Αν κρίνει κανείς από τον τρόποπου συμπεριφέρονται οι πολιτικοί μας, δηλαδή από τις πράξεις και τα λόγια τους, εύκολα καταλαβαίνει ότι οι περισσότεροι εξ αυτών δεν έχουν αντιληφθεί τη δεινή κατάσταση στην οποία έχουν φέρει τη χώρα. Δεν εννοώ μόνο τα οικονομικά μας θλιβερά χάλια. Εννοώ τη γενικότερη παρακμή στην οποία αυτοί, κυρίως, έχουν βυθίσει τη χώρα.
Φαίνεται ότι οι διαμαρτυρίες των πολιτών δεν φθάνουν στα αφτιά τους. Ισως δεν τόσο έντονες όσο χρειάζεται για να έχουν κάποια επίδραση, ίσως αυτοί είναι κουφοί ή, το πιθανότερο, αδιαφορούν. Είναι ανάγκη να διαμαρτυρηθούμε πιο έντονα, με την ελπίδα ότι κάποιοι θα καταλάβουν πως η υποκρισία δεν είναι πλέον αποδοτική.
Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που συχνά γίνονται, παρ΄ ότι μπορεί να εκφράζουν γνήσια αγανάκτηση, δεν έχουν μεγάλη σημασία διότι θεωρούνται και σε μεγάλο βαθμό είναι οργανωμένες από πολιτικά κόμματα που εκμεταλλεύονται την κατάσταση και από επαγγελματικές συντεχνίες (π.χ. ΟΣΕ, φορτηγατζήδες) που θέλουν να διατηρήσουν τα προνόμιά τους.
Οι εκλογές του Νοεμβρίου για περιφερειάρχες, νομάρχες και δημάρχους είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για να εκφράσουν οι πολίτες τη δυσαρέσκειά τους και να ακουστούν. Προτείνω λοιπόν το εξής απλό: στις εκλογές του Νοεμβρίου να μαυρίσουμε όλους τους υποψηφίους που προτείνονται από τα πολιτικά κόμματα και έχουν πάρει χρίσμα ως επίσημοι κομματικοί υποψήφιοι. Πρακτικά, αυτό σημαίνει λευκή ψήφο, εκτός αν υπάρχει κάποιος ανεξάρτητος και καλός υποψήφιος.
Είναι σκόπιμο να διευκρινίσω ότι άλλο το λευκό και άλλο το άκυρο ψηφοδέλτιο. Επίσης, άλλο το λευκό και άλλο η αποχή. Ακυρο και αποχή μπορεί να σημαίνουν αδιαφορία για την πολιτική ζωή, απόρριψη του πολιτικού συστήματος, περιφρόνηση και χλεύη και άλλα, τα οποία δεν συμμερίζομαι. Λευκή ψήφος σημαίνει εξ ορισμού απόρριψη των υποψηφίων, εφόσον όμως τα λευκά ψηφοδέλτια είναι πολλά, σημαίνει κυρίως απόρριψη των κομμάτων τα οποία τους προτείνουν.
Αν στα αποτελέσματα των εκλογών του Νοεμβρίου βρεθεί ένα σημαντικό ποσοστό λευκών, θα γίνει αμέσως κατανοητό απ΄ όλους ότι οι έλληνες πολίτες εκφράζουν μια έντονη δυσαρέσκεια για τη συμπεριφορά των πολιτικών κομμάτων, απορρίπτουν την πολιτική της κολακείας και της υποχώρησης στα οργανωμένα συμφέροντα και απαιτούν πραγματικές αλλαγές.
Η λευκή ψήφος είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος διαμαρτυρίας, που δεν ενοχλεί κανέναν πολίτη, δεν κλείνει δρόμους, δεν σπάει βιτρίνες, δεν καταστρέφει περιουσίες ανθρώπων που δεν έχουν ευθύνη για όσα κακά συμβαίνουν, δεν ταλαιπωρεί τους ήδη ταλαιπωρημένους συμπολίτες μας και δεν κοστίζει τίποτα σε αυτόν που διαμαρτύρεται. Εν ολίγοις, είναι κάτι που αξίζει να δοκιμάσουμε.
Βέβαια, μεταξύ των κομματικών υποψηφίων υπάρχουν πολλοί που είναι ικανοί, έντιμοι, εργατικοί και γενικά άξιοι να διεκδικήσουν και να πάρουν τα τοπικά οφίτσια. Η γενικευμένη λευκή ψήφος μπορεί να αδικήσει τέτοιους υποψηφίους. Ομως σήμερα προέχει το γενικότερο πολιτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα.
Η διαμαρτυρία του λευκού ψηφοδελτίου μπορεί να έχει κάποιο αποτέλεσμα. Οι τυφλοί, κουφοί και αδιάφοροι πολιτικοί μας μπορεί να αφυπνισθούν, να αντιληφθούν το μαύρο χάλι στο οποίο βρίσκεται η χώρα και να κάνουν κάτι. Δεν είναι σίγουρο, αλλά μπορεί.
Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ).
