Η πρόωρη συνταξιοδότηση μπορεί να αποτελεί όνειρο πολλών ανθρώπων, αλλά μπορεί να έχει και μια «παρενέργεια», την πρόωρη κατάπτωση της μνήμης και αυτή η συνέπεια φαίνεται να επέρχεται τόσο πιο γρήγορα, όσο πιο πρόωρα συνταξιοδοτείται κανείς, σύμφωνα με μια νέα διεθνή έρευνα.
Η μελέτη με τον εύγλωττο τίτλο «Νοητική συνταξιοδότηση», υπό τον καθηγητή οικονομικών του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν Ρόμπερτ Γουίλις, που δημοσιεύτηκε στο οικονομικό περιοδικό «Journal of Economic Perspectives», σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», μελέτησε στοιχεία από τις ΗΠΑ και 12 χώρες της Ευρώπης, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι αν οι άνθρωποι θέλουν να διατηρήσουν υγιή την μνήμη τους, θα πρέπει να συνεχίζουν να είναι ενεργοί στη ζωή τους και επαγγελματικά.
Αν και δεν έχουν πειστεί όλοι οι επιστήμονες από τη νέα έρευνα, αρκετοί θεωρούν ότι φαίνεται να επιβεβαιώνει μια υπόθεση, που μέχρι τώρα ήταν δύσκολο να αποδειχτεί. Οι επιστήμονες εδώ και καιρό έχουν ανακαλύψει πως οι συνταξιούχοι ως ομάδα τείνουν να έχουν χειρότερες επιδόσεις στα νοητικά τεστ σε σχέση με όσους συνεχίζουν να εργάζονται. Θα μπορούσε όμως να υπάρχει μια αντίστροφη σχέση αιτίου-αιτιατού, δηλαδή απλώς να συνταξιοδοτούνται κυρίως όσοι αρχίζουν να έχουν υποβάθμιση της μνήμης και των άλλων γνωσιακών δεξιοτήτων τους, δηλαδή αυτά τα προβλήματα να προϋπάρχουν και να μην έρχονται μετά τη συνταξιοδότηση.
Το κλασικό μνημονικό τεστ είναι πόσο καλά ένας άνθρωπος μπορεί να θυμηθεί ένα κατάλογο δέκα ονομάτων αμέσως μετά που τον άκουσε, καθώς και ύστερα από δέκα λεπτά (το άριστα είναι 20, αν κάποιος θυμηθεί όλα τα ονόματα). Σύμφωνα με τη νέα συγκριτική μελέτη με βάση αυτό το τεστ, υπάρχουν διαφορές στις επιδόσεις ανάλογα με την χώρα: στις ΗΠΑ η μέση «βαθμολογία» είναι 11, στη Δανία και την Αγγλία λίγο πάνω από 10, στη Γαλλία 8, στην Ιταλία 7 και στην Ισπανία 6 (για κάποιο λόγο ο ευρωπαϊκός Νότος φαίνεται να πάσχει από αμνησία!).
Οι αμερικανοί ερευνητές έλαβαν υπόψη τους τη διαφορετική μέση ηλικία που βγαίνουν στη σύνταξη οι κάτοικοι των διαφορετικών χωρών. Στις χώρες με το καλύτερο μνημονικό (ΗΠΑ, Δανία, Αγγλία) οι άνθρωποι βγαίνουν στη σύνταξη αργότερα, ενώ στον Ευρωπαϊκό Νότο νωρίτερα. Στις χώρες με τις υψηλές μνημονικές επιδόσεις το 65% έως 70% των κατοίκων συνεχίζουν να εργάζονται μετά τα 60 τους χρόνια, ενώ στη Γαλλία και την Ιταλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 10 – 20% και στην Ισπανία 38%.
Κάπως έτσι, οι αμερικανοί ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στο ποσοστό των ανθρώπων που εργάζονται ακόμα στα 60 – 64 χρόνια τους και στην υψηλότερη «βαθμολογία» τους στα τεστ μνήμης. Όσο μάλιστα βγαίνουν πιο αργά στη σύνταξη οι εργαζόμενοι μιας χώρας, τόσο καλύτερα φαίνεται να τα πηγαίνουν με την μνήμη τους. Η μελέτη δεν αναφέρει πάντως ποιο είδος εργασίας μπορεί να βοηθήσει περισσότερο στη διατήρηση μιας υγιούς μνήμης.
Από την άλλη, ερευνητές όπως ο καθηγητής ψυχολογίας Χιού Χέντρι της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου της Ιντιάνα, εμφανίζονται επιφυλακτικοί, θεωρώντας ότι η νέα μελέτη δεν καταφέρνει να αποδείξει ότι πράγματι υπάρχει σχέση αιτίου-αιτιατού ανάμεσα στην πρόωρη σύνταξη και στην πρόωρη επιδείνωση της μνήμης.
