μια πλατφόρμα ανοιχτή στο κοινό, παίρνει αφορμές από την πολιτική πραγματικότητα και δίνει τη δυνατότητα στον κόσμο να σκιτσάρει καταλλήλως.
Τον τελευταίο καιρό, οι συμμετοχές είναι όλο και περισσότερες. Ακολουθώντας πάντα την επικαιρότητα, από τις διαδηλώσεις των φοιτητών στην Αγγλία ως τις σαχλές περιπέτειες του Μπερλουσκόνι, το site, τις τελευταίες ημέρες, αντλεί έμπνευση από το αίμα των εξεγερμένων κατοίκων της Λιβύης. Ο Μοαμάρ Καντάφι, μια εκκεντρική φιγούρα, βρίσκεται στο επίκεντρο των τελευταίων δημιουργιών.
Είναι τόσο εύκολο να χλευαστεί, ακόμη και χωρίς σκίτσα, όπως επιχείρησε πρόσφατα το περιοδικό «Vanity Fair», το οποίο έκανε μια συλλογή των στυλιστικών υπερβολών του, που ξεκινούν από στρατιωτική στολή και φτάνουν μέχρι και στα επίπεδα του Μάικλ Τζάκσον. Η χλεύη είναι εξίσου εύκολο να επιτευχθεί και με σκίτσο: Ο Καντάφι να ακροβατεί σε ένα λεπίδι με το σήμα του Facebook, ενώ ενοχλητικά tweets τον κάνουν να χάσει την ισορροπία του.
Ο Καντάφι σαν διάβολος. Σαν ποντικός. Σαν παρανοϊκός. Σαν ηττημένος από τη νέα εποχή. Η έμπνευση δεν σταματά όσο υπάρχουν αφορμές παγκόσμιας ανυπακοής. Και από αυτές, άλλο τίποτα. Η πολιτική κατεύθυνση του site τάσσεται ξεκάθαρα με την πλευρά των διαδηλωτών – με ποιον να ήταν άλλωστε; –, με την καταγωγή του κάθε δημιουργού να δίνει ευκαιρία για παρατήρηση: Τα πιο έντονα, τα πιο αιματοβαμμένα σκίτσα δεν έρχονται από την καρδιά του προβλήματος, από την επαναστατημένη Βόρεια Αφρική, αλλά από χώρες όπως η Σουηδία, η Ιταλία ή ο Καναδάς, που βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα ασφαλείας μακριά από τη φωτιά.
Αυτό μπορεί να εξηγεί πολλά. Το μότο του cartoonmovement.com προσπαθεί να δώσει μια απάντηση: «Δεν υπάρχει μόνο μια αλήθεια» γράφει στην κεντρική του σελίδα. Και ο καθένας μπορεί να σκιτσάρει τη δικιά του.
* Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜagazino στις 6 Μαρτίου 2011.
