Οταν πριν από έναν χρόνο είχα συναντήσει τον Κόλιν Φερθ στο Λονδίνο με αφορμή την ταινία «Ενας άνδρας μόνος» του Τομ Φορντ, εντύπωση μου είχε κάνει η ψυχραιμία με την οποία ο 50χρονος σήμερα βρετανός ηθοποιός είχε μιλήσει για τη σίγουρη υποψηφιότητά του για το Οσκαρ Α΄ ανδρικού ρόλου που θα ανακοινωνόταν την επομένη. «Ποτέ δεν ξέρεις από πριν πόσο και τι σημαίνουν αυτά τα πράγματα για σένα» είχε πει ο Φερθ. «Νομίζω ότι ο μόνος τρόπος για να μάθεις είναι από το μέγεθος της απογοήτευσής σου, εφόσον τελικά δεν κερδίσεις. Ορισμένες φορές ακόμη και αυτός που κερδίζειέχει επίσης μια δόση ανησυχίας.Θέλει προσοχή.Αν επενδύσεις πολλά στα βραβεία, μπορεί και να χαθείς σε λάθος στόχους.Πιστεύω ότι είμαι αρκετά μεγάλος για να μη χειριστώ λανθασμένα τον εαυτό μου, αλλά την ίδια ώρα έχω κερδίσει πολύ λίγα βραβείαώστε να μην παρασυρθώ».
Ο Κόλιν Φερθ έχασε τελικά το Οσκαρ από τον Τζεφ Μπρίτζες, λάθος στόχους όμως δεν έβαλε. Την εποχή της συνέντευξής μας βρισκόταν ήδη στα γυρίσματα της ταινίας «Ο λόγος του βασιλιά», όπου υποδύεται έναν άλλον Τζορτζ, τον Γεώργιο Στ΄ της Αγγλίας. Η ταινία, που σκηνοθέτησε ένας άλλος Τομ, ο Χούπερ, έχει κατακτήσει κοινό και κριτικούς σε μία από τις πιο ευχάριστες στιγμές της δύσκολης χρονιάς που τελειώνει.
«Ο λόγος του βασιλιά» εστιάζει στην περίπτωση του Αλβέρτου, δούκα του Γιορκ, ο οποίος ανέλαβε τα σκήπτρα της Αγγλίας με το τεράστιο μειονέκτημα της δυσκολίας στην ομιλία (τραυλισμός). Επειτα από ενθάρ ρυνση της συζύγου του Ελισάβετ ( Ελενα Μπόναμ Κάρτερ ) συνάντησε τον εκκεντρικό αυστραλό λογοθεραπευτή Λάιονελ Λογκ ( Τζέφρεϊ Ρας ). Η σχέση των δύο αντρών είναι ο κορμός της ταινίας.
«Η συστολή του Γεωργίου, σε συνδυασμό με το τραύλισμά του,ερμηνευόταν ως έλλειψη ευφυΐαςή ακόμη και ηλιθιότητα» είπε ο Φερθ μιλώντας για την τελευταία ερμηνεία του. «Πράγμα που, όπως απέδειξε η ιστορία, αποτελούσε εξαιρετικά άδικη κριτική. Οι επιδόσεις του ως προς το είδος του ηγέτη που ήταν δείχνουν ότι διέθετε μεγάλη δύναμη.Ηταν πολύ αφοσιωμένος στο καθήκον του». Για να προσεγγίσει τον ρόλο του ο Φερθ δούλεψε αρκετά με φιλμ αρχείων και ηχογραφημένες ομιλίες. Στόχος του δεν ήταν να μιμηθεί τον βασιλιά αλλά να λάβει όποιες πληροφορίες μπορούσε για να τις προσαρμόσει σε αυτό που έκανε. «Ενδιαφέρον για μένα δεν ήταν τόσο το τραύλισμά του. Ηταν το πώς προσπάθησε να το πολεμήσει.Οταν “κολλούσε” μιλώντας δημοσίως,τον έβλεπες να συγκεντρώνεται,να προσπαθεί να ηρεμήσει.Μια παύση έχει την αίσθηση αιωνιότητας ότανμέσω ραδιοφωνικής μετάδοσηςεκατομμύρια άνθρωποι κρέμονται από την κάθε σου λέξη».
O ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ ΠΟΥ ΕΜΨΥΧΩΝΕ
Στις 12 Μαΐου 1937, μετά τον θάνατο του πατέρα του,βασιλιά Γεωργίου Ε΄, αλλά και τη σκανδαλώδη παραίτηση του βασιλιά Εδουάρδου Η΄, ο Αλβέρτος Δούκας της Υόρκης, γεννημένος στις 14 Δεκεμβρίου 1895,στέφθηκε βασιλιάς της Αγγλίας και αυτοκράτορας των Ινδιών.Την εποχή της στέψης του η Μεγάλη Βρετανία βρισκόταν στα πρόθυρα πολέμου και ο ραδιοφωνικός λόγος του στο ΒΒC για να εμψυχώσει τον λαό του έχει μείνει στην Ιστορία.Το 1947, επί δικής του βασιλείας,οι Ινδίες αναγνωρίστηκαν ανεξάρτητο κράτος, οπότε ο Γεώργιος Στ΄ παραιτήθηκε από τον τίτλο του αυτοκράτορα.Παντρεύτηκε την Ελισάβετ Μπόους Λάιον και απέκτησε μαζί της δύο κόρες, τη μετέπειτα βασίλισσα Ελισάβετ και τη Μαργαρίτα.Πέθανε το 1952.
ΠΟΥ
Η ταινία «Ο λόγος του βασιλιά» προβάλλεται στις αίθουσες ΔΑΝΑΟΣ και ΟDΕΟΝ ΟΠΕΡΑ από την περασμένη Πέμπτη σε διανομή Οdeon.
«Ο τραυλισμός είναι εγκεφαλική κατάσταση»
Με αφορμή τον «Λόγο του βασιλιά» ζητήσαμε από τον λογοθεραπευτή του Ινστιτούτου Λόγος Γιώργο Φούρλα να απαντήσει σε ορισμένα ερωτήματα για τον τραυλισμό.
– Ποια είναι τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία στη συμπεριφορά των ενηλίκων τραυλών;
«Εχει δύο όψεις. Πρώτον, τη λεκτική. Τα κολλήματα, οι επαναλήψεις συλλαβών και λέξεων, οι επιμηκύνσεις φθόγγων που πολύ συχνά συνοδεύονται από μυϊκές συσπάσεις του προσώπου, το κλείσιμο των ματιών και η αποφυγή της οπτικής επαφής.
Η πάθηση του Γεωργίου Στ΄ στην ταινία είναι το λεγόμενο silent block (σιωπηρό μπλοκάρισμα). Η άλλη όψη είναι τα συναισθήματα που συσχετίζονται με αυτόν τον τρόπο ομιλίας. Κάποιος που κολλά νιώθει ντροπή, θυμό, απογοήτευση, φόβο, απόγνωση- νιώθει βλάκας. Ο φόβος για τον τραυλισμό οδηγεί στο μπλοκάρισμα. Παλιά θεωρούσαν ότι ο τραυλισμός ήταν πρόβλημα της γλώσσας και τη χειρουργούσαν. Αργότερα μάθαμε ότι υπάρχει ένα οργανικό υπόστρωμα που μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά και έχει να κάνει με τον διαφορετικό τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου, επομένως οι προσεγγίσεις στηρίζονται τόσο στο λεκτικό όσο και στο συναισθηματικό κομμάτι».
– Επιδιώκουν οι τραυλοί τη λογοθεραπεία; «Πολλοί έρχονται για θεραπεία όταν έχουν να αντιμετωπίσουν σημαντικά γεγονότα στη ζωή τους: αν θέλουν να αλλάξουν δουλειά, αν θα πρέπει να πάνε στον στρατό, πολλές φορές προτού κάνουν το βήμα του γάμου».
– Ο τραυλισμός παρατηρείται συχνότερα σε άντρες ή σε γυναίκες;
«Η αναλογία παγκοσμίως είναι τέσσερις άντρες προς μία γυναίκα, ενώ το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από τραυλισμό. Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έχουν γίνει σχετικές έρευνες».
– Πού αποδίδετε αυτό το τελευταίο;
«Πολύς κόσμος στην Ελλάδα φοβάται να ομολογήσει την πάθησή του, ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να κάνει πολλά πράγματα για να βελτιωθεί. Αντιθέτως, στην Ευρώπη και παγκοσμίως υπάρχουν σύλλογοι για τον τραυλισμό τους οποίους διαχειρίζονται τα ίδια τα πρόσωπα που τραυλίζουν. Υπάρχει και διακήρυξη δικαιωμάτων των τραυλών».
– Μπορεί ένας τραυλός να θεραπευτεί;
«Οχι, θεραπεία με την έννοια της ίασης δεν υπάρχει. Αυτό που μπορεί να επιτευχθεί είναι αύξηση της ευφράδειας, μείωση της συχνότητας και έντασης των στιγμών του τραυλισμού και ευκολότερη επικοινωνία».
