Η οξεία οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα θέτει καίρια ερωτήματα για τις δυνατότητες και τα όρια της αναπτυξιακής στρατηγικής μας. Μας υποδεικνύει την ανάγκη να εγκαταλείψουμε τους φορμαλισμούς και τα ξεπερασμένα αναπτυξιακά υποδείγματα.
Η μονοδιάστατη προσέγγιση περί δημοσίων επενδύσεων ανήκει πλέον στο παρελθόν. Τα περιορισμένα δημοσιονομικά διαμορφώνουν ένα νέο οικονομικό περιβάλλον με μειωμένες δυνατότητες και ευκαιρίες, ενώ καθίστανται τροχοπέδη για τον σχεδιασμό μιας εύστοχης και αποτελεσματικής αναπτυξιακής στρατηγικής. Κατά τη γνώμη μου, η δημοσιονομική εξυγίανση δεν μπορεί παρά να συμβαδίζει με την αξιοποίηση των υπαρκτών, σημαντικών, αλλά αναξιοποίητων αναπτυξιακών δυνατοτήτων της χώρας και της οικονομίας. Συνεπώς μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική, η οποία θα ανατροφοδοτήσει σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης την παραγωγική και επιχειρηματική δραστηριότητα, είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Μεγάλη πρόκληση για την ελληνική οικονομία συνιστά η επίτευξη της ανταγωνιστικότητας με την προσέλκυση επενδύσεων. Το στοίχημα αυτό οφείλουμε σήμερα να κερδίσουμε, εγκαταλείποντας τις ιδεοληπτικές εμμονές του παρελθόντος.
Η συνδρομή των κοινοτικών πλαισίων στήριξης στην ενίσχυση και τόνωση της ελληνικής οικονομίας είναι γνωστή και ιδιαιτέρως σημαντική. Σήμερα καλούμαστε να διαχειριστούμε το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) σε συνάρτηση με τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που ταλανίζουν τη χώρα.
Το ΕΣΠΑ, χωρίς να συνιστά τη μόνη συνταγή υπέρβασης της κρίσης, μπορεί να έχει τη δική του συμβολή στη χάραξη μιας νέας αναπτυξιακής στρατηγικής. Συνεπώς η σωστή αξιοποίησή του καθίσταται κρίσιμος εθνικός στόχος, ενώ η ανατοποθέτησή του στο νέο οικονομικό περιβάλλον θεωρείται επιβεβλημένη. Σήμερα περισσότερο από ποτέ καθίσταται ζωτική η ανάγκη σύνδεσης του ΕΣΠΑ με το εγχείρημα της πράσινης ανάπτυξης. Ως προγραμματικό στρατηγικό πλαίσιο ανάπτυξης αλλά και ως χρηματοδοτικό εργαλείο το ΕΣΠΑ μπορεί να αποτελέσει τον φορέα εκκίνησης της ελληνικής οικονομίας, τον φορέα αναπροσαρμογής της στην κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης.
Η στροφή του ΕΣΠΑ στην πράσινη ανάπτυξη είναι συμβατή με το κανονιστικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης καθώς οι ευέλικτοι κανονισμοί των Διαρθρωτικών Ταμείων επιτρέπουν αναμορφώσεις, με την εξειδίκευση των δράσεων, χωρίς να τίθεται θέμα έγκρισης. Η πράσινη ανάπτυξη δεν είναι πασπαρτού, ούτε πολιτικό και ιδεολογικό εφεύρημα. Δεν είναι υπερβατική πρόταση έξω και πέρα από τις δυνατότητες μιας χώρας να αξιοποιήσει τα αναπτυξιακά της αποθέματα. Αποτελεί τη μόνη ρεαλιστική και εφικτή πρόταση απέναντι στο έλλειμμα βιωσιμότητας που εμφανίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες. Συνιστά ζωτική ανάγκη για να ξεπεράσουμε ένα κορεσμένο αναπτυξιακό μοντέλο, το οποίο ολοκληρώνει τον κύκλο του. Η συνάντησή της με το ΕΣΠΑ μπορεί να πραγματοποιηθεί στο γόνιμο έδαφος μιας νέας αναπτυξιακής στρατηγικής και να δώσει ανάσα ζωής στη χειμάζουσα οικονομία της χώρας.
Ο κ. Γιώργος Πανταγιάς είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Ρolity-Σύμβουλοι Στρατηγικής και Επικοινωνίας.
