Στις 7 Αυγούστου 1974, δύο ημέρες προτού παραιτηθεί ο αμερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον εξαιτίας του σκανδάλου Γουοτεργκέιτ, ένας 25χρονος γάλλος σχοινοβάτης ονόματι Φιλίπ Πετί θα επιχειρούσε το αδιανόητο: να διασχίσει πάνω σε ένα συρματόσχοινο βάρους διακοσίων κιλών το κενό ανάμεσα στους νεόδμητους Δίδυμους Πύργους στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης σε ύψος 120 ορόφων. Ο Πετί είχε κάνει κάτι παρόμοιο στην Αυστραλία τον προηγούμενο χρόνο, όταν διήνυσε πάνω σε τεντωμένο συρματόσχοινο την απόσταση ανάμεσα στους δύο βόρειους πυλώνες της γέφυρας στο λιμάνι του Σίδνεϊ. Εκεί όμως το ύψος ήταν αισθητά μικρότερο. Τώρα, τη στιγμή ακριβώς που ο Πετί ετοιμάζεται να κάνει το πρώτο βήμα πάνω από το κενό που μεσολαβούσε ανάμεσα στους Πύργους, αρχίζει την αφήγησή του ο Κόλουμ Μακ Καν σε αυτό το μυθιστόρημα που σου κόβει την ανάσα, όπως συνέβη και με όσους παρακολούθησαν το παράτολμο εγχείρημα του Πετί εκείνο το καλοκαίρι. Κάποιοι από αυτούς περιμένοντας τον σχοινοβάτη να πέσει, άλλοι να διασχίσει την απόσταση ανάμεσα στους δύο ουρανοξύστες σώος και κάποιοι άλλοι έχοντας ανάμεικτα αισθήματα.
Ο σχοινοβάτης είναι μια κουκκίδα στον ουρανό, ένα πουλί πάνω στο σύρμα που μόλις και διακρινόταν από το έδαφος. Αλλά αυτό λειτουργεί μεταφορικά σε τούτο το εξαίρετο μυθιστόρημα. Δηλαδή, και η ζωή μας είναι μια κουκκίδα μέσα στον χώρο και στον χρόνο, ένα απειροελάχιστο τίποτε. Εκείνο που επιχειρεί ο Πετί πάνω από την άβυσσο συνιστά την αλληγορική εκδοχή του συνεχούς ρίσκου που παίρνει ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου, ένας μπεκρής ονόματι Κόριγκαν από το Δουβλίνο, ο οποίος εδώ και χρόνια ζούσε στο Μπρονξ, το νεοϋορκέζικο διαμέρισμα των απόκληρων και των παραδαρμένων που εκείνη την εποχή ήταν το πιο επικίνδυνο από τα πέντε διαμερίσματα της Νέας Υόρκης.
Απόκληροι και παραδαρμένοι
Ο Κόριγκαν συναναστρέφεται με τοξικομανείς και πόρνες και υφίσταται τα πάνδεινα από τους προαγωγούς τους. Είναι περίπου ένας σύγχρονος διά Χριστόν σαλός που θέλει να «σώσει» τους ταπεινωμένους και τους καταφρονεμένους, τους παρίες και τα μαύρα πρόβατα της κοινωνίας. Την ιστορία του την αφηγείται ο αδελφός του, ο οποίος τον ακολουθεί σχεδόν παντού, από τότε ακόμη που ο Κόριγκαν αποφάσισε να φύγει από την Ιρλανδία και να εγκατασταθεί στις ΗΠΑ. Πώς ισορροπεί μέσα στην κοινωνία αυτή ο Κόριγκαν; Οπως ο Φιλίπ Πετί επάνω στο σύρμα. Βρίσκεται σε κατάσταση «ψηλώματος του νου» και προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο που είναι η μοίρα όσων συναναστρέφεται- και η δική του.
Οι περιγραφές της Νέας Υόρκης από τον Μακ Καν είναι εξαίσιες και το ύφος του μοναδικό. Ο ρεαλισμός, ο λυρισμός και το γλωσσικό ιδίωμα μιας ας πούμε υποκουλτούρας του περιθωρίου συνδυάζονται θαυμάσια με τις απαιτήσεις του ύφους που επιβάλλει η λεγόμενη υψηλή λογοτεχνία. Ο Μακ Καν οφείλει πολλά σε έναν από τους κορυφαίους μεταπολεμικούς πεζογράφους της μεταπολεμικής Αμερικής, τον Ντον ΝτεΛίλο, όχι όμως στο Ανθρωπος σε πτώση του τελευταίου, που ξεκινά από τη στιγμή της κατάρρευσης των Δίδυμων Πύργων στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, αλλά στο μεγάλο του έργο Υπόγειος κόσμος, που συνιστά το μεγαλειώδες αντιέπος του Ψυχρού Πολέμου.
Επιδράσεις από τον Τζόις και τον ΝτεΛίλο
Ο 45χρονος Κόλουμ Μακ Καν,ιρλανδικής καταγωγής,δεν είναι άγνωστος στη χώρα μας.Από τα πέντε μέχρι στιγμής μυθιστορήματά του δύο ακόμη κυκλοφορούν στα ελληνικά: τοΖόλιαπό τις εκδόσεις Καστανιώτη και Ο χορευτής από τις εκδόσεις Διόπτρα.Το πώς ισορροπεί η ζωή και ο κόσμος είναι ένα θέμα που δεν τον απασχολεί μόνο στο Κι άσε τον κόσμο τον μεγάλο να γυρίζει αλλά και στονΧορευτή , όπου το παράδειγμα δεν είναι ακροβάτης αλλά χορευτής (ο Νουρέγεφ).Το τελευταίο του μυθιστόρημα όμως είναι μακράν το καλύτερό του και δικαίως τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο των ΗΠΑ πέρυσι.Στο έργο του υπάρχουν απηχήσεις από τον Τζόις,τον Κέρουακ,τον Φόκνερ,τον ΝτεΛίλο και τον Ντοκτόροου, αλλά οι επιδράσεις αυτές λειτούργησαν δημιουργικά.Ο Μακ Καν διαθέτει το δικό του ύφος. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε τριάντα γλώσσες και ο ίδιος ανήκει στις γνωστότερες προσωπικότητες των γραμμάτων της Νέας Υόρκης.Εκτός από τη συγγραφή μυθιστορημάτων,συνεργάζεται με ορισμένα από τα σημαντικότερα αγγλόφωνα έντυπα,όπως ο Νew Yorker, το Αtlantic Μonthly, οι Τimes του Λονδίνου,το Granta και οι Ιrish Τimes. Είναι ακόμη καθηγητής στη Εuropean Graduate School του Πανεπιστημίου της Πόλης της Νέας Υόρκης.To Κι άσε τον κόσμο τον μεγάλο να γυρίζει θα μεταφερθεί σύντομα στον κινηματογράφο.
