Στα 59 δισ. ευρώ διαμορφώνεται σε ετήσια βάση η παραοικονομία στην Ελλάδα, αντιπροσωπεύοντας το 25% της επίσημης οικονομικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποίησε η Visa, το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο στην ευρωζώνη και από τα μεγαλύτερα στην ΕΕ, καθώς μόνον ορισμένες από τις οικονομίες της Ανατολικής Ευρώπης αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα στον συγκεκριμένο τομέα. Οπως τόνισε κατά τη διάρκεια της σχετικής παρουσίασης ο κ. Ν. Καμπανόπουλος, αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής του γραφείου της Visa Εurope στην Ελλάδα, πρόκειται για ένα μαζικό φαινόμενο, καθώς ο ευρωπαϊκός μέσος όρος διαμορφώνεται στο 20% του ΑΕΠ. Πρόσθεσε όμως ότι υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα.
Στην Ελλάδα τα διαφυγόντα φορολογικά έσοδα εντοπίζονται κυρίως στους κλάδους των κατασκευών, των επισκευών, των υπηρεσιών που προσφέρονται στο σπίτι και των γεωργικών εργασιών. Βασικούς παράγοντες που οδηγούν στη μεγέθυνση της παραοικονομίας αποτελούν το περίπλοκο ελληνικό φορολογικό σύστημα, η καθυστέρηση στην εκκαθάριση υποθέσεων, η νοοτροπία και η πληθώρα νόμων σε τομείς της βιομηχανίας. Οπως είπε ο κ. Καμπανόπουλος, 2,5 εκατομμύρια υποθέσεις φοροδιαφυγής βρίσκονται σε εκκρεμότητα, ενώ την ίδια στιγμή οι πολίτες αποδέχονται συγκεκριμένες μορφές διαφθοράς, όπως για παράδειγμα τις εξυπηρετήσεις μεταξύ φίλων και συγγενών.
«Για την έξοδο από τον φαύλο κύκλο των πληρωμών με μετρητά απαιτείται συνδυασμένη δράση από τις δημόσιες αρχές, τις τράπεζες και τα συστήματα πληρωμών» τόνισε ο κ. Καμπανόπουλος, υπογραμμίζοντας ότι «ζήτημα-“κλειδί” για την Ελλάδα είναι η αντιμετώπιση του πολύ χαμηλού αριθμού ηλεκτρονικών συναλλαγών και της ατελέσφορης χρήσης των καρτών». Η Visa θεωρεί ότι η χώρα μας συγκεντρώνει τεράστιες προοπτικές στην προσπάθεια για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, κα θώς υπολείπεται σημαντικά του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με λιγότερες από 20 ηλεκτρονικές συναλλαγές τον χρόνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό τερματικών αποδοχής καρτών στην Ευρώπη ανά 1.000 κατοίκους, την ίδια στιγμή που βρίσκεται ανάμεσα στις τελευταίες θέσεις, τόσο στις κατά κεφαλήν ηλεκτρονικές πληρωμές όσο και στις πληρωμές μέσω καρτών. Σύμφωνα με τη Visa, η αύξηση της χρήσης των καρτών, πιστωτικών και χρεωστικών, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην πάταξη της φοροδιαφυγής. Προς αυτή την κατεύθυνση προτείνει τη διεύρυνση των σημείων αποδοχής ηλεκτρονικών πληρωμών σε ολόκληρη τη χώρα, την αναβάθμιση των τερματικών για αποδοχή πληρωμών μέσω νέων τεχνολογιών, την παροχή φορολογικών ελαφρύνσεων σε όσους κάνουν χρήση των καρτών πάνω από ένα ποσοστό του προσωπικού εισοδήματος ή των εταιρικών εξόδων, τη μείωση του ΦΠΑ με τη χρήση καρτών πληρωμών και την υποχρεωτική χρήση της ηλεκτρονικής κάρτας για την καταγραφή των συναλλαγών. «Η συγκυρία είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για την υιοθέτηση ενός εκτεταμένου συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών και χρήσης καρτών πληρωμών, τόσο στον ιδιωτικόόσο και στον δημόσιο τομέα» εκτιμά η Visa. Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθούν καθοριστικά η εύρυθμη λειτουργία του συστήματος είσπραξης του ΦΠΑ και η αύξηση των κρατικών εσόδων και συνεπακόλουθα η μείωση της φοροδιαφυγής, δεδομένου ότι καθίσταται σχεδόν αδύνατη η διενέργεια συναλλαγών χωρίς την έκδοση αποδείξεων.
ΤΟΜΕΙΣ ΠΟΥ ΚΡΥΒΟΥΝ «ΜΑΥΡΟ ΧΡΗΜΑ»
Η Visa εκτιμά ότι το μέγεθος της παραοικονομίας μπορεί να συρρικνωθεί κατά 7% ή 4 δισ. ευρώ αν δοθεί έμφαση στους παρακάτω έξι τομείς: Πωλήσεις αυτοκινήτων και ανταλλακτικών/ συνεργεία, εστιατόρια και μπαρ, ταξί, λεωφορεία, εμπορικές μεταφορές, catering/ καντίνες, καταστήματα λιανικής και καταλύματα. Σύμφωνα με τη Visa, η αύξηση του ΦΠΑ θα λειτουργήσει ανασταλτικά σε όποιες προσπάθειες γίνουν.
Οπως επεσήμανε σχετικά, απαιτούνται μέτρα προς την κατεύθυνση της αδήλωτης εργασίας, ενώ παράλληλα θα πρέπει να αξιοποιηθούν τα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών.
