Η ενοικίαση λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ρεύματος ή η ανταλλαγή παραγωγής από οποιαδήποτε μονάδα της ΔΕΗ με παραγωγή άλλης μονάδας είναι οι δύο λύσεις που επιλέχθηκαν από την υπουργό Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κυρίας Τίνα Μπιρμπίλη και τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να απελευθερωθεί η αγορά ηλεκτρισμού τον ερχόμενο Μάρτιο.
Ως τις 15 Νοεμβρίου το υπουργείο θα έχει ολοκληρώσει τις τελικές προτάσεις-επιλογές για την απελευθέρωση, αφού γύρω στις 18 Νοεμβρίου θα βρίσκονται στην Αθήνα οι ελεγκτές της τρόικας, ενδεχομένως συνοδευόμενοι και από τον γενικό διευθυντή Ενέργειας της ΕΕ Χάινς Χίλμπρεχτ. Σε κάθε περίπτωση η τρόικα θα εξετάσει την ελληνική πρόταση με βάση και το μνημόνιο και ως το τέλος του χρόνου θα ληφθεί η οριστική απόφαση. Οπως είναι γνωστό, ως τον Μάρτιο του 2011 η ΔΕΗ θα πρέπει με κάποιον τρόπο να περιορίσει τη λιγνιτική παραγωγή της. Στις τελευταίες επισκέψεις τους στην Αθήνα οι κοινοτικοί κομισάριοι ήταν ξεκάθαροι λέγοντας προς την ελληνική κυβέρνηση: «Αν δεν βρείτε κάποια άλλη ισοδύναμη λύση για τη ΔΕΗ, τότε η επιχείρηση θα πρέπει να πωλήσει σε διεθνή πλειστηριασμό το 40% των λιγνιτικών μονάδων της».
Ούτως ή άλλως η ΔΕΗ θα πρέπει στα επόμενα χρόνια να περιορίσει τη λιγνιτική παραγωγή της κατά 1.800
ΜW, δηλαδή από τα 5.200 ΜW που είναι σήμερα να πέσει στα 3.400 ΜW. Η επιχείρηση έχει προγραμματίσει στα επόμενα εννέα χρόνια να αποσύρει παλαιές ρυπογόνες μονάδες λιγνίτη δυναμικότητας 900 ΜW. Συνεπώς, υπάρχουν άλλα 900 ΜW παραγωγής ρεύματος από λιγνιτικούς σταθμούς που θα πρέπει να ενοικιαστούν σε τρίτους ή να αποτελέσουν αντικείμενο ανταλλαγής.
Η διοίκηση της ΔΕΗ έχει τη δυνατότητα αντί να ενοικιάσει την παραγωγική δυναμικότητα των σταθμών να προχωρήσει σε ανταλλαγή παραγωγικής δυναμικότητας, προσφέροντας η ίδια λιγνιτική παραγωγή και αποδεχόμενη παραγωγή ρεύματος από λιγότερο ρυπογόνες μορφές, όπως, για παράδειγμα, το φυσικό αέριο.
«Ανάμεσα σε ενοικίαση και ανταλλαγή μονάδων, προτιμώ την ανταλλαγή, διότι αυτή δίνει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να αναπτυχθεί και κάπου εκτός Ελλάδας, πράγμα το οποίο πρέπει ούτως ή άλλως να είναι μια κατεύθυνση της νέας ΔΕΗ. Υποχρεωτικά, λόγω της απελευθέρωσης, η ΔΕΗ θα χάσει ένα μέρος της ελληνικής αγοράς, συνεπώς θα συρρικνωθεί και επειδή αυτό δεν το επιθυμώ, προτιμώ το άνοιγμα σε γειτονικές αγορές ώστε να αντισταθμιστούν οι απώλειες στην εσωτερική αγορά. Η ανταλλαγή της ισχύος των σταθμών οδηγεί τη ΔΕΗ στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας και αυτό το θέλουμε» λέει προς το «Βήμα» ο πρόεδρος της ΔΕΗ κ. Α. Ζερβός.
Οι δυσκολίες ενοικίασης ή ανταλλαγής
Σε κάθε περίπτωση κανένα από τα δύο εγχειρήματα της ανταλλαγής ή της ενοικίασης παραγωγής ρεύματος δεν είναι εύκολο, πολλώ δε μάλλον επειδή πρέπει να ολοκληρωθεί πιεστικά μέσα στο επόμενο πεντάμηνο. Ενοικίαση της παραγωγής από λιγνιτικές μονάδες σε τρίτους σημαίνει πρακτικά ότι μέσω κάποιας διαγωνιστικής διαδικασίας η ΔΕΗ θα παραχωρεί προς εκμετάλλευση ένα κομμάτι της λιγνιτικής παραγωγής της, χωρίς να δίνει σε καμία περίπτωση την ίδια τη μονάδα, η οποία παραμένει πάγιο περιουσιακό στοιχείο της εταιρείας. Εδώ ακριβώς παρεμβαίνουν οι κομισάριοι της ΕΕ και λένε ξεκάθαρα ότι δεν επιθυμούν δημοπρασίες και ότι η ΔΕΗ πρέπει να πωλεί την παραγωγή της ακριβώς στο κόστος.
Αυτό πρακτικά για τη ΔΕΗ είναι αδύνατον, διότι, αν δημοπρατήσει λιγνιτική παραγωγή ρεύματος ισχύος 900 ΜW σε τιμή κόστους και το συνολικό ενδιαφέρον των υποψήφιων ενοικιαστών αθροίζεται, π.χ., σε 1.300 ΜW, αυτομάτως δεν υπάρχει διαδικασία προτιμητέου ενοικιαστή, αφού η επιχείρηση δεν θα μπορεί να ανεβάσει την τιμή ενοικίασης. Επιπλέον, η ΔΕΗ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει στην αποτίμηση του πραγματικού κόστους λιγνιτικής παραγωγής ανά ΜW, συνεπώς και σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μια γκρίζα ζώνη. Για την ενοικίαση υπάρχει ενδιαφέρον από τρεις ελληνικές ιδιωτικές εταιρείες να εντάξουν «λιγνιτικό ρεύμα» στο μείγμα τους για να μπαίνουν ευκολότερα στο σύστημα. Οι εταιρείες αυτές είναι ο Ηρων του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η Εlpedison (ΕΛΠΕ-Εdison-ΕΛΛΑΚΤΩΡ) και ο Ομιλος Μυτιληναίου.
Οσον αφορά τη δεύτερη λύση, που είναι η ανταλλαγή παραγωγικού δυναμικού, είναι φανερό ότι θα πρέπει να γίνει με παραγωγούς του εξωτερικού που διαθέτουν πολύμορφο μείγ μα ενεργειακών πρώτων υλών και επιθυμούν να ενοικιάσουν φθηνό λιγνιτικό ρεύμα από τη ΔΕΗ παραχωρώντας της αντίστοιχα ηλεκτρικό ρεύμα από καθαρότερες αλλά ακριβότερες πηγές ενέργειας όπως, π.χ., το φυσικό αέριο.
Το μεγάλο πρόβλημα στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η αποτίμηση του ρεύματος που ανταλλάσσεται, αφού άλλη τιμή πώλησης έχει η ενέργεια στη χονδρεμπορική αγορά της Ιταλίας και άλλη στη χονδρεμπορική αγορά της Ελλάδας. Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία φαίνεται ότι η ΔΕΗ θα βγαίνει κερδισμένη από την ανταλλαγή, αλλά αυτό δεν θα συμβαίνει για πάντα. Μέχρι στιγμής επίσημο ενδιαφέρον για ανταλλαγές ρεύματος με τη ΔΕΗ έχουν εκφράσει τρεις ιταλικές εταιρείες, η ΕΝΕL, η Εdison και η Solgenia που έχει ιδρύσει μάλιστα και θυγατρική στην Ελλάδα για τον σκοπό αυτόν, τη Voltera. Ανεπίσημο ενδιαφέρον για ανταλλαγές έχουν εκδηλώσει και εταιρείες από όμορα κράτη, όπως είναι η Βουλγαρία τα Σκόπια και, τώρα τελευταία, η Τουρκία.
Ζερβός – Μπαράτσης: δύο ξένοι στην ίδια επιχείρηση
Κοινό μυστικό είναι πλέον στη Χαλκοκονδύλη ότι η συνύπαρξη του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου κ. Α. Ζερβού με τον αντιπρόεδρο και αναπληρωτή διευθύνοντα σύμβουλο κ. Α. Μπαράτση είναι προβλη.ματική.
Ο κ. Ζερβός δεν κρύβει τον τελευταίο καιρό τον προβληματισμό του για όσα συμβαίνουν στην επιχείρηση, ενώ ο κ. Μπαράτσης θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις απόψεις του, εφόσον, όπως ο ίδιος λέει σε συνομιλητές του, υποστηρίζει το συμφέρον της επιχείρησης.
Η διάσταση των δύο ισχυρών ανδρών έχει αρχίσει να προσλαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις και να διαχέεται υπό μορφή πυραμίδας σε όλα τα κλιμάκια στελεχών από τη Χαλκοκονδύλη ως τα ορυχεία και από το διοικητικό συμβούλιο ως τη μεταφορά και τη διανομή. Στη ΔΕΗ δημιουργήθηκε το τελευταίο διάστημα ένα δίπολο που μόνο καλό δεν έκανε στην επιχείρηση.
Είναι φανερό ότι δύο άνδρες έχουν τελείως διαφορετική αντίληψη των επιχειρηματικών πραγμάτων, ενδεχομένως να έχουν και διαφορετική θεώρηση ζωής. Η… φιλοσοφική προσέγγιση όμως ελάχιστα ενδιαφέρει τους ανθρώπους της επιχείρησης, οι οποίοι σημειώνουν ότι το τελευταίο διάστημα πολλές αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν είτε αναβάλλονται είτε αλληλοεξουδετερώνονται λόγω της αντιπαράθεσης αυτής.
Η εξαγορά των αιολικών της εταιρείας ΒCΙ (συμφερόντων του κ. Δ.Καραγκουλέ ) στη Λακωνία, με την οποία διαφώνησε ο αντιπρόεδρος, εξελίχθηκε σε σίριαλ με πολλά επεισόδια στα οποία ενεπλάκησαν αναγκαστικά και τρίτα πρόσωπα, είτε σχετίζονταν είτε όχι με την υπόθεση.
Η εξαγορά τελικώς εγκρίθηκε έπειτα από τέσσερις επαναφορές στο ΔΣ, αλλά, σύμφωνα με πληροφορίες, προς το παρόν έχει παγώσει για περίπου ένα δίμηνο, ενώ υπάρχει και η άποψη, κυρίως σε πολιτικό επίπεδο, ότι ακόμη και αν η εξαγορά είναι συμφέρουσα, μετά την αρνητική δημοσιότητα που έλαβε το θέμα είναι δύσκολο να ολοκληρωθεί.
Τελευταίο και όχι ιδιαίτερα γνωστό επεισόδιο στο σίριαλ της διαμάχης κορυφής που έχει ξεσπάσει στη ΔΕΗ είναι η αντιπαράθεση για την προμήθεια καυσίμων που οδήγησε στο πάγωμα της διαδικασίας του σχετικού διαγωνισμού.
Εμπειρα στελέχη μέσα στη ΔΕΗ εκφράζουν τον φόβο ότι «η επιχείρηση, στο κρισιμότερο σταυροδρόμι της ιστορίας της, απειλείται με διχασμό που θα τη βλάψει ανεπανόρθωτα».
Ο κ. Ζερβός είναι ένας χαμηλών τόνων αναπληρωτής καθηγητής του Μετσοβίου Πολυτεχνείου ο οποίος αναδείχθηκε τα τελευταία τρίατέσσερα χρόνια, όταν ανέλαβε καθήκοντα ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Αιολικών Πάρκων και προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η ενασχόλησή του με την πράσινη ενέργεια τον έφερε σε πολλά Διεθνή Συνέδρια και παράλληλα τον έκανε προνομιακό συνομιλητή των ανθρώπων του Γιώργου Παπανδρέου που ασχολήθηκαν με την πράσινη ανάπτυξη, ήδη από την περίοδο 2004-2005. Μέσα σε αυτό το επιτελείο εξέχουσα θέση είχε από τότε και η σημερινή υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κυρία Τίνα Μπιρμπίλη η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, εκτιμά ιδιαίτερα την επιστημονική επάρκεια του κ. Ζερβού και την προσήλωσή του στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Φυσικό ήταν, λοιπόν, μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΠαΣοΚ τον Οκτώβριο του 2009 ο κ. Ζερβός να «παίξει» ως ένα από τα φαβορί για τη διοίκηση της ΔΕΗ. Το πιο σκληρό κομμάτι της ΔΕΗ θεωρείται, και δικαίως, αυτό των ορυχείων και της παραγωγής με τις πανίσχυρες θερμικές μονάδες από λιγνίτη, φυσικό αέριο, ή ακόμη και πετρέλαιο που βρίσκεται σε ψυχρή εφεδρεία ως καύσιμο για την επιχείρηση.
Ο Φινλανδός και ο Ινδονήσιος!
Ο κ. Α. Μπαράτσης, που δηλώνει μέλος του ΠαΣοΚ από το 1974 και έχει εργαστεί ως διευθύνων σύμβουλος στην εταιρεία «Γερμανός» για τρία χρόνια και σε άλλες δουλειές στην Ελλάδα και στη Ρωσία αργότερα, συμμετέχει και στο ΙΣΤΑΜΕ, ενώ λένε ότι έχει πρόσβαση σε υψηλά κλιμάκια του Κινήματος. Ο αντιπρόεδρος της ΔΕΗ εμφανίζει μεγάλες διαφορές νοοτροπίας και αντίληψης με τον κ. Ζερβό. «Είναι σαν να βάζεις έναν Φινλανδό και έναν Ινδονήσιο, οι οποίοι δεν έχουν ξανασυναντηθεί, να γράψουν μέσα σε μία εβδομάδα μια μελέτη για τις… αργεντίνικες πεδιάδες όπου δεν έχουν πάει ποτέ!» λέει έμπειρο στέλεχος της ΔΕΗ που έχει υπηρετήσει σε υψηλές θέσεις στις τελευταίες πέντε διοικήσεις της επιχείρησης και γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα. «Οι δυο τους δεν θα συνεννοηθούν ποτέ, είναι αδύνατον να επικοινωνήσουν μεταξύ τους» συμπληρώνει το ίδιο στέλεχος. Η κόντρα τους για την εξαγορά των Αιολικών Πάρκων της Λακωνίας, συμφερόντων του κ. Δ. Καραγκουλέ, εξελίχθηκε σε σύγκρουση κορυφής και οδήγησε τη ΔΕΗ σε κρίση με την εμπλοκή και άλλων προσώπων. Παράλληλα έγιναν καταγγελίες για θέματα που δεν σχετίζονται μεν με τα αιολικά της Λακωνίας αλλά έχουν να κάνουν με το γενικότερο πλέγμα προμηθειών της ΔΕΗ, εμπλέκοντας δικαίους και αδίκους.
Ολα αυτά συμβαίνουν στη ΔΕΗ ενώ η επιχείρηση ετοιμάζεται για το μεγάλο άλμα της μετάβασης στον ανταγωνισμό σύμφωνα και με το μνημόνιο, ενώ τα ταραχώδη γεγονότα έχουν αφαιρέσει οποιαδήποτε ηρεμία και αυτοσυγκέντρωση θα έπρεπε να επικρατούν αυτές τις κρίσιμες στιγμές. Γι΄ αυτό και πολλά στελέχη της ΔΕΗ εκφράζουν την απογοήτευσή τους για τις εξελίξεις και προσμένουν κάποια λύση στο πρόβλημα. Η λύση θα είναι σίγουρα πολιτική. Θα είναι, όμως, ξεκάθαρη και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα;
