ΑΒΑΝΑ Η κομμουνιστική κυβέρνηση του Ραούλ Κάστρο ανακήρυξε την «γκουαγιαμπέρα», το λευκό, άνετο λινό πουκάμισο με τις τέσσερις μπροστινές τσέπες, επίσημο ρούχο της Κούβας. Με νόμο από εδώ και στο εξής όλοι οι κρατικοί αξιωματούχοι είναι υποχρεωμένοι να φορούν αυτά τα δημοφιλή φαρδιά πουκάμισα ως στολή εργασίας αν όχι καθημερινά, σίγουρα στις επίσημες τελετές και εμφανίσεις τους.
Οι άνδρες θα φορούν λευκά, ενώ οι γυναίκες θα μπορούν να επιλέξουν την γκουαγιαμπέρα από μια γκάμα χρωμάτων. Η βαμβακερή ή λινή γκουαγιαμπέρα αποτελεί εδώ και πολλές δεκαετίες ενδυματολογική σταθερά στην καθημερινότητα όχι μόνο πολλών Κουβανών, αλλά και των ίδιων των ηγετών της χώρας. Τόσο ο πρόεδρος Ραούλ όσο και ο ιστορικός ηγέτης της κουβανικής επανάστασης Φιντέλ Κάστρο έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι προτιμούν τα πουκάμισα γκουαγιαμπέρα επειδή είναι δροσερά, άνετα και έχουν… πολλές τσέπες. Το ρούχο αυτό είναι πολύ δημοφιλές στην Κούβα, στο Πόρτο Ρίκο και σε αμερικανικές Πολιτείες που γειτνιάζουν με την Καραϊβική, όπως η Φλόριδα, ώστε η 1η Ιουλίου γιορτάζεται σε πολλές περιοχές ως «Ημέρα Γκουαγιαμπέρα». Είναι επίσης ιδιαίτερα δημοφιλές στο Μεξικό, όπου θεωρείται επίσημο για τελετές όπως οι γάμοι και δεξιώσεις.
«Τα πουκάμισα γκουαγιαμπέρα έχουν φορεθεί με περηφάνια και ευχαρίστηση από πλήθος Κουβανούςόλων των ηλικιών» αναφέρει η ανακοίνωση της κουβανικής κυβέρνησης προσθέτοντας: «Η γκουαγιαμπέρα πλέον εξελίχθηκε από αγροτικό ένδυμα σε καθημερινό αστικό ρούχο».
Πάντως, για την πρώτη χώρα κατασκευής του πουκαμίσου οι απόψεις διίστανται. Αλλοι υποστηρίζουν ότι είναι το Μεξικό και άλλοι η Κούβα. «Η γκουαγιαμπέρα είναι σίγουρα κουβανικής προέλευσης» επιμένει η Κουβανή Τσέσικα Αλόνσο, τονίζοντας ότι «μοιάζει με τον χορό σάλσα:μπορεί να τον υιοθέτησαν και άλλες κουλτούρες ή χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά η προέλευσή του δεν παύει να είναι κουβανική».
Ενδυματολόγοι πάντως τονίζουν ότι τα πουκάμισα αυτά αποτελούν ισπανική επιρροή από την εποχή του Κολόμβου και μετά. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και σήμερα η γκουαγιαμπέρα φοριέται σε ειδικές περιπτώσεις σαν ρούχο «αλληλεγγύης» ανάμεσα σε καταπιεσμένους ισπανόφωνους πληθυσμούς.
Φαρδιές τσέπες για να χωράνε τα… κλεμμένα
Γραπτές μαρτυρίες για πουκάμισα γκουαγιαμπέρα υπάρχουν από τις αρχές του 18ου αιώνα στα νησιά της Καραϊβικής. Κατά την κουβανική παράδοση, οφείλουν την ονομασία τους στους «γκουαγιαμπέρος», τους Κουβανούς που ζούσαν κοντά στον ποταμό Γκουαγιάμπο. Ωστόσο άλλοι ισχυρίζονται ότι πήραν το όνομά τους από τη λέξη «guaya», δηλαδή τον καρπό του φυτού γκουάβα. Ενας μύθος θέλει τις γυναίκες των εργατών των πρώτων φυτειών γκουάβα να ράβουν επίτηδες αυτά τα πουκάμισα για τους άνδρες τους, ώστε να μεταφέρουν κρυφά μέσα στις φαρδιές τους τσέπες όσο το δυνατόν περισσότερους καρπούς γκουάβα.
