ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ. Γοητευτικά σοκάκια στην Πλάκα, χώροι τέχνης στο Μοναστηράκι, γραφικά ταβερνάκια στο Θησείο, ρομαντικές βόλτες κάτω από το μεγαλείο της Ακρόπολης. Κάπου εκεί τελειώνει η γυαλιστερή καρτ-ποστάλ και αρχίζει η πραγματικότητα. Η σκληρή, η βρώμικη, η επικίνδυνη, αυτή που κυριαρχεί στην καθημερινότητα των ανθρώπων
που τολμούν να περάσουν την Ομόνοια, να διαβούν την Αθηνάς, να περπατήσουν στο Μεταξουργείο, να ζήσουν στην πλατεία Θεάτρου, να λειτουργήσουν επιχειρήσεις στην πλατεία Κουμουνδούρου, να μεγαλώσουν παιδιά στον Κεραμεικό. Για όλους αυτούς η Αθήνα είναι μια πόλη αμαρτωλή, που διώχνει τους κατοίκους της και παραδίδεται στα χέρια του εγκλήματος, της παράνομης μετανάστευσης, της πορνείας και των ναρκωτικών. Μια πόλη γκέτο.
Ανήλικη πορνεία και «πεζοδρόμιο» έγχρωμων γυναικών κάτω από τη «μύτη» των αστυνομικών. Διακίνηση ναρκωτικών και χρήστες- έφηβοι, ακόμη και παιδιά- κείτονται κατά δεκάδες στα πεζοδρόμια, άψυχα κορμιά με τα μέλη τους τρυπημένα και μελανιασμένα. Ενοπλες ληστείες, κλοπές αυτοκινήτων και κάθε είδους λαθρεμπόριο πάνω σε πανιά και χαρτόκουτα στη μέση του δρόμου. Το γκέτο είναι ένα καζάνι που κοχλάζει και υποκινεί τη βία και τον ρατσισμό. Με ποσοστό κατοίκησης που δεν περνά το 4%, πρόκειται για γειτονιές ερημωμένες, χωνευτήρια για κάθε λογής κατατρεγμένους, τοξικομανείς και αστέγους. Και οι λιγοστοί κάτοικοι τρέπονται σε φυγή.
Η πολιτική ηγεσία αδιαφορεί, η δημοτική αστυνομία σηκώνει τα χέρια ψηλά, η ΕΛ.ΑΣ. αποδεικνύεται ανεπαρκής. Εκατοντάδες τηλεφωνήματα στο «100» μένουν χωρίς απάντηση. Η Αστυνομία λάμπει διά της απουσίας της και εμφανίζεται (αγγίζοντας το… θράσος) στις πιο… αψυχολόγητες περιστάσεις. «Ζούσα στην πλατεία Κουμουνδούρου,ακριβώς πάνω από την γκαλερί που διατηρώ. Είχα καλέσει περισσότερες από 50 φορές την Αστυνομία για κάθε λογής καταγγελίες:ναρκωτικά, πορνεία, ληστείες, μαχαιρώματα. Ποτέ δεν εμφανίστηκε ούτε ένας αστυνομικός» λέει στο «Βήμα» ο κ. Ανδρέας Μελάς, ιδιοκτήτης της γκαλερί «ΑΡΜ».
Φανταστείτε, λοιπόν, την έκπληξή του όταν τη μοναδική νύχτα που οργάνωσε πάρτι στο σπίτι του εμφανίστηκαν… τέσσερα περιπολικά με την αιτιολογία ότι η μουσική ήταν δυνατή! «Ενιωσα ότι με εμπαίζουν, εμένα και όλους όσους υποφέρουμε καθημερινά. Εχασα τον έλεγχο και άρχισα να φωνάζω. Ως αποτέλεσμα συνελήφθην και μεταφέρθηκα με χειροπέδες στο Αυτόφωρο!» διηγείται ο ίδιος. Πέρασε τη νύχτα στο κρατητήριο και η υπόθεσή του ακόμη εκκρεμεί. «Αντιλαμβάνομαι ότι οι αστυνομικοί έκαναν απλώς τη δουλειά τους. Η οργή μουόμως δεν στρεφόταν προς αυτούςαλλά προς την πολιτική ηγεσία που μας χλευάζει με τη στάση της» καταλήγει.
Κι αν η ιστορία του κ. Μελά εκπλήσσει, η συνομιλία με κατοίκους, γνωστούς από τη δουλειά τους, πολλές φορές σοκάρει. Η στιχουργός, κυρία Λίνα Νικολακοπούλου , μετακόμισε στον Κεραμεικό το 1998. «Ενιωθα τόσο ασφαλής που έβγαζα βόλτα τον σκύλο μου στις δύο τα χαράματα!» θυμάται σήμερα για τα πρώτα χρόνια της στην περιοχή. «Σήμερα νιώθω διαρκώς ότι βρίσκομαι υπό απειλή. Εχω πέσει δύο φορές θύμα ληστείας στη Σοφοκλέους και από τον τρόμο που βίωσα έχω να περάσω έξι μήνες από εκεί. Μας αναγκάζουν να ζούμε σαν φυγάδες, να εφευρίσκουμε τρόπους να έχουμε κρυμμένα στα ρούχα μας τα λεφτά, το κινητό χωμένο στις τσέπες, να μη φοράμε ρούχα που προκαλούν» λέει εμφανώς τρομοκρατημένη. «Και το πρόβλημα δεν περιορίζεται στον Κεραμεικό. Το πατρικό μου βρίσκεται στον Αγιο Παντελεήμονα και όσο ζούσε η μητέρα μου έτρεμα στην ιδέα ότι δεν θα έχει επιστρέψει σπίτι πριν από τις… έξι το απόγευμα. Εκεί ληστές έσυραν στενή μου φίλη από τον λαιμό προσπαθώντας να της κλέψουν την τσάντα και παρά τρίχα γλίτωσε τη ζωή της». Για την ηθοποιό, κυρία Αννα Βαγενά , η κατάσταση δεν είναι διαφορετική. Προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ της καταγγελίας για όσα συμβαίνουν από τους «κατακτητές» του κέντρου και της απουσίας της Πολιτείας. «Επιλέξαμε το Μεταξουργείο ως βάση για το θέατρο, το σπίτι μας, αλλά και για τη ζωή μας, γιατί πιστεύαμε στην ομορφιά και στην αξία του αθηναϊκού κέντρου» λέει στο «Βήμα». «Ωστόσο η κατάσταση βαίνει απ΄ το κακό στο χειρότερο διότι η πολιτεία μάς έχει εγκαταλείψει» . Για τη γνωστή ηθοποιό «το κέντρο έχει μετατραπεί σε ένα χωνευτήρι που υποδέχεται παράνομους μετανάστες και τοξικομανείς και τους μετατρέπει σε λεία για κάθε είδους κυκλώματα που δρουν στα σοκάκια του. Ελλείψει κρατικής πρόνοιας, όλοι αυτοί μένουν αβοήθητοι και ζουν υπό άθλιες συνθήκες, με αποτέλεσμα να απορροφώνται στην παραβατικότητα». Τονίζει όμως ότι «δεν βρισκόμαστε απέναντί τους αλλά δίπλα τους, τα προβλήματά τους μετατρέπονται σε δικά μας και γι΄ αυτό απαιτούμε όλοι μαζί πολιτική βούληση και έργο».
Κ.ΖΟΥΓΑΝΕΛΗΣ
μουσικός, πρώην ιδιοκτήτης του «Guru Βar», πλατεία Θεάτρου
«Δεν μετανιώνω που έκλεισα το “Guru Βar”»
«Καθώς η πολιτική ηγεσία αδυνατεί να βρει λύσεις για σοβαρά κοινωνικά προβλήματα, όπως τα ναρκωτικά, η μετανάστευση και η πορνεία, είναι πολύ “βολικό” να τα αφήνει να εκδηλώνονται ανεξέλεγκτα σε μια περιοχή για να παραμένουν “καθαρές” οι υπόλοιπες. Και το κέντρο της Αθήνας ήταν ιδανική περιοχή διότι η πλειονότητα των κατοίκων ως μετανάστες δεν έχουν καν δικαίωμα ψήφου, ενώ οι λίγοι έλληνες κάτοικοι συνήθως έχουν τα εκλογικά τους δικαιώματα στον τόπο καταγωγής τους. Ετσι οι πολιτικοί επέτρεψαν τη δημιουργία ενός γκέτο το οποίο εξελίχθηκε σε μια τεράστια ζώνη ανομίας, με αποτέλεσμα εμείς, οι νόμιμοι επιχειρηματίες, να καταλήξουμε υπό διωγμό. Υπό αυτές τις συνθήκες αναγκάστηκα να κλείσω το “Guru Βar” ύστερα από περισσότερα από δέκα χρόνια λειτουργίας και δεν το μετάνιωσα. Ηταν εξευτελιστικό να πληρώνω φόρους και εισφορές σε ένα κράτος που δε μπορεί να παρέχει τα βασικά. Ηταν ταπεινωτικό έξω από τον χώρο ψυχαγωγίας που με μεράκι είχαμε χτίσει να κείτονται λιπόθυμοι τοξικομανείς, να βασιλεύουν τα σκουπίδια, να ληστεύονται και να δολοφονούνται άνθρωποι».
ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ
τραγουδίστρια, συνθέτις, στιχουργός, Κεραμεικός
«Το κέντρο θα γίνει Αγιος Παντελεήμων»
«Υστερα από 20 χρόνια στο Χαλάνδρι αποφάσισα το 1998 να επιστρέψω στο κέντρο της Αθήνας, στον Κεραμεικό, με τον οποίο είχα συνδέσει υπέροχες αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια και το σπίτι των παππούδων μου. Ο Κεραμεικός ήταν τότε μια πολυπολιτισμική περιοχή, υποβαθμισμένη αλλά αγνή, όπου συμβίωναν έλληνες κάτοικοι με πολλούς αθίγγανους που έκαναν σαματά με τα… γλέντια και τα κλαρίνα τους. Πού να φανταζόμουν ότι θα μετατρεπόταν λόγω της αδιαφορίας των Αρχών σε δημόσιο ουρητήριο, άντρο τοξικομανών και εγκληματιών; Το χειρότερο ωστόσο είναι ότι η απαξία της πολιτείας έχει οδηγήσει στην έξαρση του ρατσισμού και το ίδιο το κράτος θα οδηγήσει το κέντρο στις “εμφυλιακές” καταστάσεις του Αγίου Παντελεήμονα! Γι΄ αυτό οι πολίτες ενωμένοι παλεύουμε να σώσουμε την περιοχή από όλους αυτούς που θέλουν να την εκμηδενίσουν και εγώ θα είμαι η τελευταία που θα εγκαταλείψει το πλοίο».
ΡΕΒΕΚΚΑ ΚΑΜΧΗ
ιδιοκτήτρια γκαλερί, Μεταξουργείο
«Οι αστυνομικοί περιπολούν μόνο στο Κολωνάκι»
«Ζω και εργάζομαι στο Μεταξουργείο, όπου η καθημερινότητά μας έχει μετατραπεί σε κόλαση. Μπροστά στο παράθυρό μου γίνονται ντιλ ναρκωτικών, γυναίκες ληστεύονται, τοξικομανείς τρυπιούνται και ξεπλένουν τα αίματα στα σκαλιά του σπιτιού μου. Το χειρότερο είναι πως όταν καλώ την Αστυνομία λαμβάνω διαρκώς απαντήσεις του τύπου “και εμείς τι μπορούμε να κάνουμε;” τη στιγμή που στην πλατεία Κολωνακίου βρίσκονται διαρκώς τουλάχιστον έξι αστυνομικοί σε περιπολία! Παρ΄ όλα αυτά, δεν σκοπεύω να τραπώ σε φυγή, γιατί πιστεύω ότι εμείς οι πολίτες μπορούμε να προστατεύσουμε τη γειτονιά μας με τις κινητοποιήσεις μας. Είμαι μέλος της Πρότυπης Γειτονιάς, συμμετείχα στη δημιουργία προσωρινών κήπων σε εγκαταλελειμμένα οικόπεδα και πλέον έχω αναλάβει να φροντίζω τα φυτά και να… μαζεύω τα σκουπίδια για να προστατεύσω αυτό που δημιουργήσαμε!».
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΔΟΥΚΑΣ
δημοσιογράφος, πλατεία Κουμουνδούρου
«Η Αθήνα ενσυνειδήτως έγινε γκέτο»
«Ζω εδώ και 12 χρόνια στην πλατεία Κουμουνδούρου και έχω βιώσει αυτοπροσώπως τόσο τις κινήσεις αναβάθμισης ως το 2004 όσο και την απόλυτη εγκατάλειψη του κέντρου τα τελευταία έξι χρόνια. Το κέντρο αφέθηκε ενσυνείδητα να μετατραπεί σε γήπεδο για τα κυκλώματα που βγάζουν εκατομμύρια ευρώ μέσα από τα ναρκωτικά, την ανήλικη πορνεία, το παρεμπόριο και την εκμετάλλευση των μεταναστών. Τα μόνα “μέτρα” που έλαβε η πολιτεία ήταν οι κατά περιόδους “επιχειρήσεις-σκούπα” και η μεταφορά του ΟΚΑΝΑ στην πλατεία Θεάτρου, με αποτέλεσμα οι έμποροι ναρκωτικών να μετατρέψουν σε… βαποράκια τους άπορους μετανάστες! Την ίδια στιγμή οι πρωτοβουλίες των πολιτών, όπως η Κίνηση Συλλόγων και Ενεργών Πολιτών για τη Διάσωση του Ιστορικού Κέντρου, της οποίας είμαι ιδρυτικό μέλος, λοιδορούνταν για τις καταγγελίες και τις προτάσεις τους, τη στιγμή που οι καθ΄ ύλην αρμόδιοι να υποβάλουν προτάσεις και να αναλάβουν έργο δήλωναν (και εξακολουθούν να δηλώνουν)
αναρμόδιοι».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΜΙΧΟΣ
ηθοποιός, πλατεία Θεάτρου
«Κουράστηκα να ακούω κραυγές μέσα στη νύχτα»
«Η ζωή μας μετατράπηκε μέσα σε λίγα χρόνια σε πεδίο πολέμου. Εχω πέσει τέσσερις φορές θύμα κλοπής, ενώ τις νύχτες ξυπνώ από τα ουρλιαχτά των ανθρώπων που ληστεύονται κάτω από το παράθυρό μου. Εχω καλέσει την Αστυνομία επανειλημμένως περνώντας νύχτες ολόκληρες άγρυπνος στο τηλέφωνο, ωστόσο το μόνο που έλαβα ήταν αδιαφορία. Είμαστε αποκομμένοι από τους φίλους και τους συγγενείς μας, γιατί κανείς πλέον δεν τολμά να μας επισκεφθεί στη μέση του γκέτο, ενώ για να πάμε τα παιδιά μας στο σχολείο περνούμε πάνω από “πτώματα” σωριασμένα στην εξώπορτά μας. Πρόσφατα αντιλήφθηκα ότι, αν θέλω η κόρη μου να μεγαλώσει ως φυσιολογικό παιδί, έπρεπε να τη βγάλω από αυτή την κόλαση- και αυτό έκανα. Νοίκιασα ένα νέο διαμέρισμα στα προάστια για να προστατεύσω το παιδί μου, εγώ όμως αρνούμαι να εγκαταλείψω το σπίτι μου και να μετατραπώ σε φυγάδα για χάρη όλων αυτών που έχουν αφήσει το κέντρο να γίνει ζούγκλα».
ΒΑΣΩ ΚΟΝΣΟΛΑ
σχεδιάστρια μόδας, Ψυρρή
«Τα δύσκολα μας ένωσαν»
«Από το 2007 περνώ ολόκληρη την ημέρα μου στη γειτονιά του Ψυρρή καθώς το ατελιέ μου βρίσκεται εκεί από το 2003 και η κατοικία μου από το 2007. Εκεί όπου θα έπρεπε να βρίσκεται η πιο όμορφη περιοχή της Αθήνας, στα πόδια της Ακρόπολης, εξελίσσεται μια κατάσταση πλήρους ανομίας. Από κάθε παράθυρο του σπιτιού μου βλέπω έναν διαφορετικό έμπορο ναρκωτικών να κάνει τις αγοραπωλησίες του μέρα μεσημέρι! Η Αστυνομία δεν πατάει στη γειτονιά μας και είμαστε αφημένοι στο έλεος των κυκλωμάτων και της παρανομίας. Υπάρχει όμως και ένα θετικό σε όλη αυτή την κατάσταση. Λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι λίγοι κάτοικοι και επιχειρηματίες της περιοχής έχουν αναπτύξει έντονο το αίσθημα της αλληλεγγύης. Οταν πρωτοήρθα έμεινα έκπληκτη από την ευγένεια των ανθρώπων που προσέφεραν βοήθεια και συμβουλές στον νεοφερμένο με σκοπό να τον προστατεύσουν. Αυτά τα αγνά στοιχεία είναι τα μόνα που θυμίζουν αθηναϊκή “γειτονιά” στο κέντρο της μεγαλούπολης».
