«Να το πάρωμεν απόφασιν ότι δεν υπάρχει, δεν υπήρξε ποτέ, “Θεός της Ελλάδος”. Ενας είναι ο Θεός δι’ όλα τα έθνη. Η φρόνησις, η διορατικότης, η προορατικότης, η επαφή με την πραγματικότητα. Ιδού τι θα μας βοηθήση θετικά να επανορθώσωμεν ό,τι είναι επανορθώσιμον».
Είναι απόσπασμα από συνέντευξη του Ελευθερίου Βενιζέλου στο «Ελεύθερον Βήμα», τον Ιούλιο του 1922, όταν η Ελλάδα είχε βυθισθεί σε εθνική κρίση εξαιτίας της Μικρασιατικής Καταστροφής και του Εθνικού Διχασμού.
Σήμερα η Ελλάδα βιώνει βαθιά οικονομική κρίση, η οποία εύκολα μπορεί να διολισθήσει σε εθνική, όταν υπάρχουν ανοικτά και κρίσιμα για το μέλλον της εθνικά θέματα. Και άλλοτε έχω επισημάνει ότι σήμερα η ισχύς και το κύρος των κρατών συνδέονται άρρηκτα με την οικονομική τους δύναμη. Οπως και στις κοινωνίες οι πένητες περιθωριοποιούνται, έτσι και στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη οικονομία τα εξαρτώμενα από τους αδηφάγους δανειστές κράτη θεωρούνται «αναλώσιμα». Δεν έχουν δύναμη και κύρος για διεκδικήσεις, ούτε στο οικονομικό πεδίο. Είτε με επιτήρηση είτε με «εθνική ανεξαρτησία», στην πραγματικότητα δεν είναι ανεξάρτητα κράτη.
Η περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών επιβεβαιώνει τον κανόνα. Η εξάρτησή τους από τα δάνεια της Κίνας έχει συρρικνώσει την πολιτική τους δύναμη και έχει περιορίσει τον ρόλο τους στη διεθνή πολιτική σκακιέρα. Οι αναδυόμενες οικονομικές δυνάμεις της Ανατολής, με πρώτη την Κίνα, διεκδικούν μερίδιο στην «παγκόσμια εξουσία». Και η Γερμανία την οικονομική της δύναμη εκμεταλλεύεται για να επιβάλει τη δική της πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Μια δήλωση και του τελευταίου γερμανού αξιωματούχου αναστατώνει ή κατευνάζει τις χρηματοπιστωτικές αγορές και ανεβοκατεβάζει την ισοτιμία του ευρώ και τα περίφημα spreads των ελληνικών ομολόγων.
Το ολισθηρό ευρωπαϊκό και διεθνές οικονομικό περιβάλλον επηρεάζει σημαντικά τις δικές μας προσπάθειες για την έξοδο από την κρίση και την απαλλαγή από την ασφυκτική εποπτεία της τρόικας. Ουδείς Ελληνας μπορεί να νιώθει υπερήφανος όταν βλέπει τους «τροϊκανούς» να περιφέρονται στα υπουργεία, να ελέγχουν τους λογαριασμούς και να απειλούν με νέα μέτρα εάν δεν είναι ικανοποιημένοι…
Αλλά αν αποκτήσουμε _ κατά τον Ελευθέριο Βενιζέλο _ την «επαφή με την πραγματικότητα», οφείλουμε να παραδεχθούμε και τις δικές ευθύνες. Πολλοί και πολλά συνέθεσαν το μείγμα της δημοσιονομικής «φούσκας» και της απαξίωσης της χώρας, ώστε τα spreads των ελληνικών ομολόγων να είναι σχεδόν διπλάσια από εκείνα της «ομοιοπαθούς» Ιρλανδίας! Εξηγείται αυτό από την ευρωπαϊκή πρωτιά, στο έλλειμμα με 15%, στο χρέος με 126,5% του ΑΕΠ, με τάση ανόδου στο 144%, δηλαδή άνω των 330 δισ. ευρώ! Αυτή είναι πραγματικότητα.
Η μονόπλευρη στοχοποίηση των πολιτικών _ αναμφίβολα βασικών υπευθύνων _ μας αποπροσανατολίζει από την αναζήτηση και τον εντοπισμό των πραγματικών αιτίων, τα οποία οδήγησαν σε μεγάλο έλλειμμα και στον υπέρογκο δανεισμό, όταν τα προηγούμενα χρόνια είχαμε ρυθμό ανάπτυξης 5%.
Οπως σε κάθε περίπτωση ασθένειας η διάγνωση προηγείται της θεραπείας, η μέθοδος αυτή έπρεπε να ακολουθηθεί και στην περίπτωση της δημοσιονομικής κρίσης. Ουδείς το επεχείρησε, εκτός μεμονωμένων ειδικών. Ηλθαν οι «τροϊκανοί» και μας «άνοιξαν τα μάτια». Μας επεσήμαναν τα αδύνατα σημεία, και δεν είναι λίγα. Πρότειναν λύσεις, μεταρρυθμίσεις. Αυτές που έπρεπε να είχαν γίνει από χρόνια. Πρότειναν και μέτρα λιτότητας, τα οποία δικαιολογημένα προκάλεσαν αντιδράσεις. Επληξαν πολλούς και ίσως περισσότερο από την ωφέλεια. Οι «αντιμνημονιακοί» όμως δεν κάνουν διαχωρισμό. Που σημαίνει ότι, κατά την άποψή τους, όλα έβαιναν καλώς και τίποτε δεν έπρεπε να αλλάξει… Οι πιστωτές θα συνέχιζαν να μας δανείζουν και κάποια μέρα θα αποδέχονταν και το «κούρεμα» των χρεών, λέγοντάς τους, ως απόγονοι του Λεωνίδα, «Μολών λαβέ» ή πιο απλά «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος»!
Και ευελπιστεί ο Πρωθυπουργός σε συναίνεση; Πολύ αισιόδοξος είναι.
gromaios@otenet.gr
