Η εσπευσμένη διάσωση, το Σάββατο, της ισπανικής τράπεζας Caja Sur (τοπική αποταμιευτική τράπεζα της Κόρδοβα, Ανδαλουσία), ήλθε να προστεθεί στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση της χώρας και να εντείνει τις ανησυχίες των επενδυτών για το μέλλον της ευρωζώνης. Το πρόβλημα με τον τραπεζικό τομέα ξέσπασε λίγες ημέρες μετά την αναγγελία πακέτου λιτότητας ύψους 15 δισ. ευρώ, με μειώσεις μισθών στο Δημόσιο και περικοπές δημοσίων επενδύσεων. Δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, καθώς είναι γνωστά τα σημαντικά προβλήματα του τραπεζικού κλάδου της χώρας. Στην τακτική του έκθεση το ΔΝΤ ανέφερε ότι για την Ισπανία «οι προκλήσεις είναι τεράστιες και σχετίζονται με την αγορά εργασίας, την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων, την πολύ βαριά χρέωση του ιδιωτικού τομέα, τη σχεδόν ανύπαρκτη αύξηση της παραγωγικότητας, την αδύναμη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τον τραπεζικό τομέα, ο οποίος έχει πολλές αδύναμες περιοχές».
Στον τελευταίο ανήκουν τα τοπικά ταμιευτήρια (cajas), που συγκεντρώνουν περίπου το ήμισυ της συνολικής αποταμίευσης στην Ισπανία. Τα προβλήματα των τοπικών αυτών τραπεζών είναι γνωστά και επιδεινώθηκαν στο τελευταίο διάστημα εξαιτίας της έκρηξης της φούσκας των ακινήτων. Οι συνολικές απώλειές τους θα μπορούσαν μάλιστα να φθάσουν ως και στα 43 δισ. ευρώ, σύμφωνα με αναλυτές της Μorgan Stanley. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε πρόσφατα στην Ισπανία να προχωρήσει σε μείωση του αριθμού τους, έτσι ώστε να ενισχυθεί το μέγεθος και η κεφαλαιοποίησή τους και, άρα, η ισχύς τους. Αυτό είναι και το μόνο σημείο στο οποίο συμφώνησαν, στις αρχές Μαΐου, ο πρωθυπουργός Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Μαριάνο Ραχόι, δηλαδή «να ευνοηθούν οι ενοποιήσεις αυτών των τοπικών τραπεζών». Και ήδη καμιά τριανταριά από αυτές βρίσκονται σε διαδικασίες διαπραγμάτευσης. Ωστόσο, αν ορισμένες συγχωνεύσεις βρίσκονται σε καλό δρόμο, πάρα πολλές έχουν κολλήσει και δύσκολα θα ολοκληρωθούν πριν από τις 15 Ιουνίου, ημερομηνία που τους έχει τεθεί ως όριο. Ο λόγος είναι ότι οι τοπικοί αυτοί οργανισμοί ελέγχονται και από τις τοπικές πολιτικές αρχές και συχνά η τοπική πολιτική εξουσία δεν βλέπει με καλό μάτι συγχωνεύσεις με άλλες περιοχές. Χθες, τέσσερις τοπικές τράπεζες ανακοίνωσαν ότι θα συγχωνευθούν δημιουργώντας την πέμτπη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η συγκεκριμένη τράπεζα, η Caja Sur, βρισκόταν σε διαπραγμάτευση με μια άλλη τράπεζα, τη Unicaja από τη Μάλαγα και μάλιστα η Τράπεζα της Ισπανίας είχε δώσει διορία για την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης την Παρασκευή το βράδυ. Ο λόγος για τον οποίο ο πρόεδρος της Caja Sur, ο πατήρ Σαντιάγκο Γκόμες Σιέρα, οδήγησε σε αδιέξοδο τις διαπραγματεύσεις και κατέστησε αναγκαστική την επιβολή κηδεμονίας από τις ισπανικές Αρχές το Σάββατο, παραμένει μυστήριο για τους περισσότερους αναλυτές.
Η Caja Sur, επονομαζόμενη και «τράπεζα των παπάδων», ιδρύθηκε το 1864 στην Κόρδοβα και εξακολουθεί να ελέγχεται από την Καθολική Εκκλησία. Το 2009 έχασε 596 εκατ. ευρώ και στο πρώτο τρίμηνο εφέτος άλλα 114 εκατ. ευρώ, για ένα σύνολο ενεργητικού γύρω στα 19 δισ. ευρώ. Διαθέτει 474 υποκαταστήματα και απασχολεί 3.114 εργαζομένους εκ των οποίων οι 700 στην κεντρική της έδρα. Το Ταμείο Τραπεζικής Διάσωσης (FRΟΒ) που έστησε πέρυσι η Τράπεζα της Ισπανίας με κεφάλαιο περίπου 100 δισ. ευρώ και το οποίο ανέλαβε τη διαχείριση της Caja Sur από το Σάββατο θα πρέπει να ρίξει αμέσως 523 εκατ. ευρώ για να εξασφαλίσει τη ρευστότητα, αλλά συνολικά η εξυγίανσή της ίσως απαιτήσει ως και 2 δισ. ευρώ. Οι μεγαλύτερες ζημιές της Caja Sur προέρχονται από τη χρηματοδότηση τριών μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών της περιοχής της Κόρδοβα για την ανάπτυξη της ακτής της Costa del Sol, την οποία η Τράπεζα της Ισπανίας είχε χαρακτηρίσει, ήδη από το 2005, «έντονα κερδοσκοπικού χαρακτήρα» .
