Πριν από δέκα ημέρες πάνω στο πλακόστρωτο μπήκαν οι πρώτες καρέκλες και το μεγάλο ξύλινο τραπέζι. Πίσω από το περίπτερο στήθηκε η μπασκέτα. Κατέβηκαν τα πρώτα παιδιά για να παίξουν. Μερικά όχι χωρίς φόβο. Τα καθησύχαζε όμως η απουσία: των διακινητών, των χαπιών, του αίματος, των άρρωστων παιδιών που ζητιάνευαν ή ορισμένες φορές απειλούσαν, με σπασμένα μπουκάλια ή αυτοσχέδιους σουγιάδες, για μερικά ευρώ.
Η πλατεία Εξαρχείων έχει εδώ και δέκα ημέρες αλλάξει. Προς το καλύτερο, το πιο ανθρώπινο. Με κόπο και προσωπικές θυσίες των κατοίκων, που είχαν απηυδήσει από την προκλητική, όπως λένε, κατάσταση, την υπό το φως της ημέρας ανεξέλεγκτη διακίνηση ναρκωτικών και την ανοχή της Αστυνομίας. «Τέσσερις μήνες τώρα τα Εξάρχεια είχαν κάθε μέρα διμοιρίες στη Στουρνάρη και στη Θεμιστοκλέους, τακτικές πεζές περιπολίες, και όμως, το εμπόριο ναρκωτικών όχι μόνο συνεχιζόταναλλά πύκνωνε. Οι αστυνομικοί το ανέχονταν, παρά τις εκκλήσεις μας, όχι μόνο τώρα, εδώ και 30 χρόνια» λέει ο επιχειρηματίας και κάτοικος της περιοχής κ. Ευτύχης Νεοφύτου, που κάθεται μαζί με άλλους κατοίκους μπροστά από τη μικροφωνική που έχει εγκατασταθεί πάνω στην πλατεία, προκειμένου να ενημερώνουν οι κάτοικοι τους περαστικούς για την πρωτοβουλία τους, αλλά και για να παίζει μουσική. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και έκανε τους κατοίκους να αναλάβουν αυθόρμητα, όπως τονίζουν, την «αυτοδιαχείριση» της πλατείας και την έξωση του εμπορίου ηρωίνης και χαπιών ήταν ένα ανθρωποκυνηγητό. «Ακούσαμε φωνές, μόλις είχε σουρουπώσει, πάνε δύο εβδομάδες τώρα. Μια ομάδα από πρεζόνια, άλλοι τρεκλίζοντας, άλλοι παλεύοντας να της κόψουν τον δρόμο, είχαν βάλει στο μάτι μια φοιτήτρια και την τσάντα της, για να αποσπάσουν ό,τι πιθανώς πολύτιμο είχε. Η κοπέλα τρομοκρατήθηκε, ώσπου να σπεύσουμε σε βοήθεια είχε αρχίσει να κατηφορίζει τρέχοντας τη Θεμιστοκλέους προς την Ακαδημίας. Οσα πρεζόνια άντεχαν την πήραν στο κατόπι, τους χάσαμε στο σκοτάδι» περιγράφει ο κ. Νεοφύτου.
Δεν χρειάστηκαν δεύτερες σκέψεις. Το επόμενο πρωί είχαν ετοιμαστεί οι πρώτες προκηρύξεις και τα φέιγ βολάν που έγραφαν «Εξω η πρέζα από την πλατεία» και έπεσαν κατά δεκάδες από μπαλκόνια και ταράτσες στη Στουρνάρη και στη Σπύρου Μερκούρη. Ορισμένοι καταστηματάρχες και κάτοικοι ανέλαβαν το εγχείρημα να μιλήσουν στους ναρκομανείς που κάθονταν στα μισοσπασμένα παγκάκια και στις πλάκες του πεζοδρομίου. «Κατεβήκαμε, τους περισσότερους πια τους ξέρουμε ως φυσιογνωμίες. Μιλήσαμε ήρεμα. Τους είπαμε ότι το πρόβλημά τους είναι και δικό μας, τα ναρκωτικά καταστρέφουν τη δική τους ζωή, οι έμποροι όμως και όσοι τους έσπρωξαν στα Εξάρχεια επειδή “εδώ είναι η πιάτσα” καταστρέφουν τη ζωή τη δική μας και των παιδιών μας. Μας άκουσαν, κάποιοι έφυγαν. Τα παιδιά αυτά είναι άρρωστα και η ανάγκη για φροντίδα και περίθαλψή τους είναι επιτακτικό ζήτημα για την Πολιτεία. Το βασικό όμως είναι ότι μόλις διεπίστωσαν οι διακινητές ότι δεν αστειευόμαστε και ότι θα καθόμαστε κάθε μέρα πάνω στην πλατεία, θα της δίνουμε ζωή και κίνητρο στα παιδιά μας να περνούν, να παίζουν και να δραστηριοποιούνται άφοβα, το εμπόριο σταμάτησε πάραυτα» σημειώνει ο ιδιοκτήτης γνωστής ταβέρνας στην περιοχή κ. Αχιλλέας Σεβαστόπουλος .
Οι κάτοικοι κάθονται στην πλατεία με βάρδιες, περιφρουρώντας, όπως υπογραμμίζουν, το δικαίωμά τους σε έναν δημόσιο χώρο που να καλύπτει τις ανάγκες της γειτονιάς. Το παιχνίδι όμως των παιδιών δεν γνωρίζει ωράριο. Θα παίξουν μπάσκετ, θα κάνουν μερικά χαλαρά σουτ, θα στήσουν τα επιτραπέζια παιχνίδια, θα ξεκινήσουν ένα μίνι πρωτάθλημα σκακιού. Τακτικά θα ποτιστούν τα δένδρα και οι θάμνοι, πάντα με την επιμέλεια των κατοίκων, ενώ το άγαλμα-σύμβολο της πλατείας και όλων των Εξαρχείων, το σύμπλεγμα των «Τριών Ερώτων», έχει καθαριστεί με τη φροντίδα συνεργείου, το οποίο συνέστησαν οι κάτοικοι.
«Είμαστε εναντίον των εμπόρων, οι χρήστες είναι θύματα»
«Οι ενέργειές μας δεν στρέφονται σε καμία περίπτωση κατά των χρηστών ναρκωτικών. Είναι και αυτοί θύματα και άρρωστοι άνθρωποι που χρήζουν βοήθειας. Ο,τι κάνουμε στρέφεται εναντίον του εμπορίου του θανάτου» σημειώνει για την πλατεία Εξαρχείων ο διαμερισματικός σύμβουλος, με την παράταξη «Η Αθήνα ΑλλάΖει», και κάτοικος της περιοχής κ. Γιώργος Αποστολόπουλος . Και προσθέτει ότι «ο Δήμος Αθηναίων και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη κωφεύουν στις εκκλήσεις μαςνα αναλάβουν τις ευθύνες τους και να μας παρέχουν τις υπηρεσίες που δικαιούμαστε».
Ειδικά για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει η Αστυνομία την κατάσταση που προσπαθούν να ανατρέψουν πλέον οι κάτοικοι, δύο έφηβοι, ο Στέφανος και ο Κωστής, περιγράφουν μια πρόσφατη εμπειρία τους: «Ανεβαίναμε την Πατησίων, όταν στη διασταύρωση με τον πεζόδρομο της Τοσίτσα, δίπλα στο Πολυτεχνείο, διαπιστώσαμε για πολλοστή φορά να γίνεται γενικευμένο εμπόριο χαπιών και ηρωίνης. Είχαν έρθει και τα μοίραζαν με τα σακουλάκια. Οταν κοντά στην Αλεξάνδρας συναντήσαμε μια από τις νεοσύστατες ομάδες μοτοσικλετιστών, τους είπαμε τι συνέβαινε. Η απάντηση ενός διοπτροφόρου αστυνομικού ήταν ότι, παρά το γεγονός πως ξέρουν την κατάσταση, δεν επεμβαίνουν στα Εξάρχεια γιατί θα αντιδράσουν οι αναρχικοί».
