Ο ανδροκρατούμενος κόσμος της Βουλής δεν τη φοβίζει. Η Αθηνά Δρέττα, γενική γραμματέας Κοινωνικής Ασφάλισης, θέλει να διαβάζει τις εφημερίδες της στη λιακάδα και να μην πάρει σύνταξη ποτέ.
Οι συνεντεύξεις διόλου δεν θυμίζουν ραντεβού στα τυφλά: πρέπει να πας «διαβασμένος». Στην περίπτωση της κυρίας Δρέττα οι πηγές ήταν — στην αρχή τουλάχιστον — ηλεκτρονικές. Οι μηχανές αναζήτησης αποδίδουν τα μέγιστα στο χτύπημα του ονόματός της και ο επισκέπτης σερφάρει σε εκατοντάδες διαδικτυακούς τόπους που φιλοξενούν σύντομες δηλώσεις ή ολόκληρες συνεντεύξεις της πολιτικού. Και βέβαια ως μέλος μιας «καλωδιωμένης» κυβέρνησης δεν θα μπορούσε παρά να διατηρεί την προσωπική της ιστοσελίδα, η οποία καταγράφει επισκέψεις από πολλούς περίεργους που θέλουν να ξέρουν ποια είναι η κυρία που από τον Ιανουάριο του 2010 κάθεται στην «ηλεκτρική καρέκλα» του Ασφαλιστικού.
Το επάγγελμά της είναι οδοντίατρος, αλλά «πάντα μέσα της, και έξω της, ήταν πολιτικός», θα πει ένας δικός της άνθρωπος. Φίλοι και λιγότερο φίλοι τη χαρακτηρίζουν μελετηρή και εργατική. Την αντινομάρχη — ως το 2009 — Οικονομικών, που δεν σήκωνε κεφάλι. Ανήκει στην ομάδα του υπουργείου Εργασίας που τον περασμένο Ιανουάριο διαπραγματεύτηκε σκληρά το Ασφαλιστικό με την τρόικα. Είναι η κυρία με την καμπαρτίνα που βλέπω να έρχεται κάτω από έναν συννεφιασμένο ουρανό στο εστιατόριο «Κεντρικόν»,πίσω από την παλιά Βουλή. Εκεί, στο στέκι πολιτικών και δημοσιογράφων που κόβουν την ημέρα τους στα δύο με ένα πιάτο σπιτικό φαγητό, μιλήσαμε για την πολιτική και την προσωπική ζωή, για λιακάδες και συννεφιές, για την πρόκληση να είσαι γυναίκα καριέρας σε έναν κόσμο που ο Θεός νοείται ως άντρας.
?ς γυναίκα, νιώθετε ότι πρέπει διαρκώς να αποδεικνύετε ότι είστε ικανή για τον στίβο της πολιτικής;
Η πολιτική είναι ανδροκρατούμενη σε βαθμό κακουργήματος. Οπου υπάρχουν θέσεις εξουσίας, τα παραδοσιακά κλισέ, ανεξάρτητα απ’ το τι λέμε κάθε φορά, επιβάλλουν να εμπιστευόμαστε κύρια τους άντρες. Χρειάζεται — και, φοβάμαι, για πολύ ακόμη — τριπλάσια δύναμη για να αποδείξεις ότι μπορείς να κάνεις το ίδιο ή και κάτι ακόμη καλύτερο. Αν με ρωτήσετε, διαφωνώ ριζικά. Εμπιστεύομαι τις γυναίκες περισσότερο. Στο γραφείο μου εργάζονταιέξι γυναίκες και μόνο δύο άντρες. Οι γυναίκες είμαστε πιο μεθοδικές,πιο οργανωτικές και συγκροτημένες. Και, κυρίως, είμαστε πιστές σε έναν στόχο, μια ιδέα ήμια άποψη.
Υπάρχει ένα αντρικό χαρακτηριστικό το οποίο παρ’όλα αυτά ζηλεύετε;
Την άνεσή τους να γυρίζουν σελίδα. Να πηγαίνουν παρακάτω.
Είστε στην πολιτική συνολικά πάνω από 20 χρόνια. Τι τράβηξε μία φοιτήτρια οδοντιατρικής να γίνει στέλεχος του φοιτητικού κινήματος – με τον Συνασπισμό τότε;
Η πολιτική είναιαπό τις πιο ενδιαφέρουσες ανθρώπινες δραστηριότητες. Ακόμη και οι πιο προσωπικές ανθρώπινες σχέσεις εμπεριέχουν ένα μεγάλο ποσοστό πολιτικής. Και είτε είσαι στην εξουσία είτε όχι, παίρνεις αποφάσεις που αλλάζουν τη ζωή των ανθρώπων.
Από την περίοδο της«φαντασίας στην εξουσία» πέρασαν δύο δεκαετίες. Σήμερα είστε ένα γρανάζι στον μηχανισμό της πολιτικής. Αυτό δεν αλλάζει ακόμη και τον πιο ιδεολόγο;
Σε κάνει πιο σκληρό και μερικές φορές πιο κυνικό. Και είναι θέμα προσωπικής ισορροπίας να μη γίνεις «Μαυρογιαλούρος», να μείνεις «κανονικός». Σήμερα όμως, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε τη φαντασία στην εξουσία.
Το Ασφαλιστικό σάς φέρνει στο πεδίο βολής: Είχατε ιδέα του τι θα συναντούσατε όταν αναλάβατε τη θέση περίπου έναν χρόνο πριν; (σ.σ.: Ιανουάριος 2010)
Σε καμία περίπτωση δεν φανταζόμουν τις τρομακτικές δυσκολίες αλλά είμαι άνθρωπος των δυσκολιών, των προκλήσεων. Αντέχω. Δεν είμαι επαγγελματίας πολιτικός με την έννοια ότι είμαι σε αυτήν τη θέση για να κερδίσω χρήματα. Αφησα ένα επάγγελμα αρκετά επικερδές και βούτηξα στα βαθιά. Προσπαθώ να μετατρέψω όλη αυτήν την οργή του κόσμου — οργή που κι εγώ αισθάνομαι γιατη κατάσταση της χώρας μας — σε θετική δράση, σε ευκαιρία, που νομίζω ότι είναι και η τελευταία. Εχω την αίσθηση, και ελπίζω ότι δεν κάνω λάθος, ότι οι άνθρωποι έχουν καταλάβει το μέγεθος του προβλήματος και εκτιμούν ένα ποσοστό ειλικρίνειας από μέρους μας.
«Τη σύνταξή μου κι ένα ταξί να φύγω». Το έχετε σκεφτεί ποτέ;
Α πα πα πα! Η σύνταξη δεν είναι στα όνειρά μου.Είναι εφιάλτης.
Πολλές μητέρες όμως πάσχισαν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους χωρίς υποστηρικτικές δομές από το κράτος και έβλεπαν στη σύνταξη μια ανταμοιβή, την ξεκούρασή τους.
Το κράτος οφείλει να στηρίζει την μητέρα στις κρίσιμες ώρες. Οταν τα παιδιά της είναι μικρά, πάνε σχολείο, δεν έχει πού να τα αφήσει, οπότε πληρώνει μία άλλη γυναίκα για να έχουν τα παιδιά της κάποιον στο σπίτι. Οι υποστηρικτικές δομές είναι το θέμα: ολοήμερα σχολεία, παιδικοί σταθμοί που θα καλύπτουν τις ανάγκες της εργαζόμενης μητέρας, μειωμένο ωράριο. Αυτάείναι κυρίως που πρέπει να εξασφαλίσουμε και όχι μια τιμητική αποστρατεία σε μια νέα γυναίκα που έχει ακόμη πολλά να δώσει.
Είστε και η ίδια μητέρα δύο παιδιών στην εφηβεία, του Κωνσταντίνου και της Σοφίας. Η οικογένεια γκρινιάζει που λείπετε από το σπίτι;
Είμαστε «εκπαιδευμένοι» όλοι μας από την εποχή του οδοντιατρείου. Και τότε δεν γύριζα πριν από τις 9.00 το βράδυ στο σπίτι. Αλλά υπήρχε — και ευτυχώς υπάρχει και προσφέρει ακόμη — η γιαγιά, η μητέρα μου.Περνάμε οικογενειακά τα Σαββατοκύριακα όπως τόσες και τόσες οικογένειες ανθρώπων που έχουν απαιτητικά επαγγέλματα.
Ο σύζυγός σας τι λέει για όλα αυτά;
Με αποδέχεται όπως τον αποδέχομαι κι εγώ. Η σχέση μας έχει σφυρηλατηθεί στις δυσκολίες. Η πολιτική είναι πρόκληση για κάθε είδους προσωπική σχέση. Με τα παιδιά όμως τα πράγματα είναι πράγματι πιο δύσκολα.
Τα τηλέφωνα χτυπούν συνεχώς από συνεργάτες της. Σε μία ώρα ξεκινά στη Βουλή η συζήτηση για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και πρέπει να συντομεύουμε. Απόψε θα γυρίσει μετά τα μεσάνυχτα στο σπίτι, θα κοιμηθεί λίγο και το πρωί η γνωστή ρουτίνα: Εγερτήριο στις επτά παρά τέταρτο, πρωινό με τα παιδιά — «τα ξεπροβοδίζω πάντα για το σχολείο» — ένα ντους, ντύσιμο και μακιγιάζ στα γρήγορα και φρένο-γκάζι σε μια διαδρομή πολλών χιλιομέτρων: Πόρτο Ράφτη-κέντρο Αθήνας με υπόκρουση «μόνο μουσικούς σταθμούς» θα πει.
Τι είναι αυτό που σας χαλαρώνει έπειτα από μια κουραστική ημέρα;
Ενα βιβλίο – αυτή την εποχή είναι «Η συμφωνία των ονείρων», του Νίκου Θέμελη.
Εχετε σκεφτεί ποτέ να γράψετε κι εσείς κάτι;
Θα το ήθελα, αλλά τρομάζω στη θέα της λευκής σελίδας. Οταν θα πάρω σύνταξη.Αστειεύομαι. Οταν «μεγαλώσω» θέλω να πω. Κι ο Θέμελης«μεγάλος» ξεκίνησε να γράφει.
Ποτέ δεν είναι αργά.Συμφωνείτε;
Δεν το πολυπιστεύω. Σε κάθε ηλικία είναι συγκεκριμένα τα πράγματα που μπορείς να κάνεις. Και δεν έχει σημασία αν τα θέλεις.
Είστε σε ένα επάγγελμα όπου το πέρασμα του χρόνου δεν φαίνεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο. Παρ’όλα αυτά σας τρομάζει;
Τον χρόνο τον φοβόμαστε όλοι, και οι άντρες και οι γυναίκες. Και ειδικά οι πολιτικοί που είμαστε και λίγο νάρκισσοι. Κι ας μας κάνει ο χρόνος πιο σοφούς. Νιώθω πολύ πιο ώριμη και πιο σοφή από όταν ήμουν 30 ετών, αλλά δεν ξέρω αν θα αντάλλασσα αυτήν τη σοφία με μία δεκαετία μείον. Εχω έναν φίλο που λέει: «Νέος είναι αυτός που θέλει πάντα να μαθαίνει». Εχω το ίδιο πάθος για τη γνώση, όπως στα 25 μου, αλλά θα προτιμούσα να ήμουν 25. ‘Η, μάλλον, 35.
Η συνέντευξή σας θα δημοσιευτεί Κυριακή. Τι λαχταράτε να κάνετε τα κυριακάτικα πρωινά;
Να διαβάζω εφημερίδες στη λιακάδα. Δεν μου αρέσει καθόλου η συννεφιά, έτσι κι αλλιώς.
Δημοσιεύθηκε στο BHMAdonna, τεύχος 105, σελ. 144-146, Δεκέμβριος 2010.
