Το μεγάλο πρόβλημα της τρόικας Βρυξελλών, ΔΝΤ και ΕΚΤ στην ουσία εστιάζεται στη δυναμική του χρέους που μεγεθύνεται εντυπωσιακά σε σχέση με τη δυναμική του παραγόμενου πλούτου, καθώς και στις δυνατότητες της οικονομίας για την εξυπηρέτησή του τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο υψηλό συνολικό χρέος δεν έχει μόνο η Ελλάδα (204% του ΑΕΠ), αλλά και η Αγγλία με 346% του ΑΕΠ, η Ισπανία 236%, η Ιρλανδία 336%, η Ιαπωνία με 192% του ΑΕΠ κ.ο.κ. Η διαφορά έγκειται στην εκτίμηση και στην αξιολόγηση των υπόλοιπων μακροοικονομικών μεγεθών και των ρυθμών ανάπτυξης που «τρέχουν» οι οικονομίες τους, ενώ αντίθετα στη χώρα μας η ανάπτυξη και οι αναγκαίες διαρθρωτικές μεταβολές στο κράτος συνεχίζουν να αποτελούν μόνιμο, σοβαρό και χρόνιο πολιτικό διακύβευμα.
Ως εκ τούτου, η ανάγκη σταθεροποίησης του λόγου χρέους προς ΑΕΠ και η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος στον προϋπολογισμό (μη συμπεριλαμβανομένων των τόκων του δημόσιου χρέους) με ταυτόχρονη δραστική μείωση των εξόδων θα πρέπει να αποτελέσει την κεντρική πολιτική στόχευση της κυβέρνησης.
Με άλλα λόγια, προκειμένου να επιτευχθεί η σταθεροποίηση του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ π.χ. στο 131% του ΑΕΠ, που είναι σήμερα, απαιτείται η παραγωγή πρωτογενούς πλεονάσματος γύρω στο 1,5%-2%, δηλαδή περίπου 4 δισ. ευρώ ετησίως και τούτο με δύο βασικές υποθέσεις: ότι η ανάπτυξη θα βρίσκεται περίπου στο 2% και το επιτόκιο δανεισμού στο 2,5%-3%. Εύκολα γίνεται, υπό αυτές τις συνθήκες, αντιληπτή η δυσκολία επίτευξης διατηρησιμότητας στα δημόσια οικονομικά παρά τη χρήση πολλαπλών, εναλλακτικών δημοσιονομικών εργαλείων.
Ακόμη λοιπόν κι αν η οικονομία μετά τα αυστηρά δημοσιονομικά μέτρα εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα στα επόμενα τρία χρόνια, με το δημόσιο χρέος όμως να έχει σκαρφαλώσει στο 150% του ΑΕΠ και με επιτόκιο δανεισμού στο 4%-5% από τις αγορές, η χώρα μας θα υποχρεούται να πληρώνει μόνο για τόκους το 7% του ΑΕΠ της.
Η ύφεση ως εκ τούτου μακράς διαρκείας είναι προ των πυλών αν δε ληφθούν άμεσα μέτρα σε δύο βασικές κατευθύνσεις:
* Στην κατεύθυνση ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας με μαζική εξαγωγική προώθηση ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών στις αγορές του εξωτερικού. Χρειάζεται δηλαδή να συμβεί ένα «Βig Βang» στην ανάπτυξη.
* Στην κατεύθυνση αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας που αντιπροσωπεύει το 50% του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα η Ελλάδα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, έχει την πρώτη θέση στη λίστα 21 κρατών-μελών με ποσοστό παραοικονομίας που φθάνει στο 25% του ΑΕΠ. Η υστέρηση φορολογικών εσόδων από την παραοικονομία υπολογίζεται στα 30 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο σκληρό πακέτο ταμειακών μέτρων για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος που επέβαλε η κυβέρνηση για τα επόμενα τρία χρόνια.
Ο κ. Αντώνης Ζαΐρης είναι γενικός διευθυντής ΣΕΛΠΕ.
