Στον αστερισμό της… γρίπης βρισκόταν η Ελλάδα πέρυσι τέτοια εποχή. Οι υγειονομικές αρχές «μετρούσαν» θύματα σε καθημερινή βάση, οι σχολικές αίθουσες έκλειναν η μία μετά την άλλη και, το κυριότερο, η Ελλάδα παράγγελνε αβέρτα πανδημικά εμβόλια. Ενα χρόνο μετά την πανδημική υστερία, η γρίπη μάς έχει… ξεχάσει και ένα εκατομμύριο δόσεις εμβολίων που έχουν λήξει οδεύουν προς καταστροφή. Με απλά λόγια, επτά εκατομμύρια ευρώ πήγαν… υπέρ πίστεως.
Τον ίδιο δρόμο αναμένεται να πάρουν επιπλέον 15,6 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν σε 2,2 εκατ. δόσεις πανδημικού εμβολίου. Τα εν λόγω εμβόλια φυλάσσονται, μαζί με αυτά που έχουν λήξει, στα ψυγεία του Κεντρικού Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας. Τα περισσότερα από αυτά λήγουν τον Σεπτέμβριο του 2011. Ωστόσο, δεν έχουν πλέον καμία αξία, αφού τα στελέχη του ιού της νέας γρίπης (Η1Ν1) περιλαμβάνονται στο εποχικό εμβόλιο που έχει ήδη κυκλοφορήσει.
Διαπραγματεύσεις με τις εταιρείες
Σύμφωνα με την αναπληρώτρια διευθύντρια του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) και υπεύθυνη του κεντρικού Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας κυρία Ελεονόρα Χατζηπασχάλη , τα εμβόλια που έληξαν έχουν συλλεγεί από τα εμβολιαστικά κέντρα και φυλάσσονται στο Εργαστήριο προκειμένου να καταστραφούν. Πρόκειται για ένα εκατομμύριο δόσεις. «Τα υπόλοιπα που δεν έχουν λήξει μπορούν να χρησιμοποιηθούν», δηλώνει, σημειώνοντας ότι «κάποιος ο οποίος θα ταξιδέψει στο εξωτερικό μπορεί να θέλει να κάνει μόνο το πανδημικό εμβόλιο και όχι αυτό της εποχικής γρίπης». Το σίγουρο πάντως είναι ότι και αυτά τα εμβόλια θα καταστραφούν όταν παρέλθει η ημερομηνία λήξης τους, εκτός κι αν σταλούν ως δωρεά σε άλλες χώρες. Οπως και να έχει, είτε δωριστούν είτε καταστραφούν, η Ελλάδα θα έχει επιπλέον «χασούρα» 15,6 εκατ. ευρώ.
Στο μεταξύ, οι ελληνικές αρχές βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τρεις φαρμακευτικές εταιρείες. Στις δύο απ΄ αυτές είχαν παραγγελθεί μεγαλύτερες ποσότητες εμβολίων απ΄ αυτές που τελικά παρέλαβε η Ελλάδα και στην τρίτη είχε δοθεί προκαταβολή περίπου 7,5 εκατ. ευρώ (40% του συνολικού ποσού) χωρίς όμως να υπάρχει διαθέσιμο προϊόν. Με άλλα λόγια, η τρίτη εταιρεία πήρε χρήματα από την τότε ηγεσία του υπουργείου Υγείας χωρίς να δώσει ένα πανδημικό εμβόλιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η εταιρεία αρνείται να επιστρέψει άμεσα το σύνολο των χρημάτων που είχε λάβει τότε. Εκπρόσωποί της έχουν προτείνει να επιστρέψουν το μισό χρηματικό ποσό σε μετρητά και το υπόλοιπο να ισοφαριστεί με μελλοντικές αγορές άλλων προϊόντων. Οι εκπρόσωποι του υπουργείου δεν αποδέχθηκαν την πρόταση και προσέφυγαν στο Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο. Οι άλλες δύο εταιρείες μέχρι πριν από λίγο καιρό διεκδικούσαν τα χρήματα των εμβολίων που είχαν παραγγελθεί αλλά δεν παραδόθηκαν, έπειτα από την καταγγελία των σχετικών συμβάσεων από την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Οι εκπρόσωποι των δύο εταιρειών θεωρούσαν μέχρι προσφάτως ότι εξακολουθεί να υπάρχει συμβατική υποχρέωση από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης. Η υπόθεση παραμένει σε εκκρεμότητα.
Το τρίτο «κύμα» δεν ήρθε
«Μόνο αν γίνει πανδημία γρίπης και δεν μπορεί να καλυφθεί ο πληθυσμός με το υπάρχον εποχικό εμβόλιοθα χρησιμοποιηθούν τα πανδημικά εμβόλια που έχουν περισσέψει» δηλώνει προς «Το Βήμα» ο επίκουρος καθηγητής Παθολογίας και Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου των Αθηνών και συνεργάτης του ΚΕΕΛΠΝΟ κ. Σωτ.Τσιόδρας. Προσθέτει πάντως ότι «το σενάριο αυτό ανήκει στη σφαίρα της θεωρίας».
Ο καθηγητής Επιδημιολογίας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) κ. Τ.Παναγιωτόπουλος εξηγεί ότι πέρυσι η γρίπη εμφανίστηκε νωρίτερα εξαιτίας της ύπαρξης του νέου στελέχους του ιού. «Το στέλεχος», σημειώνει, «έχει πλέον “παλαιώσει” και έχει συμπεριληφθεί στο εμβόλιο που κυκλοφορεί για την εποχική γρίπη».
