«Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία» είπε στα ελληνικά ο χιλιανός πλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού Ρενάτο Ουμπέρτο Ναβάρο θέλοντας με τον τρόπο αυτόν να περιγράψει τα ψυχικά αποθέματα που διέθετε τόσο ο ίδιος και η ομάδα του όσο και οι 33 μεταλλωρύχοι που παρέμειναν εγκλωβισμένοι επί 70 ημέρες περίπου σε βάθος 720 μέτρων στο ορυχείο Σαν Χοσέ της Χιλής. Ο πλοίαρχος Ναβά
ρο, ο οποίος στις 24 Αυγούστου, με εντολή του προέδρου της Χιλής Σεμπαστιάν Πινιέρα, ανέλαβε την ευθύνη της οργάνωσης της διάσωσης των 33 εγκλωβισμένων μεταλλωρύχων, βρέθηκε στην Αθήνα προσκεκλημένος του Ρropeller Club Ρorto of Ρireaus και σε συνέντευξή του στο «Βήμα» περιγράφει λε
πτό προς λεπτό την επιχείρηση απεγκλωβισμού των μεταλλωρύχων, μια επιχείρηση που κράτησε καθηλωμένη την παγκόσμια κοινή γνώμη για σχεδόν 70 ημέρες, προκαλώντας με την επιτυχή ολοκλήρωσή της ακόμη και τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα να διακόψει το πρόγραμμά του για να παρακολουθήσει τον πρώτο μεταλλωρύχο να βγαίνει από τα έγκατα της γης.
«Η Χιλή δεν είναι πια η ίδια ύστερα από αυτή την περιπέτεια» δηλώνει ο πλοίαρχος Ναβάρο, εκφράζοντας ταυτόχρονα την ευγνωμοσύνη της πατρίδας του στους Ελληνες που από την πρώτη κιόλας στιγμή έσπευσαν να δηλώσουν την έμπρακτη συμπαράστασή τους προς τη Χιλή (ιδιόχειρο σημείωμά του με το οποίο ευχαριστεί τους Ελληνες δημοσιεύεται στην πρώτη σελίδα του «Βήματος»), καθώς επίσης και αυτούς τους «τέσσερις-πέντε Ελληνες που μετείχαν στην επιχείρηση διάσωσης που μετά την ολοκλήρωσή τηςτους έχασα και δεν πρόλαβα να τους ευχαριστήσω εκ μέρους της Χιλής για όσα έκαναν για εμάς» συμπληρώνει.
Στο πώς ένας πλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού έφθασε να ηγείται των επιχειρήσεων διάσωσης το αποδίδει στη μεγάλη εμπειρία που διαθέτει από τα υποβρύχια.
«Είμαι 46 ετών και από τα 17 μου υπηρετώ στο Πολεμικό Ναυτικό της Χιλής έχοντας ως ειδικότητά μου τη διαχείριση κρίσεων.Προφανώς αυτό και η εμπειρία που έχω στο να διαχειρίζομαι ανθρώπους και μηχανήματα σε ακραίες συνθήκες όπως είναι αυτές που επικρατούν σε ένα υποβρύχιοήταν μάλλον τα στοιχεία που ώθησαν τους συμβούλους του προέδρου να με επιλέξουν να ασχοληθώ με αυτή την επιχείρηση.Εφθασα στο ορυχείο στις 24 Αυγούστου και έφυγα από εκεί μόλις προχθές για να ταξιδέψω στην Ελλάδα».
Αναφερόμενος στην αποστολή του ο πλοίαρχος Ναβάρο είπε ότι κύριο μέλημά του ήταν να επικοινωνεί με τους 33 εγκλωβισμένους μεταλλωρύχους και να φροντίζει ώστε να είναι ήρεμοι, ψύχραιμοι και να συμμετέχουν στο μέτρο που αυτό ήταν δυνατόν στην επιχείρηση διάσωσής τους. Επίσης αποστολή του ήταν να αξιολογεί ανά στάδιο τα τρία πλάνα διάσωσης που βρίσκονταν ταυτόχρονα σε εξέλιξη.
«Αυτό που θα ήθελα να σημειώσετε» είπε «είναι πως σε αυτή την επιχείρηση χρησιμοποιήσαμε όλη τη διαθέσιμη τεχνολογία αιχμής του 21ου αιώνα.
Αν τα καταφέραμε, όμως, δεν το οφείλουμε μόνο στην τεχνολογία αλλά και στον Θεό, που μας έδωσε τη δύναμη να μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια.Ειδικοί από όλον τον κόσμο έσπευσαν να μας εφοδιάσουν με τεχνογνωσία για να οργανώσουμε όσο καλύτερα μπορούσαμε την επιχείρηση διάσωσης και με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους αυτούς σε όλον τον κόσμο που ενώθηκαν μαζί μας και μας παρείχαν τις πολύτιμες γνώσεις τους. Ειδικά στην αξιολόγηση των πλάνων δεν ήμουν μόνος μου. Στην ομάδα που οργανώσαμε συμμετείχαν ειδικοί από τη ΝΑSΑαλλά και άλλοι επιστήμονες και αναλυτές από διάφορα σημεία του πλανήτη.Αυτό που θέλαμε ως ομάδα ήταν να διασφαλίσουμε πως ό,τι πρότειναν οι ειδικοί ήταν προσαρμοσμένο στη λογική της μικρότερης δυνατής επιβάρυνσης των 33 εγκλωβισμένων.Από την άλλη,είχα την ευθύνη της επικοινωνίας με τους εγκλωβισμένους. Τους ενημέρωνα για τα όσα συμβαίνουν στην επιφάνεια και κυρίως έπρεπε να τους κρατώ ήρεμους και ήσυχους. Το γεγονός πάντως πως οι άνθρωποι της ΝΑSΑ επιβεβαίωναν κάθε ημέρα τους σχεδιασμούς μας ήταν κάτι που μας ικανοποίησε αφάνταστα» συμπλήρωσε.
Στην ερώτηση του «Βήματος» για το αν κάποια στιγμή φοβήθηκε πως θα τους έχανε ο Ναβάρο ανέφερε πως φοβόταν πολύ κάθε φορά που όλα πήγαιναν μια χαρά και βάσει του σχεδίου. «Κάθε φορά που τα συνεργεία με ενημέρωναν πως όλα κυλάνε βάσει του προγράμματος εγώ ανησυχούσα και αύξανα κατακόρυφα την προσοχή μου, τόσο στους εγκλωβισμένουςόσο και στους διασώστες».
«Κάποια στιγμή» είπε «κάποιοι από τους εγκλωβισμένους με ρώτησαν αν θα πεθάνουν. Τους απάντησα αυτό που πάντα πίστευα ως άνθρωπος:πως όλοι μας θα πεθάνουμεαλλά σημασία έχει πώς πεθαίνει κανείς. Αν είναι γραφτό να πεθάνετε, τους είπα, να πεθάνετε όρθιοι και μαχόμενοι και όχι γονατιστοί και παραδομένοι».
Ο Ρενάτο Ναβάρο ήρθε στην Ελλάδα προσκεκλημένος του Ρropeller Club Ρort of Ρiraeus με πρωτοβουλία του προέδρου του Ν.Παπαδάκη και του εφοπλιστή Λου Κολλάκη, ο οποίος και οργάνωσε το ταξίδι του χιλιανού πλοιάρχου στην Ελλάδα. Ο κ. Ναβάρο τιμήθηκε από το Ρropeller Club στη διάρκεια ειδικής εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε προχθές στην Αθήνα στο πλαίσιο των βραβείων ΑΜVΕR που αφορούν ελληνικά και ελληνόκτητα εμπορικά πλοία που μετέχουν εθελοντικά στο Παγκόσμιο Σύστημα Ερευνας και Διάσωσης της Ακτοφυλακής των ΗΠΑ.
Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΛΟΥΙΣ ΟΥΡΣΟΥΑ
«Του έλεγα “εσύ δεν έχεις δικαίωμα να σπάσεις”»
Ι διαίτερα συγκινητικές ήταν οι αναφορές του πλοιάρχου Ναβάρο στους διαλόγους που είχε με τους εγκλωβισμένους. «Επικεφαλής της ομάδας των 33 που εργάζονταν την ώρα του ατυχήματος στο ορυχείο ήταν ο τοπογράφος Λουίς Ουρσούα. Ηταν ο πρώτος άνθρωπος με τον οποίο συνομίλησα όταν έφθασα στο ορυχείο.Του εξήγησα ότι από εδώ και πέρα και ώσπου να τελειώσει αυτή η περιπέτειαδεν θα ήταν απλά ο επικεφαλής της βάρδιαςαλλά ο αρχηγός της ομάδας. Ο αρχηγός τους είχε υποχρεώσεις. Ηταν πλέον υποχρεωμένος να φροντίζει για την ηρεμία των ανθρώπων και αυτό θα πετύχαινε με το να τους αναθέτει δουλειές που έπρεπε να κάνουν ενώ ήταν 720 μέτρα κάτω από τη γη. Επίσηςτου έλεγα πως όλοι έχουν δικαίωμα να σπάσουν αλλά αυτός όχι. Επρεπε να είναι δυνατός,σταθερός και να δίνει δύναμη σε όλους ότι θα τα καταφέρουν να επιβιώσουν. Αναπτύξαμε μια εκπληκτική σχέση και μόνο λίγες ημέρες προτού τελειώσουν τα πάντα αισθάνθηκα πως είχε πλέον κουραστεί πολύ ψυχικά και πως ώρα με την ώρα έφθανε στα όριά του. Τον άφησα για μία ημέρα να ηρεμήσει και να χαλαρώσει και όταν επικοινώνησα ξανά μαζί του έπειτα από δύο ημέρες ήταν και πάλι μια χαρά, έτοιμος να ανταποκριθεί σε αυτά που του ζήτησα». Ο Ρενάτο Ναβάρο μιλάει και για το αίσιο τέλος της επιχείρησης: «Η πιο συγκλονιστική στιγμή αυτής της περιπέτειας και η πιο συγκλονιστική στιγμή της ζωής μου ήταν όταν ήρθα πρόσωπο με πρόσωπο με τον Λουίς Ουρσούα,όταν τα συνεργεία τον έφεραν στην επιφάνεια. Ημουν ο πρώτος άνθρωπος που ζήτησε να δει. Με αγκάλιασε με όλη του τη δύναμη και με ευχαρίστησε κλαίγοντας. Του είπα ότι εμείς πρέπει να τον ευχαριστούμε γιατί αυτό που κάναμε εμείς θα το έκανε ο καθέναςαλλά αυτό που έκανε εκείνος, να κρατήσει την ομάδα δεμένη επί 70 ημέρες, 720 μέτρα κάτω από τη γη,δεν ξέρω πόσοι μπορούν να το κάνουν».
