Αντισυνταγματικός είναι ο περιορισμός του ποσού του εφάπαξ των εργαζόμενων στην ΕΡΤ, όπως έκρινε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (3923/2010) που δικαίωσε 20 εξ αυτών, διαφόρων ειδικοτήτων, οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν τη διετία 1999-2001 και έλαβαν μειωμένο εφάπαξ.
Οι συνταξιοδοτηθέντες ήταν ασφαλισμένοι στο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Προσωπικού Ελληνικής Ραδιοφωνίας _ Τηλεόρασης και Τουρισμού (ΤΕΑΠΠΕΡΤΤ), το οποίο στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Ταμείο Ασφάλισης Υπαλλήλων Τραπεζών και Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας (ΤΑΥΤΕΚΩ).
Η Ολομέλεια έκρινε ότι, σύμφωνα με τη συνταγματική αρχή της ισότητας (άρθρο 4) και τη συνταγματική υποχρέωση του κράτους να μεριμνά για την ασφάλιση των εργαζομένων (άρθρο 22), είναι επιτρεπτή η εισαγωγή με νόμο ανωτάτου ορίου (πλαφόν) στο εφάπαξ, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν έχει αμιγώς ανταποδοτικό χαρακτήρα.
Σύμφωνα με την Ολομέλεια, αμιγώς ανταποδοτικό χαρακτήρα έχει το εφάπαξ το οποίο καταβάλλεται από ασφαλιστικό κεφάλαιο που σχηματίζεται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο από «εισφορές, είτε μόνο των ασφαλισμένων είτε και του εργοδότη που τους απασχολεί, ανεξάρτητα μάλιστα από το ύψος των εισφορών του εργοδότη». Δεν έχει όμως ανταποδοτικό χαρακτήρα εκείνο που καταβάλλεται από «ασφαλιστικό κεφάλαιο, στον σχηματισμό του οποίου συμβάλλουν ουσιωδώς κοινωνικοί πόροι ή επιβαρύνσεις τρίτων».
Οι δικαστές υπογραμμίζουν ότι περιορισμοί ως προς το ανώτατο ύψος του εφάπαξ δεν μπορεί να θεωρηθούν ότι «συνεπάγονται συνταγματικώς ανεπίτρεπτη παρέκκλιση από το θεσπιζόμενο από τη διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 του Συντάγματος κανόνα ότι το ύψος του εφάπαξ βοηθήματος υπολογιζόμενο με βάση τον χρόνο υπηρεσίας και τις αποδοχές του ασφαλισμένου είναι ανάλογο προς τις εισφορές που ο ίδιος έχει καταβάλει».
Μάλιστα, για να κριθεί αν συγκεκριμένος κοινωνικός πόρος συμβάλλει ουσιωδώς στον σχηματισμό του ασφαλιστικού κεφαλαίου, λαμβάνεται υπόψη ο «τρόπος σχηματισμού του ασφαλιστικού κεφαλαίου, από το οποίο χορηγείται το εφάπαξ βοήθημα, καθ’ όλο το χρονικό διάστημα ασφάλισης του ασφαλισμένου και όχι μόνο τα ισχύοντα ως προς τον σχηματισμό του κατά τον χρόνο εξόδου του ασφαλισμένου από την ενεργό ασφάλιση. Τούτο δε, διότι και το εφάπαξ βοήθημα υπολογίζεται με βάση τον συνολικό χρόνο ασφάλισης του ασφαλισμένου, καταβάλλεται δε από ασφαλιστικό κεφάλαιο το οποίο έχει σχηματιστεί από την επί σειρά ετών συγκέντρωση πόρων».
Παράλληλα, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο αντέκρουσε τον ισχυρισμό του Ταμείου ότι τα τελευταία χρόνια προ της συνταξιοδοτήσεώς τους οι εισφορές των ασφαλισμένων ήταν λιγότερες από τα ποσά που εισέρεαν στο Ταμείο από το αγγελιόσημο.
Την τριετία 1998-2000, δηλαδή το τελευταίο διάστημα προ της συνταξιοδοτήσεως όσων προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, η συμβολή του αγγελιόσημου στον σχηματισμό του ασφαλιστικού κεφαλαίου ήταν ουσιώδης.
Οι δικαστές όμως έκριναν ότι για τον τρόπο σχηματισμού του ασφαλιστικού κεφαλαίου δεν λαμβάνεται υπόψη μόνο το χρονικό διάστημα προ της συνταξιοδοτήσεως, αλλά όλο το χρονικό διάστημα ασφάλισης, και το ύψος του εφάπαξ υπολογίζεται με βάση τον συνολικό χρόνο ασφάλισης.
Ετσι, οι σύμβουλοι Επικρατείας αναίρεσαν απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που είχε αποφανθεί ότι νόμιμα περιορίστηκε το ύψος του εφάπαξ, υπογραμμίζοντας ότι εσφαλμένα ερμήνευσε και εφάρμοσε τα άρθρα 4 και 2 του Συντάγματος και το άρθρο 11 του ΠΔ 768/1979.
Τόσο το Διοικητικό Πρωτοδικείο όσο και το Εφετείο έκριναν ότι το επίμαχο εφάπαξ είναι συνταγματικά ανεκτό, καθώς δεν έχει αμιγώς ανταποδοτικό χαρακτήρα. Τα Διοικητικά Δικαστήρια κατέληξαν στην κρίση αυτή λαμβάνοντας υπόψη «τα οικονομικά δεδομένα των διαχειριστικών περιόδων των προηγούμενων των ετών εξόδου» των εργαζομένων από την υπηρεσία και «όχι τα οικονομικά δεδομένα του συνολικού χρόνου ασφάλισης των εργαζομένων».
