Οι επενδυτικές δαπάνες στη βιομηχανία το 2009 μειώθηκαν κατά 44,4% σε σχέση με τις δαπάνες του προηγούμενου έτους, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα έκθεσης του ΙΟΒΕ.
Η έντονη πτώση στην επενδυτική δραστηριότητα το 2009 χαρακτηρίζει όλους τους κλάδους: εντονότερη είναι η μείωση στον κλάδο Μη Μεταλλικών Ορυκτών (-62,1%), ενώ μεγάλη υποχώρηση καταγράφεται και στον κλάδο Ένδυσης – υπόδησης (-42,5%), την Κλωστοϋφαντουργία (-47,9%) και τα Τρόφιμα – Ποτά – Καπνός (-40,9%).
Πτωτικά, αν και σε μικρότερη έκταση σε σχέση με τους υπόλοιπους κλάδους, εκτιμάται από τις επιχειρήσεις ότι κινήθηκαν και οι επενδυτικές δαπάνες στα Χημικά προϊόντα (-18,7%).
Στο ευρωπαϊκό περιβάλλον, οι εκτιμήσεις για την πορεία των επενδύσεων το 2009 εμφανίζονται επίσης αρνητικές, τόσο στην ΕΕ, όσο και την Ευρωζώνη.
Συγκεκριμένα, εκτιμάται πτώση της αξίας της επενδυτικής δραστηριότητας κατά 18,1% και 22% αντίστοιχα για τις δύο ζώνες, ελαφρά χαμηλότερη δηλαδή σε σύγκριση με την προηγούμενη μέτρηση Οκτωβρίου (-21,9% και -24,9% αντίστοιχα).
Στις περισσότερες χώρες, οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις είναι ελαφρώς βελτιωμένες, χωρίς να λείπουν και οι χώρες, όπως η Δανία, η Λιθουανία, η Σλοβενία και η Σουηδία, στις οποίες καταγράφηκε μεγαλύτερη πτώση στην τελευταία μέτρηση σε σχέση με την προβλεπόμενη πτώση της προηγούμενης έρευνας.
Προβλέψεις για το ύψος των επενδύσεων του 2010
Οι επενδύσεις στη Βιομηχανία το 2010 αναμένεται να αυξηθούν ήπια, κατά 6,8%. Σε κλαδικό επίπεδο, αναμένεται μικρότερη ή μεγαλύτερη επέκταση των επενδύσεων το 2010 στους περισσότερους κλάδους, με εντονότερη εκείνη στα Μη Μεταλλικά Ορυκτά (70,3%), τα Τρόφιμα- Ποτά – Καπνός (29,7%), την Κλωστοϋφαντουργία (26,6%) και λιγότερο στον κλάδο των Χημικών (3,3%). Αντίθετα, στην Ένδυση -Υπόδηση, προβλέπεται για το 2010 έντονη πτώση στις επενδυτικές δαπάνες (-86,5%) και μικρότερη στους Λοιπούς Κλάδους (-15,3%), παρόλο που στα διυλιστήρια αναμένεται αύξηση των επενδύσεων (14,3%).
Όπως συμβαίνει και με τις ελληνικές προβλέψεις, οι ελαφρώς αρνητικές προσδοκίες της προηγούμενης έρευνας για το 2010, περιορίζονται στην παρούσα
έρευνα, τόσο σε ΕΕ όσο και στην Ευρωζώνη. Η εξέλιξη αυτή είναι ενδεικτική της εξομάλυνσης της χρηματοοικονομικής κρίσης που είχε πλήξει την πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών το προηγούμενο έτος. Έτσι, στο σύνολό τους οι επενδυτικές δαπάνες για το 2010 προβλέπεται να μειωθούν οριακά στην ΕΕ και την Ευρωζώνη κατά 0,9% και 0,8% αντίστοιχα (από -4,8 και -5,4% αντίστοιχα στις προβλέψεις Οκτωβρίου). Οι θετικές και αρνητικές προβλέψεις μοιράζονται εξίσου μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, εκ των οποίων χώρες όπως το Βέλγιο, η Γαλλία, το Ην. Βασίλειο, η Εσθονία μεταξύ άλλων, αναμένουν άνοδο της επενδυτικής τους δραστηριότητας εντός του έτους.
Κατανομή των επενδύσεων με βάση το σκοπό τους
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας, οι ελληνικές βιομηχανίες φαίνεται το 2009 να μεταβάλλουν το επενδυτικό τους μίγμα σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αναλυτικότερα, το 2009 το επενδυτικό μίγμα των επιχειρήσεων αποτελείται πρωτίστως από δαπάνες για την αντικατάσταση του υφιστάμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (23% του συνόλου), την αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας για τα ήδη παραγόμενα προϊόντα (20%), τη βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (20%) και τη διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα (19%). Μικρότερο βάρος δίνεται κατά το ίδιο έτος στις επενδύσεις που αφορούν περαιτέρω σκοπούς, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η ενίσχυση των συνθηκών ασφαλείας στην παραγωγική διαδικασία κλπ. (11%), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά στο σύνολο των επενδύσεων φαίνεται πως είχαν για το 2009 οι επενδύσεις για εισαγωγή νέων παραγωγικών μεθόδων (7%).
Το 2010 το επενδυτικό μίγμα προορίζεται κυρίως στη διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα (22%) και την αντικατάσταση του υφιστάμενου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (21%), ενώ ακολουθεί με μικρή διαφορά η ενίσχυση της παραγωγικής δυναμικότητας σε ήδη παραγόμενα προϊόντα (19%). Η βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (17%) βρίσκεται τρίτη σε προτεραιότητα για το 2010 ενώ ακολουθούν οι επενδύσεις για περαιτέρω σκοπούς, με σχετικά αυξημένο μερίδιο σε σχέση με το 2009 (15%). Τελευταία προτεραιότητα τα τελευταία έτη είναι σταθερά η δαπάνη για την εισαγωγή νέων μεθόδων παραγωγής (6%).
Παράγοντες που επηρεάζουν τις επενδύσεις
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, κυρίως οι τεχνολογικές εξελίξεις και κατόπιν τα κίνητρα για επενδύσεις επηρέασαν θετικά τις επενδυτικές αποφάσεις των επιχειρήσεων το 2009. Η προσδοκώμενη ζήτηση, η οποία τα προηγούμενα έτη ήταν καθοριστικός παράγοντας για τις αποφάσεις των επιχειρήσεων, το 2009 βρίσκεται στην τρίτη θέση, όπως και στις προβλέψεις για το 2010. Και οι τρεις όμως παράγοντες εξακολουθούν να λειτ
ουργούν θετικά στις αποφάσεις των επιχειρήσεων, παρόλο που η συμβολή τους έχει περιοριστεί σε σχέση με παλαιότερα έτη. Τα κέρδη της επιχείρησης, παράγοντας ο οποίος επίσης επηρέαζε θετικά τις επενδυτικές αποφάσεις τα προηγούμενα έτη, έχουν χαμηλότερη συμβολή το 2009, ενώ
ο ρόλος τους το 2010 προβλέπεται αρνητικός, καθώς οι ζημιές έχουν ενταθεί. Όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες που εξετάζονται, τόσο το 2009 όσο και το 2010 εκτιμώνται από τις επιχειρήσεις ως παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν αρνητικά το επενδυτικό τους πλάνο. Συγκεκριμένα, τόσο η φορολογία των κερδών, όσο και η διαθεσιμότητα και το κόστος κεφαλαίων φαίνεται να επηρεάζουν αρνητικά τις επιχειρήσεις, ενώ ως ο μακράν δυσμενέστερος παράγοντας επί των επενδυτικών προγραμματισμών των επιχειρήσεων καταγράφεται η οικονομική πολιτική στο σύνολό της, σε αμφότερα τα έτη.
