Δύο έγγραφα που περιλαμβάνονται στην πολυσέλιδη δικογραφία του Βατοπαιδίου θέτουν ερωτήματα περί χάλκευσης του χρυσόβουλλου του Ιωάννη Ούγκλεση, από το 1371, το οποίο απέκτησε χαρακτήρα τίτλου ιδιοκτησίας της λίμνης Βιστωνίδος για τη Μονή! Είναι δε ένα από τα νομικά επιχειρήματα με βάση τα οποία δεν εκδόθηκε ποτέ απόφαση στην «αμαρτωλή» δίκη στο Πρωτοδικείο Κομοτηνής, μετά την οποία παραδόθηκε η λίμνη στη Μονή και ακολούθησαν οι ανταλλαγές! Τα έγγραφα, τα οποία αποκαλύπτει σήμερα «Το Βήμα της Κυριακής», δίνουν νέα τροπή στην υπόθεση, εγείροντας ταυτόχρονα σοβαρά ερωτήματα για το ποιοι έκαναν τη χάλκευση (πλαστογραφία), εάν υπήρξε, αλλά και για το εάν όσοι επικαλέστηκαν το χρυσόβουλλο γνώριζαν τις αμφιβολίες για τη γνησιότητά του. Αποτελούν επίσης κόλαφο για τις γνωματεύσεις του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, στις οποίες στηρίχθηκαν οι πρώην υπουργοί της ΝΔ.
«Χαλκευμένο έγγραφο;»
Από τις 7 Νοεμβρίου του 2003 ο προϊστάμενος της 12ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στην Κομοτηνή κ. Κων. Τσουρής, με έγγραφό του προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Δικαστικό Γραφείο Κομοτηνής), διατυπώνει για πρώτη φορά αμφιβολίες για τη γνησιότητα του χρυσόβουλλου εν όψει της δίκης στο Πρωτοδικείο. Αφού αμφισβητεί ευθέως και τα άλλα δύο χρυσόβουλλα, τα οποία επικαλείται η Μονή για να κερδίσει την ιδιοκτησία της λίμνης ή αποζημίωση (χρυσόβουλλα των αυτοκρατόρων Νικηφόρου Βοτανειάτη και Ανδρόνικου Γ΄ Παλαιολόγου) αναφέρει για το χρυσόβουλλο του Ούγκλεση: «Εκφράζονται επιφυλάξεις ως προς τη γνησιότητα και διατυπώνεται η άποψη ότι ίσως πρόκειται περί χαλκευμένου εγγράφου», ζητώντας παράλληλα πραγματογνωμοσύνη για να απαντηθούν οριστικά τα ερωτήματα.
Ενώ υπήρχαν λοιπόν αυτές οι επιφυλάξεις, όχι μόνο δεν διατάχθηκε πραγματογνωμοσύνη, αλλά επιπροσθέτως η Πολιτεία παραιτήθηκε από την έκδοση απόφασης- που θα δικαίωνε το Δημόσιο, όπως αποκαλύφθηκε αρκετά χρόνια αργότερα. Στο ίδιο έγγραφο επίσης εκφραζόταν η άποψη ότι «ακόμα και αν η Μονή διέθετε γνήσιο και έγκυρο τίτλο ιδιοκτησίας, σύμφωνα με τον νόμο περί αρχαιοτήτων δεν θα εδικαιούτο αποζημίωσης, αφού “εις δήμους, κοινότητας και Μονάς ουδεμία αποζημίωση ή αμοιβή παρέχεται”».
Επτά χρόνια μετά και αφότου έχει δημοσιοποιηθεί το σκάνδαλο των ανταλλαγών, ο κ. Τσουρής, αναπληρωτής καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης, καλείται από την ανακρίτρια κυρία Ειρ. Καλού να θεμελιώσει και επιστημονικά τα ερωτήματα που είχε εγείρει για τη χάλκευση του κυριότερου χρυσόβουλλου. Στην κατάθεσή του αναφέρει ότι έχει αμφιβολίες για τη γνησιότητα, διότι: α) λείπει η βούλα ή οποιοδήποτε ίχνος της, β) λείπει το κορδόνι που την κρατούσε, γ) λείπουν οι τρύπες του κορδονιού, δ) η ίδια η έκδοση σημειώνει ότι η υπογραφή του ηγεμόνα διαφέρει από άλλες υπογραφές του, ε) σε προηγούμενες εκδόσεις διατυπώνεται η σκέψη ότι πρόκειται για αντίγραφο και στ) το σχήμα του δεν είναι το σύνηθες για αυτοκρατορικά χρυσόβουλλα.
Ερωτήματα και για του Βοτανειάτη
Στην ίδια κατάθεση αποδομεί και την ισχύ του χρυσόβουλλου του Βοτανειάτη, που αφορά την έκταση κοντά στο Περιθεώριο ή την περιοχή που αποκαλείται «κτήμα του Σαλαμά». Οπως αναφέρει, η θέση του αγνοείται σε αντίθεση με άλλες βυζαντινές πράξεις που αναφέρουν λεπτομερέστατα τη θέση και τα φυσικά όρια των περιοχών που παραχωρούνταν. «Συμπεραίνω», τονίζει, «ότι η γη που παραχωρείται είναι απολύτως αδύνατον να αναγνωριστεί και να ταυτιστεί στην περιοχή γύρω από τη Βιστωνίδα». Στο ίδιο κλίμα κινείται και η αναφορά του για το χρυσόβουλλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου για το οποίο, όπως λέει, δεν αναφέρονται οι όμοροι ιδιοκτήτες σε αντίθεση με την πρακτική άλλων βυζαντινών πράξεων!
Στο μεταξύ, εν όψει της κατάθεσης του πορίσματος για το σκάνδαλο, μεγάλο θέμα εγείρεται και για άλλο έγγραφο της Εφορείας Αρχαιοτήτων του Πολύγυρου Χαλκιδικής, το οποίο εστάλη στο υπουργείο Πολιτισμού την 1η Αυγούστου του 2007, προκειμένου να απαντηθεί επίκαιρη ερώτηση βουλευτών της τότε αντιπολίτευσης (κκ. Τζέκης και Χουρμουζιάδης ). Στο έγγραφο αναφέρεται ότι την ημέρα που έγινε ο θόρυβος για την παραχώρηση των 8.600
στρεμμάτων της Ουρανούπολης στη Μονή, η ίδια Εφορεία εξέδωσε αυθημερόν έγγραφο ενημερώνοντας ότι «δεν είναι δυνατή η μεταβίβαση της κυριότητας τού εν λόγω αρχαιολογικού χώρου από το Δημόσιο, χωρίς γνωμάτευση της Υπηρεσίας της Εφορείας Αρχαιοτήτων». Ισως αυτό το έγγραφο αποδειχθεί μοιραίο και για την τύχη του κ. Γ. Βουλγαράκη σε σχέση με την πρόταση παραπομπής του ή όχι…
Προς παραπομπή πέντε πρώην υπουργών
Στην παραπομπή πέντε πρώην υπουργών της ΝΔ στο Ειδικό Δικαστήριο φαίνεται να καταλήγει η Προανακριτική Επιτροπή της Βουλής για το σκάνδαλο του Βατοπαιδίου, με το πόρισμα των βουλευτών του ΠαΣοΚ που κατατίθεται αύριο. Πρόκειται για τους κκ. Ευ. Μπασιάκο , Αλ. Κοντό, Πέτρο Δούκα, αλλά και τους κκ. Γ. Βουλγαράκη και Θ. Ρουσόπουλο, για τους οποίους είχαν αρχικά διατυπωθεί προβληματισμοί. Σύμφωνα με πληροφορίες θα αποδοθούν κατηγορίες για απιστία, ηθική αυτουργία σε απιστία και παράβαση καθήκοντος. Στο πολυσέλιδο πόρισμα θα υπάρχει ξεχωριστή αξιολόγηση της συμπεριφοράς των υπουργών, με ειδικά κεφάλαια για τον καθένα, όπως και λεπτομερείς αναφορές σε μαρτυρικές καταθέσεις και έγγραφα της δικογραφίας όπως απεστάλησαν από την ανακρίτρια κυρία Ειρήνη Καλού.
Στο πόρισμα αναμένεται να καταγράφεται όργιο παρανομιών από στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και αδιαφανείς συναλλαγές εκατομμυρίων ευρώ από περίεργες εταιρείες. Στην υπόθεση της ανταλλαγής των «φιλέτων» το πόρισμα θα καταγράφει ότι το Ελληνικό Δημόσιο συμμετείχε ως εάν να μην ενδιαφερόταν για την περιουσία την οποία αντήλλασσε. Συγκεκριμένα: Τα τοπογραφικά δεν συντάσσονταν από τοπογράφο του Δημοσίου αλλά από της Μονής Βατοπαιδίου. Τα συμβόλαια συντάσσονταν από το δικηγορικό γραφείο της Μονής και μάλιστα στο συμβολαιογραφείο της κυρίας ΑικατερίνηςΠελέκη, η οποία αρκούνταν σε φωτοτυπίες των χρυσόβουλλων και δεν ζητούσε πιστοποιητικά μεταγραφών.
Σε όλα τα συμβόλαια οι αντισυμβαλλόμενοι (Ελληνικό Δημόσιο- μέσω ΚΕΔ- και Μονή Βατοπαιδίου) μεταβίβαζαν διαφορετικά χαρακτηρισμένη έκταση από την πραγματική, όπως η Ουρανούπολη. Το ΣΟΕ την εκτιμούσε ως δασική έκταση ενώ μεταβιβάστηκε ως άρτια και οικοδομήσιμη και δεν ζητήθηκε η γνώμη της αρμόδιας αρχαιολογικής υπηρεσίας.
Με τη διαδικασία των ανταλλαγών το Ελληνικό Δημόσιο ζημιώθηκε διπλά, αφού εκχώρησε ακίνητα με μηδενικό αντίτιμο καθώς η Βιστωνίδα, που δήθεν απέκτησε, ήδη του ανήκε.
Χαρακτηριστική είναι η κατάθεση του επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κ. Λ. Ρακιντζή, ο οποίος σχετικά με την Ουρανούπολη ανέφερε ότι αντηλλάγη αντί 1.100.000 ευρώ, ενώ η Εφορία την κοστολόγησε 207.000.000 ευρώ!
Παράλληλα δύο χρόνια μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου επισημαίνεται ότι η διερεύνηση της νομιμότητας των συναλλαγών της Μονής προχώρησε με αργό ρυθμό. Συντάχθηκαν τέσσερις εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος και εντοπίστηκαν εκατομμύρια ευρώ «αδέσποτα».
ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ «ΒΡΩΜΙΚΟ ΧΡΗΜΑ»
Στο πόρισμα θα εντοπίζονται και πέντε περιπτώσεις ξεπλύματος βρώμικου χρήματος:
* Η εξαγορά από τη Μονή της σερβικής εταιρείας Gerum, μέσω της Rassadel, αντί 750.000 ευρώ και η πώλησή της αντί 2.450.000 ευρώ.
* Τρεις μεταβιβάσεις ακινήτων από τον Ιορδάνη Παπαϊωάννου σε πολλαπλάσια τιμή από αυτήν που τα είχε αγοράσει, την ίδια ημέρα, από τρίτους. Ο Παπαϊωάννου είχε ρόλο παρένθετου προσώπου, λειτουργώντας για λογαριασμό του ομίλου Πάπιστα.
* Η αγοραπωλησία ακινήτων από την εταιρεία Τorcaso Ιnvestment Ltd, με τον κ. Γ. Σαχμπατζίδη να ισχυρίζεται ότι είναι ιδιοκτήτης της, χωρίς να το έχει αποδείξει. Επειτα από δικαστική συνδρομή έχει αποδειχθεί ότι δικαιούχος (μεταξύ 1999 και 2003) είναι ο κ. Ν. Ζήγρας.
* Η δωρεά 9 εκατ. ευρώ στη Μονή από την εταιρεία Νoliden, η οποία αγόρασε το ολυμπιακό ακίνητο αντί 41 εκατ. ευρώ. Εγινε αποδεκτή στις 16.5.2008, οπότε αγοράστηκε το ακίνητο.
* Σύμφωνα με την Επιτροπή, χαρακτηριστική περίπτωση ξεπλύματος είναι και η εξαφάνιση μικρού ποσού, ύψους 24.625 ευρώ, που κατέβαλε η Μονή στην ΚΕΔ κατά τη σύνταξη συγκεκριμένου συμβολαίου.
