Σχεδιάστηκε το 1950 και θεωρείται «σταρ» του 20ού αιώνα για τον τρόπο με τον οποίο συνάντησε το πνεύμα του μοντερνισμού και για τη συνεχή εμπορική επιτυχία του.
• Κυκλοφορεί σε πολλές παραλλαγές, ανάλογα με το πόσες αρθρώσεις διαθέτει, ποιο είναι το μήκος καθενός από τα στελέχη του και αν ο διακόπτης βρίσκεται στον ανακλαστήρα ή στη βάση. Η σειρά «standard» της Jielde, που απέκτησε το όνομά της επειδή έτσι ζητούσαν το φωτιστικό οι πελάτες, περιλαμβάνει σήμερα 56 τύπους, που διατίθενται σε 19 χρώματα.
• Η βασική τεχνική καινοτομία ήταν ότι το ηλεκτρικό ρεύμα δεν φτάνει στον λαμπτήρα μέσω καλωδίου, αλλά χάρη σε ένα ιδιότυπο σύστημα που δίνει την ελευθερία σε κάθε άρθρωση να κάνει οποιαδήποτε περιστροφή (ακόμη και 360°). Σε αυτό οφείλεται η άμεση εμπορική επιτυχία που γνώρισε στη δεκαετία του 1950, μια και τότε είχαν συμβεί πολλά ατυχήματα με αντίστοιχα φωτιστικά, λόγω της φθοράς των καλωδίων στα σημεία των αρθρώσεων.
• Αλλη εργονομική πρωτοτυπία ήταν η λαβή που περιβάλλει σαν «φωτοστέφανο» τον ανακλαστήρα και επιτρέπει στον χρήστη να τον μετακινεί ενόσω το φωτιστικό είναι αναμμένο, χωρίς να αγγίξει τις μεταλλικές επιφάνειες που υπερθερμαίνονται.
• Προωθείτο εμπορικά ως «αθάνατο». Και αν λάβουμε υπόψη την άριστη κατάσταση λειτουργίας όσων από τα πρώτα κομμάτια σώζονται ακόμη και ότι ο χαλύβδινος σκελετός τους έχει ελάχιστες φθορές από τον χρόνο, καταλαβαίνουμε ότι δεν επρόκειτο για διαφημιστικό τρικ.
• Δεν σχεδιάστηκε από ντιζάινερ, αλλά από τον γάλλο μηχανικό Jean-Louis Domecq, ο οποίος στα τέλη της δεκαετίας του 1940 αναζητούσε ένα φωτιστικό που θα επέτρεπε την εστίαση του φωτός ακριβώς εκεί όπου επιθυμούσε ο χρήστης. Ετσι μπήκε στη διαδικασία να το κατασκευάσει ο ίδιος, χωρίς να έχει την πρόθεση να το βγάλει στην παραγωγή. Εμπνεύστηκε τη φόρμα του από φωτιστικά που χρησιμοποιούνταν στους γαλλικούς σιδηροδρόμους και κατέληξε στο οριστικό σχέδιό του τον Απρίλιο του 1950. Τρία χρόνια μετά δημιούργησε την εταιρεία Jielde (από τα αρχικά του ονόματός του: Ji-eL-De) και οργάνωσε την παραγωγή του φωτιστικού, παρακινούμενος από τις υπερθετικές αντιδράσεις όσων τύχαινε να το χρησιμοποιήσουν. Τα φωτιστικά φτιάχνονταν στο χέρι και συνεχίζουν χωρίς διακοπή να παράγονται με τον ίδιο τρόπο, στο εργοστάσιo της Jielde στη Λυών.
• Ο Domecq προσέγγισε σχεδόν διαισθητικά τις αρχές του μοντερνισμού, εστιάζοντας στην ακραία λιτότητα της μορφής και στην εξονυχιστική μελέτη της εργονομίας. Σήμερα τα φωτιστικά της σειράς «standard» αποτελούν φετίχ για τους θαυμαστές του μοντέρνου και θεωρούνται η «μοντερνιστική διακοσμητική πινελιά» που ενσωματώνεται πιο εύκολα από κάθε άλλη σε οποιοδήποτε περιβάλλον.
• Ενώ δημιουργήθηκαν ως πρακτικά και απλά φωτιστικά για όλον τον κόσμο, θεωρούνται πια είδος πολυτελείας. Η τάση ξεκίνησε από την Ιαπωνία και είναι χαρακτηριστική της «αλλαγής πεπρωμένου» που μπορεί να συμβεί σε ένα βιομηχανικό είδος, όταν τύχει αναγνώρισης από την ιστορία του ντιζάιν.
Το φωτιστικό Jielde μπορείτε να το βρείτε στα καταστήματα Interni, 210 8036.700, και Φωτοαισθήσεις, 210 6236.740
Δημοσιεύθηκε στο BHMΑDECO, τεύχος 31, σελ. 52, Απρίλιος 2010.
