ΛΟΝΔΙΝΟ Μια απρόσμενη ανακάλυψη έκανε το εξερευνητικό μπαλόνι ΑΝΙΤΑ που αποτελεί μέρος ενός συστήματος εντοπισμού νετρίνων, των υποατομικών σωματιδίων που οι επιστήμονες πιστεύουν ότι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία του Σύμπαντος. Το σύστημα αποτελείται από ένα τηλεσκόπιο και το μπαλόνι, το οποίο κινείται σε ύψος 38 χιλιομέτρων πάνω από την Ανταρκτική. Με τα όργανα που διαθέτει το μπαλόνι μπορεί να εντοπίζει τα ραδιοκύματα τα οποία παράγονται όταν τα υψηλής ενέργειας νετρίνα πέφτουν με τρομερή ταχύτητα από το Διάστημα πάνω στο παχύ στρώμα πάγου.
Πριν από λίγες εβδομάδες το μπαλόνι συνέλαβε κάποια ραδιοκύματα που δεν είχαν σχέση με τα νετρίνα και αρχικά οι επιστήμονες δεν ασχολήθηκαν με αυτά, αφού θεώρησαν ότι επρόκειτο για κάποιο είδος διαστημικού θορύβου που είχαν καταγράψει τα όργανα. Ωστόσο επιστήμονες του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο αποφάσισαν να μελετήσουν καλύτερα αυτόν τον «θόρυβο» και διαπίστωσαν ότι επρόκειτο για κοσμικές ακτίνες, και μάλιστα εξαιρετικά υψηλής ενέργειας. Η ανακάλυψη προκάλεσε αρχικά την έκπληξη και στη συνέχεια τον ενθουσιασμό των επιστημόνων, εφόσον στην ουσία έχουν πλέον στη διάθεσή τους ένα νέο σύστημα εντοπισμού κοσμικών ακτίνων υψηλής ενέργειας.
Ο εντοπισμός αυτού του είδους των κοσμικών ακτίνων είναι εξαιρετικά δύσκολος, αφού γενικότερα τα πολύ πολύ υψηλής ενέργειας σωματίδια που κυκλοφορούν στο Διάστημα φθάνουν σπάνια στη Γη με την αρχική τους ενέργεια. Αυτό συμβαίνει γιατί έρχονται από τα βάθη του Σύμπαντος και έτσι τα περισσότερα από αυτά κατά την πορεία τους συγκρούονται με τη μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου (κατάλοιπο από τη γέννηση του Σύμπαντος) και χάνουν σημαντικό μέρος της ενέργειάς τους. Η μελέτη τους είναι πολύ σημαντική, εφόσον πιστεύεται ότι πηγή αυτών των ακτίνων είναι οι πυρήνες εξαιρετικά ενεργών γαλαξιών, στο κέντρο των οποίων υπάρχουν γιγαντιαίες μαύρες τρύπες.
