O,τι δεν έκανε η Ευρώπη το τελευταίο εξάμηνο, δηλαδή από τότε που ξέσπασε η κρίση με τις κερδοσκοπικές επιθέσεις στα ελληνικά ομόλογα, το έκανε σε ένα Σαββατοκύριακο. Η εξάπλωση της κρίσης σε Πορτογαλία και Ισπανία και ο κίνδυνος να πληγούν ανεπανόρθωτα η ζώνη του ευρώ και το ενιαίο νόμισμα ταρακούνησαν τους ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι στη Σύνοδο Κορυφής της περασμένης Παρασκευής αποφάσισαν να ρίξουν τα πυρηνικά όπλα στη μάχη κατά των κερδοσκόπων που έχουν βάλει στο στόχαστρό τους κράτη-μέλη της ευρωζώνης, ενεργοποιώντας την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Σκληρά μέτρα
Συμφώνησαν επίσης να προχωρήσουν στη ρύθμιση και την επιτήρηση των χρηματοπιστωτικών αγορών, λαμβάνοντας σκληρά μέτρα για τον περιορισμό της δράσης των κερδοσκοπικών επενδυτικών κεφαλαίων, τύπου hedge funds, τα οποία εκμεταλλευόμενα την οικονομική τους δύναμη και το αδιαφανές καθεστώς κάτω από το οποίο λειτουργούν έχουν εξαπολύσει επιθέσεις στους αδύναμους κρίκους της ζώνης του ευρώ, στις χώρες με υψηλά ελλείμματα και δημόσιο χρέος.
Το πολεμικό κλίμα έδωσε πριν από τη Σύνοδο Κορυφής η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ η οποία στα μέσα της περασμένης εβδομάδας έκανε λόγο για «μάχη μεταξύ πολιτικών κυβερνήσεων και αγορών» , εκφράζοντας την πεποίθησή της ότι «οι πολιτικοί θα κερδίσουν τη μάχη». Λίγο προτού μπει στη σύσκεψη κορυφής, η επικεφαλής της ισχυρότερης οικονομίας της ευρωζώνης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον επικεφαλής της ισχυρότερης οικονομίας στον κόσμο. Η Ανγκελα Μέρκελ και ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα συμφώνησαν να υπάρξει συντονισμένη αντίδραση από τις ρυθμιστικές αρχές και στις δύο ακτές του Ατλαντικού. Συμφώνησαν επίσης για τη μεγάλη σημασία που έχει να δοθεί μια δυναμική χρηματοπιστωτική απάντηση από τη διεθνή κοινότητα για την ευρωπαϊκή κρίση.
Οι ηγέτες της ευρωζώνης αποφάσισαν την Παρασκευή ότι θα έχουν έτοιμα ειδικά μέτρα προτού ανοίξουν οι χρηματοπιστωτικές αγορές τη Δευτέρα ώστε να αποτρέψουν το ενδεχόμενο η οικονομική αναταραχή στην Ελλάδα να επεκταθεί σε χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, με καταστρεπτικές συνέπειες για το ενιαίο νόμισμα το οποίο την περασμένη εβδομάδα κατρακύλησε από τα επίπεδα του 1,31-1,32 δολάρια στα επίπεδα του 1,25-1,26 δολάρια με τάσεις περαιτέρω εξασθένισης.
Στο πλαίσιο αυτό συμφώνησαν να δημιουργήσουν έναν μόνιμο ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθεροποίησης προκειμένου να διασφαλίσει την οικονομική σταθερότητα στην Ευρώπη. Ο μηχανισμός αυτός αναμένεται να αποφασιστεί σε έκτακτη συνεδρίαση του Εco/Fin που έχει συγκαλέσει σήμερα η ισπανική προεδρία. «Θα υπερασπίσουμε το ευρώ ό,τι κι αν χρειαστεί. Εχουμε πολλά εργαλεία στη διάθεσή μας και θα τα χρησιμοποιήσουμε» δήλωσε μετά τη Σύνοδο Κορυφής ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Αρνήθηκε ωστόσο να δώσει λεπτομέρειες αλλά είπε ότι οι όποιες προτάσεις θα γίνουν υπό «τις υπάρχουσες οικονομικές δυνατότητες» του προϋπολογισμού της ΕΕ. Από την πλευρά της η καγκελάριος της Γερμανίας δήλωσε ότι η ζώνη του ευρώ θα απευθύνει ένα «πολύ σαφές μήνυμα» στους κερδοσκόπους δημιουργώντας έναν κοινό μηχανισμό για την υποστήριξη των χωρών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.
Οι ηγέτες των 16 είπαν πως υποστηρίζουν πλήρως την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις ενέργειές της να διασφαλίσει τη σταθερότητα της ευρωζώνης. Στη δήλωσή τους αναφέρουν πως όλοι οι θεσμοί της ευρωζώνης, περιλαμβανομένης της ΕΚΤ, θα χρησιμοποιήσουν το πλήρες εύρος των διαθέσιμων μέσων προκειμένου να διασφαλίσουν τη σταθερότητα της περιοχής του ευρώ. Απαντώντας σε ερώτηση κατά πόσο η ΕΚΤ είναι έτοιμη να αγοράσει ομόλογα που χρειάζονται οικονομική υποστήριξη, ο Μπαρόζο είπε ότι δεν θα πει στην ΕΚΤ τι να κάνει αλλά ο πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρόμπεϊ δήλωσε πως «όλοι οι θεσμοί της ευρωζώνης συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν όλο το εύρος των διαθέσιμων μέσων προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα της περιοχής του ευρώ».
Ο ρόλος της ΕΚΤ
Ωστόσο, ο ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι σε δηλώσεις του ανέφερε ότι «η σύνοδος έφθασε σε θετικό αποτέλεσμα χάρη στην υποστήριξη της ΕΚΤ, η οποία θα κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να υποστηρίξει τους κρατικούς τίτλους που θα εκδοθούν». Οταν ρωτήθηκε αν κάτι τέτοιο περιλαμβάνει ενδεχομένως την αγορά ομολόγων, πρόσθεσε «για παράδειγμα». Από την πλευρά του όμως ο ισπανός πρωθυπουργός Χοσέ Θαπατέρο δήλωσε ότι το θέμα αυτό «δεν συζητήθηκε» στη διάρκεια της συνόδου κορυφής. «Είναι δική τους απόφαση» στο πλαίσιο του συμβουλίου των διοικητών της ΕΚΤ, πρόσθεσε. Σύμφωνα με πληροφορίες ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ αναμενόταν αργά το βράδυ της Παρασκευής να ανακοινώσει τα επόμενα 24ωρα μέτρα για την ενίσχυση της ρευστότητας ύψους 650-800 εκατ. ευρώ, είτε αυτά αφορούσαν την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος είτε τη στήριξη των κρατικών ομολόγων.
