Oι συμπληγάδες της κρίσης έβαλαν εσχάτως στη μέση και την Εκκλησία, με τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο για πρώτη φορά στην αρχιερατεία του να προσπαθεί να ισορροπήσει «μεταξύ σφύρας και άκμονος». Η σιωπή που κήρυξε πριν από τρία χρόνια, όταν και εκλέχθηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, σήμερα προκαλεί ρωγμές στις σχέσεις του με την υπόλοιπη Ιεραρχία.
Η συντριπτική πλειονότητα είχε υποστηρίξει τον πρώτο καιρό την απόφασή του, καθώς είχε κουραστεί από τα φώτα της δημοσιότητας που προκαλούσε η πληθωρική προσωπικότητα του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου . Τότε πολλοί αρχιερείς επικρότησαν αμέσως τις θέσεις του κ. Ιερωνύμου όταν μίλησε για «κύμβαλα αλαλάζοντα», στοχοποιώντας συγκεκριμένους ιεράρχες, οι οποίοι βρίσκονταν συχνότερα στα τηλεοπτικά παράθυρα παρά στην εκκλησία τους. Σε αυτό το πνεύμα σύσσωμοι οι ιεράρχες βρέθηκαν δίπλα του και στήριξαν κοινωνικά, οικονομικά και «πολιτικά» την απόφασή του να ρίξει το κύριο βάρος της αρχιεπισκοπίας του στην ανάδειξη του φιλανθρωπικού έργου της Εκκλησίας.
Από τη σιωπή στο… « κατηγορώ »
Αλλά στην πορεία όλα άλλαξαν. Τους τελευταίους μήνες τα μηνύματα που λάμβανε ο Αρχιεπίσκοπος δεν ήταν διαβεβαιώσεις «συμπαράστασης» και «συμπαράταξης». Κάποιοι ιεράρχες στο παρασκήνιο δεν μιλούσαν πια για τη σιωπή της Εκκλησίας, αλλά για «αφωνία»! Η άρνηση του Αρχιεπισκόπου να τοποθετηθεί ευθέως σε συγκεκριμένα θέματα, όπως το μάθημα των Θρησκευτικών, η Κάρτα του Πολίτη, το ενδεχόμενο χωρισμού των σχέσεων Εκκλησίας- Κράτους και η οικονομική κρίση, άρχισε να μεταφράζεται ως στήριξη στην κυβέρνηση. Μητροπολίτης έφθασε να μιλήσει στη Σύνοδο της Ιεραρχίας για «την Αριστερά του Υψίστου» που υποστηρίζει σήμερα η Εκκλησία, σε αντιδιαστολή με τη στήριξη στη «Δεξιά του Κυρίου», που κατά κόρον αποδόθηκε από τα μέσα ενημέρωσης στην αρχιεπισκοπία Χριστόδουλου για τη στάση του έναντι της κυβέρνησης Καραμανλή.
Σε αυτές τις συνθήκες, όπως επισημαίνουν κληρικοί που γνωρίζουν, ο κ. Ιερώνυμος έχει αρχίσει πλέον να αισθάνεται και την ανάσα των επιγόνων του, οι οποίοι προετοιμάζονται για τη μεγάλη μάχη, όποτε κι αν έρθει. Το ακόμη δυσκολότερο που πρέπει να αντιμετωπίσει είναι τα δηκτικά ερωτήματα πιστών: «Πού βρίσκεται ο κ.Ιερώνυμος;Γιατί τα κηρύγματά του δεν φτάνουν σε όλη την ελληνική επικράτεια,όπως συνέβαινε στο παρελθόν;».
«Δεν είναι έτσι», απαντούν συνεργάτες του κ. Ιερωνύμου. «Ο Αρχιεπίσκοπος στήριξε από την πρώτη στιγμή την έκδοση,τη σύνταξη,την εκτύπωση και τη διανομή της εγκυκλίου “Προς τον λαό”» – το πρώτο ιδιαίτερα σκληρό κείμενο της Εκκλησίας που «μίλησε» την περασμένη εβδομάδα για χώρα που διοικείται από τους δανειστές της και πολιτική ηγεσία αδύναμη να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Η Εκκλησία έπρεπε να τοποθετηθεί, υποστηρίζουν.
«Η οικονομική κρίση, οι επιπτώσεις της στους ανθρώπους, η φτώχεια που προκαλεί, η δυστυχία που είναι διάχυτη δεν αποτελούν αντικείμενο συζήτησης μόνο για τους εκπροσώπους της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του τόπου, αλλά και για την Ιεραρχία,η οποία έχει κληθεί και αντιμετωπίζει καθημερινά τα προβλήματα των ανθρώπων χωρίς να εξετάζει ούτε το θρήσκευμα ούτε τη φυλή από την οποία προέρχονται» τονίζει χαρακτηριστικά μητροπολίτης που βρίσκεται κοντά στον Αρχιεπίσκοπο. Η ανάσα των επιγόνων
Μπορεί σε περίπου έναν μήνα ο κ. Ιερώνυμος να συμπληρώνει μόλις τον τρίτο χρόνο από την ημέρα ανάρρησής του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, εν τούτοις γύρω του ήδη έχει αρχίσει να διαμορφώνεται το σκηνικό της διαδοχής του. Γνωστοί ιεράρχες, οι οποίοι στήριξαν την εκλογή του και άλλοι οι οποίοι αντιπαρατέθηκαν σε αυτήν φαίνεται ότι έχουν αρχίσει από καιρό να προετοιμάζονται. Πρόκειται, όπως εκτιμάται, για τέσσερις έως επτά μητροπολίτες, οι οποίοι πίσω από κάθε υποστηρικτική ή επικριτική ή ουδέτερη στάση τους έναντι του κ. Ιερωνύμου, των σχέσεών του με την πολιτεία ή τα ζητήματα με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, βλέπουν την ώρα της διαδοχής.
Ορισμένοι ακόμη δρουν υποστηρικτικά στην προσπάθεια να κερδίσουν «σφαίρες επιρροής» στο περιβάλλον του κ. Ιερωνύμου και άλλοι ακολουθούν την τακτική «βλέπε, άκου, σώπα», όπως λέει χαρακτηριστικά εκκλησιαστικός παράγοντας. Το φαινόμενο παρατηρείται έντονα κυρίως κατά τη διάρκεια εκλογής νέων μητροπολιτών, όταν κάποιοι δίνουν τη μεγάλη μάχη για την προώθηση των «δικών τους παιδιών».
Τα «αλαλάζοντα κύμβαλα»
«Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων, ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός». Η φράση ανήκει στον Απόστολο των Εθνών Παύλο, στην Α΄ Προς Κορινθίους Επιστολή του, και χρησιμοποιείται συχνά από τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο στις Συνόδους της Ιεραρχίας. Από την πρώτη μέρα στόχος του ήταν και παραμένει να δείχνει και να υπερασπίζεται τον άλλο δρόμο σε ιεράρχες που με τα κηρύγματά τους ευνοούν τον διχασμό, δημιουργούν διαιρέσεις και προκαλούν τριβές στην κοινωνία. Προς δύο κυρίως αρχιερείς, τους Μητροπολίτες Θεσσαλονίκης κ. Ανθιμο και Πειραιώς κ. Σεραφείμ, στρέφονται τα πυρά του.
Ο ένας από του «άμβωνος» της ΕΤ3 κάθε Κυριακή αποστέλλει τα δικά του μηνύματα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας για όλα τα ζητήματα: τον Αγιο Παντελεήμονα Αχαρνών, το Μακεδονικό, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, την οικονομική κρίση, το Μεταναστευτικό, το ντύσιμο των νεαρών γυναικών… εσχάτως ακόμη και για τις απεργίες των δημοσιογράφων.
Ο δεύτερος, ο Μητροπολίτης Πειραιώς, που δεν διαθέτει στην περιοχή του τηλεοπτικό κανάλι πανελλήνιας εμβέλειας, ανακοινώνει τις θέσεις του με «διαγγέλματα», δηλαδή με κηρύγματα, ανακοινώσεις και δηλώσεις που φροντίζει πάντα να διανέμονται στους δημοσιογράφους. Η γκάμα των θεμάτων του είναι εκ διαμέτρου αντίθετη απ΄ αυτή του κ. Ανθίμου. Προτιμά να μιλά και φυσικά να «αφορίζει» τους σιωνιστές, τους ομοφυλόφιλους, όσους συμμετέχουν στον διάλογο με τους Ρωμαιοκαθολικούς, αλλά και την Κάρτα του Πολίτη, ενώ στα άμεσα ενδιαφέροντά του φαίνεται ότι βρίσκεται ακόμη και η δράση που μπορεί να αναπτύξει ο… ρωσικός στόλος στο Αιγαίο.
ΚΥΟΦΟΡΙΑ ΕΞΙ ΜΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΙΟ «ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟ»
Χρειάστηκαν έξι μήνες προετοιμασίας για τη σύνταξη στην τελική του μορφή του κειμένου της εγκυκλίου «Προς τον λαό» με την τοποθέτηση της Συνόδου της Ιεραρχίας έναντι της οικονομικής κρίσης και κατά των πολιτικών.
ΙΟΥΝΙΟΣ: Η 12μελής Διαρκής Ιερά Σύνοδος αποφασίζει να συζητηθεί στην ετήσια Σύνοδο στις αρχές Οκτωβρίου το θέμα της οικονομικής κρίσης.
Τρεις μητροπολίτες,οι Ελασσόνος κ.Βασίλειος , Δημη τριάδος κ.Ιγνάτιοςκαι Ναυπάκτου κ.Ιερόθεος,οριοθετούν τα θέματα και η Ιερά Σύνοδος καλεί τον Μητροπολίτη Σιατίστης κ.Παύλονα μιλήσει για τα αίτια της οικονομικής κρίσης και τον Μητροπολίτη Δημητριάδος κ.Ιγνάτιο να καταθέσει τις προτάσεις του για τον τρόπο αντιμετώπισής της από την Εκκλησία.
ΙΟΥΛΙΟΣ: Ορίζονται δύο συμβουλευτικές επιτροπές.Στην πρώτη που «επόπτευε» την εισήγηση του Μητροπολίτη Σιατίστης συμμετείχαν οι μητροπολίτες Μεσογαίας κ.Νικόλαος και Φθιώτιδος κ.Νικόλαος.
Στη δεύτερη που «επόπτευε» τον Μητροπολίτη Δημητριάδος συμμετείχαν οι μητροπολίτες Ζακύνθου κ. Χρυσόστομοςκαι Σάμου κ.Ευσέβιος.
Τους δύο επόμενους μήνες τα μέλη των επιτροπών και οι εισηγητές συναντώνται στο συνοδικό μέγαρο και τα κείμενα των εισηγήσεων γράφονται και ξαναγράφονται.
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ: Οι εισηγήσεις παρουσιάζονται στην ετήσια Σύνοδο της Ιεραρχίας. Οι ιεράρχες στο σύνολό τους στηρίζουν τις θέσεις των μητροπολιτών.Ελάχιστοι διαφοροποιούνται και πρόκειται κυρίως για τους «γνωστούς αγνώστους» που ζητούν η Ιεραρχία να τοποθετηθεί έναντι των μεταναστών και των προβλημάτων που δημιουργούν στη χώρα.Αποφασίζεται να εκδοθεί διάγγελμα «Προς τον λαό».
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ: Οι μητροπολίτες Δημητριάδος και Σιατίστηςαναλαμβάνουν να συντάξουν το «Προς τον λαό» με την εντολή να βασίζεται στις εισηγήσεις τους.Ο Μητροπολίτης Σιατίστης κ.Παύλος ξεκινάει τη σύνταξη του κειμένου.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ: Το κείμενο αποστέλλεται στον Μητροπολίτη Δημητριάδος που δίνει την έγκρισή του.Στη συνέχεια στέλνεται στον Αρχιεπίσκοπο διά του Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου Αρχιμανδρίτη κ.Μάρκου Βασιλάκη.
Το κείμενο εγκρίνεται.Ο Αρχιγραμματέας αποστέλλει το κείμενο στα πιεστήρια της Αποστολικής Διακονίας και τυπώνεται σε εκατομμύρια αντίτυπα.
ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ: Οι πιστοί ύστερα από τουλάχιστον τρία χρόνια λαμβάνουν το πρώτο «Προς τον λαό»,κείμενο επί αρχιεπισκοπίας Ιερωνύμου, το οποίο αναφέρεται στην οικονομική κρίση και στη χώρα μας.
