Ταξίδι-αστραπή στην Ελλάδα πραγματοποίησε στην αρχή της εβδομάδας ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού για την
Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) κ. Ανχελ Γκουρία. Συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου , με υπουργούς, με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, με εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων και εξέφρασε δημοσίως
την αισιοδοξία του ότι η Ελλάδα θα ξεπεράσει την κρίση. Μίλησε και στο «Βήμα». Θερμός λατίνος συνομιλητής, ο μεξικανός αξιωματούχος δεν αποποιήθηκε τις ευθύνες του ΟΟΣΑ που απέτυχε να προβλέψει την κρίση. Τάχθηκε υπέρ της αναβάθμισης
του ρόλου του κράτους στην οικονομία και κατά της ασυδοσίας των αγορών. Και μας «θύμισε» ότι η ελληνική εκδοχή του δημοφιλούς και στο Μεξικό παιχνιδιού «Πάρ΄ τα όλα» έχει μόνο μία επιλογή: «Βάλτε όλοι».
– Μέσα σε λιγότερο από δύο 24ωρα προλάβατε και είδατε τον Πρωθυπουργό και το μισό Υπουργικό Συμβούλιο.Σας έπεισαν ότι πράττουν αυτό ακριβώς που ενδείκνυται για να ξεπεράσουμε την κρίση; Υπάρχουν μήπως κάποια μέτρα της κυβέρνησης,κάποιες ρυθμίσεις για τις οποίες έχετε μια διαφορετική γνώμη; ή κάποιες παραλείψεις ενδεχομένως… «Εκείνο που διαπιστώσαμε είναι ότι το πρόγραμμα της ελληνικής κυβέρνησης είναι πολύ φιλόδοξο. Οτι είναι ένα πρόγραμμα που αξίζει τον κόπο να εφαρμοστεί. Και ελπίζω ότι θα το στηρίξουν οι ευρωπαίοι εταίροι σας, είτε μέσω εγγυήσεων είτε μέσω της χορήγησης άμεσων πιστώσεων είτε μέσω οικονομικών ενισχύσεων, δεν ξέρω. Επίσης ελπίζω ότι το πρόγραμμα θα έχει αντίκτυπο στις αγορές για να πέσουν τα spreads. Λένε όμως ότι ο Διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Εν προκειμένω κρύβεται στην εκτέλεση του προγράμματος. Τα μέτρα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα και χωρίς παρεκκλίσεις για να καρποφορήσουν το συντομότερο δυνατόν. Ετσι θα ανακτηθεί και η εμπιστοσύνη των αγορών. Το πρόγραμμα μάς καλύπτει».
– Μήπως οι στόχοι της κυβέρνησης είναι υπερβολικά φιλόδοξοι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα έσοδα; Η υπερφορολόγηση,ας πούμε,δεν θα στεγνώσει την αγορά;Δεν θα μειώσει την κατανάλωση, δεν θα αυξήσει την ανεργία;Κάποιοι επίσης φοβούνται έξαρση της εγκληματικότητας και διατάραξη της κοινωνικής ειρήνης.
«Ξέρετε, στο Μεξικό έχουμε ένα μικρό παιχνίδι, μια πολύπλευρη σβούρα που τη στριφογυρίζουμε. Στη μια πλευρά της γράφει “Πάρε ένα”, σε άλλη “Βάλε ένα”, σε άλλη “Πάρ΄ τα όλα”, σε άλλη “Πάρτε όλοι”, σε άλλη “Βάλτε όλοι”. Στην ελληνική εκδοχή του παιχνιδιού όλες οι πλευρές γράφουν “Βάλτε όλοι”! Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Θέλω να πω ότι όλοι πρέπει να κάνουν μια προσπάθεια. Ετσι θα πειστούν και οι διεθνείς αγορές για να πέσει το κόστος δανεισμού».
– Πώς βλέπετε την ιδέα της δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου;
«Πρώτον, για να οργανώσεις ένα Νομισματικό Ταμείο χρειάζεται χρόνο που εσείς δεν διαθέτετε. Δεύτερον, είναι γεγονός ότι στην Ευρωπαϊκή Ενωση λείπει ένας μηχανισμός στήριξης των κρατών-μελών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας. Στην πραγματικότητα απαγορεύεται η στήριξη των κρατών που μετέχουν στο ευρώ, ενώ επιτρέπεται στα μέλη της Ενωσης που δεν μετέχουν στο ευρώ. Και αυτό είναι παράδοξο. Εχετε όμως τη δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων από το ΔΝΤ. Πρέπει να θυμάστε ότι το ΔΝΤ αποτελεί μια λύση. Μια λύση εναλλακτική, αλλά σε κάθε περίπτωση θεμιτή, αφού είστε μέλος του Ταμείου. Δεν καταλαβαίνω γιατί η λύση αυτή συναντά τόσες αντιδράσεις. Πείτε μου γιατί το αγνοείτε το ΔΝΤ;». – Μα ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει ξεκαθαρίσει ρητώς ότι η λύση του ΔΝΤ βρίσκεται στο τραπέζι. Οχι στο ντουλάπι αλλά στο τραπέζι.Οι Ευρωπαίοι όμως θέλουν να αποφύγουν την προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ για λόγους γοήτρου. Διότι θα φανεί ότι δεν είναι ικανοί να βάλουν σε τάξη το σπίτι τους.Επιπλέον,αν φανούν ανίκανοι να δώσουν μόνοι τους τη λύση,εσείς αποκλείετε να μπει το ευρώ ή άλλες οικονομίες της ευρωζώνης στο στόχαστρο των κερδοσκόπων;
«Το αντίθετο. Η προσφυγή στο ΔΝΤ θα αποθαρρύνει τους κερδοσκόπους. Το ΔΝΤ έχει πείρα απ΄ αυτά. Ξέρει πώς να χειριστεί το θέμα. Το ΔΝΤ θα ενισχύσει το ευρώ. Δεν θα το αποδυναμώσει. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 χειριστήκαμε την κρίση του Μεξικού, που ήταν πάνω-κάτω ανάλογη με την ελληνική. Εμείς δεν είχαμε το ευρώ, δεν είχαμε τους Ευρωπαίους, δεν είχαμε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, είχαμε όμως τους Αμερικανούς και το ΔΝΤ. Μας δάνεισαν και αποπληρώσαμε τα χρέη μας προτού λήξει η προθεσμία (σ.σ.: το Μεξικό είχε δανειστεί συνολικά 50 δισ. δολάρια, εκ των οποίων τα 20 δισ. δολάρια απευθείας από τις ΗΠΑ με επιτόκιο 2,5%- ο κ. Γκουρία μας είπε ότι το δάνειο από τις ΗΠΑ ήταν 30 δισ. δολάρια)».
– Η Ανγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί αναζητούν τρόπους για να θέσουν κάποιους κανόνες στη λειτουργία των αγορών,να περιορίσουν την κερδοσκοπία.Συμμερίζεστε την πρωτοβουλία αυτή;
«Με ρωτάτε αν συμφωνώ με μια πρωτοβουλία που κατατείνει σε αυτό που σας περιέγραψα. Μα συνεργαζόμαστε με τη γερμανική κυβέρνηση. Και γνωρίζω ότι η κυρία Μέρκελ συνεργάζεται επίσης με την ιταλική κυβέρνηση για την προώθηση της διαφάνειας στις διεθνείς συναλλαγές. Επίσης εμείς στον ΟΟΣΑ συνεργαζόμαστε με την κυρία Μέρκελ και για να εξασφαλίσουμε τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, του Παγκόσμιου Οργανισμού Εργασίας και ημών για να υιοθετήσουμε ένα ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας των αγορών. Θα συναντηθούμε με την κυρία Μέρκελ για τον σκοπό αυτόν στα τέλη Απριλίου. Γιατί συνεργαζόμαστε; Διότι η αιτία της κρίσης είναι η μεγάλη αποτυχία της έλλειψης ρυθμιστικού πλαισίου. Μια μεγάλη αποτυχία των οργανισμών εποπτείας των αγορών. Μια μεγάλη αποτυχία της εταιρικής διακυβέρνησης. Μια μεγάλη αποτυχία του συστήματος διαχείρισης επενδυτικών κινδύνων». – Με τις μεταρρυθμίσεις που προτείνετε,πάντως,φαίνεται ότι διαφωνεί ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ. «Α, όχι, όχι! Δεν διαφωνεί. Το ερώτημα είναι πώς μπορούμε να επιβάλουμε έναν έλεγχο ενιαίο και δίκαιο, χωρίς δηλαδή διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα. Ο κ. Γκάιτνερ είναι ο πρώτος που ενδιαφέρεται να αλλάξει τους κανόνες λειτουργίας της αγοράς διότι η χώρα του ήταν η πρώτη που επλήγη από την κρίση και αυτή που υπέφερε περισσότερο».
– Μα και στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη υπάρχουν πολιτικοί,τραπεζίτες,επιχειρηματίες που διαφωνούν εκ πεποιθήσεως με κάθε ιδέα της ρύθμισης των αγορών.
«Εχετε δίκιο. Η “θρησκεία” του παρελθόντος ήταν η απορρύθμιση. Και αυτή ήταν η αιτία της κρίσης. Σήμερα το εκκρεμές κινείται προς την άλλη άκρη: προς την πολύ αυστηρή ρύθμιση. Γιατί; Διότι η ζημιά που προκάλεσε η κρίση ήταν τεράστια: είκοσι εκατομμύρια άνεργοι στις 30 χώρες του ΟΟΣΑ. Είναι μια καταστροφή. Λοιπόν, για να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο και πιο υγιές περιβάλλον λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού και χρηματοοικονομικού συστήματος και για να εξασφαλίσουμε ότι η καταστροφή δεν θα ξανασυμβεί, χρειάζεται μια ρύθμιση. Δείτε τις τράπεζες. Μοιάζει να έχουν ξεχάσει ότι πρέπει να δανείζουν. Το πρώτο μέλημά τους σήμερα είναι να αποφύγουν την πτώχευση. Κανείς στον κόσμο δεν λέει ότι δεν πρέπει να αλλάξουμε τίποτε».
– Η δεκαετία του 1980 είχε χαρακτηριστεί «χαμένη δεκαετία»για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής.Πιστεύετε ότι βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας χαμένηςδεκαετίας για την υφήλιο ολόκληρη αυτή τη φορά;
«Οχι. Αλλά θα έχουμε μια μέτρια ανάπτυξη ως το 2015 ή το 2016. Διότι θα έχουμε μια διαρθρωτική ανεργία υψηλή, οι επενδυτές θα αποφεύγουν να αναλάβουν κινδύνους και τα κεφάλαια θα είναι πιο ακριβά».
– Το κράτος έχει έναν ρόλο να παίξει στην οικονομία του μέλλοντός μας; «Το κράτος επανήλθε από την κεντρική είσοδο για να μείνει και για να βοηθήσει την οικονομική δραστηριότητα. Για να την ενθαρρύνει και ελπίζω όχι για να την αντικαταστήσει».
Ευρωπαϊκή στήριξη
-Είστε αντίθετος με την ευρωπαϊκή ενοποίηση; «Ακούστε, η Ελλάδα είναι μέλος του ΟΟΣΑ. Εγώ, ως γενικός γραμματέας του Οργανισμού, είμαι υποχρεωμένος να απαντήσω στο κάλεσμα ενός κράτους-μέλους που είναι ευάλωτο για να αναζητήσουμε μαζί τα εργαλεία, όλα τα μέσα εκείνα που έχουμε στη διάθεσή μας. Σήμερα δεν γνωρίζουμε ούτε αν πρόκειται να παράσχει στην Ελλάδα στήριξη η Ευρωπαϊκή Ενωση ούτε το μέγεθος της βοήθειας ούτε τον τρόπο. Αυτό που γνωρίζουμε σήμερα είναι ο τρόπος που δουλεύει το ΔΝΤ. Δεν έχουμε να συγκρίνουμε τη δουλειά του με τίποτε άλλο. Γνωρίζουμε τους όρους που θέτει το ΔΝΤ για να εκταμιεύσει κονδύλια- και είναι τα μέτρα που έχει ήδη ανακοινώσει η κυβέρνησή σας. Γνωρίζουμε επίσης ότι το ΔΝΤ μπορεί να θέσει όρους και στις αγορές. Οχι μόνο στην Ελλάδα. Την ώρα αυτή η Ελλάδα έχει στη διάθεσή της κάποια εργαλεία. Εκείνο που αναζητούμε είναι πώς θα μεγιστοποιήσουμε το όφελος από τη χρήση των εργαλείων που έχει η Ελλάδα στη διάθεσή της. Αυτό είναι όλο».
