ΤΟ ΒΗΜΑ – The New York Times
Οταν οι ιστορικοί θα κοιτάξουν προς τα πίσω στην περίοδο 2008-10, αυτό που θα τους προβληματίσει περισσότερο, πιστεύω ότι θα είναι ο παράδοξος θρίαμβος των αποτυχημένων ιδεών. Οι φονταμενταλιστές της ελεύθερης αγοράς έχουν κάνει λάθος για τα πάντα – και όμως κυριαρχούν τώρα στην πολιτική σκηνή περισσότερο από ποτέ.
Πώς συνέβη αυτό; Πώς, αφού οι αφηνιασμένες τράπεζες γονάτισαν την οικονομία, καταλήξαμε σε αυτή την συμφωνία μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων για ακόμη μεγαλύτερη μείωση των φόρων;
Η απάντηση από την Δεξιά είναι ότι οι οικονομικές αποτυχίες της κυβέρνησης Ομπάμα δείχνουν ότι οι πολιτικές της αύξησης της φορολογίας δεν έχουν αποτέλεσμα.
Αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική: το πακέτο που πρότεινε ο Ομπάμα, το οποίο προέβλεπε από μόνο του μείωση των φόρων κατά 40%, ήταν πολύ άτολμο για να τονώσει την οικονομία. Δείτε το έτσι: μία πολιτική βάσει της οποίας οι κυβερνητικές δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες αυξάνονται με πιο αργούς ρυθμούς από ό,τι επί Μπους, δεν βλέπω πως μπορεί να εκληφθεί ως τεστ γιά την επιτυχία ή αποτυχία της Κεϊνσιανής θεωρίας.
Ισως ο πρόεδρος Ομπάμα να μην μπορούσε να πάρει περισσότερα από ένα Κογκρέσο που βλέπει με σκεπτικισμό την αύξηση των φόρων. Αλλά ακόμη και αν είναι αλήθεια αυτό, το μόνο που αποδεικνύει είναι το πόσο συνεχίζει να κυριαρχεί στην πολιτική μας ένα αποτυχημένο δόγμα.
Οι φονταμενταλιστές της ελεύθερης αγοράς έχουν κάνει λάθος για γεγονότα στο εξωτερικό όσο και για τις εξελίξεις στην Αμερική – και έχουν υποστεί λίγες επιπτώσεις. Στο κάτω κάτω, συντηρητικοί και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού χαιρέτιζαν πέρυσι την αυστηρή λιτότητα στην Ιρλανδία σαν μεγάλη επιτυχία.
Για να δανειστώ τον τίτλο ενός πρόσφατου βιβλίου από τον Αυστραλό οικονομολόγο Τζον Κουίγκιν για τα δόγματα που θα έπρεπε να τα έχει σκοτώσει η κρίση, αλλά δεν τα σκότωσε, μας κυβερνάει ακόμα – ίσως περισσότερο από ποτέ – μια «οικονομική θεωρία ζόμπι».
Ο πρόεδρος Ομπάμα επιχειρεί συστηματικά να έρθει σε συνεννόηση με τους Ρεπουμπλικάνους δίνοντας κάλυψη σε μύθους της Δεξιάς. Εχει επαινέσει τον Ρίγκαν για την αποκατάσταση του αμερικανικού δυναμισμού και έχει υιοθετήσει την ρητορική των Ρεπουμπλικάνων για την ανάγκη της κυβέρνησης να σφίξει και άλλο το ζωνάρι λόγω ύφεσης.
Τίποτε από αυτά δεν σταμάτησε την Δεξιά να τον καταγγέλλει σαν σοσιαλιστή. Αλλά ενίσχυσαν κακές ιδέες, με τρόπους που μπορούν να προκαλέσουν άμεσα ζημιά. Τώρα, ο κ. Ομπάμα χαιρετίζει την συμφωνία για την μείωση των φόρων σαν ώθηση για την οικονομία – αλλά οι Ρεπουμπλικάνοι μιλάνε ήδη για μειώσεις στις δαπάνες που θα αντισταθμίσουν αρνητικά κάθε θετικό αποτέλεσμα από την συμφωνία.
Ναι, η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Ολοι κατανοούμε την ανάγκη να κάνεις συμφωνίες με τους πολιτικούς αντιπάλους σου. Αλλά είναι άλλο πράγμα να κάνεις συμφωνίες για να προωθήσεις τους στόχους σου, και άλλο να ανοίγεις την πόρτα σε ιδέες- ζόμπι. Οταν το κάνεις αυτό, τα ζόμπι θα φάνε στο τέλος τον εγκέφαλό σου – πιθανώς να κατασπαράξουν και την οικονομία σου.
