Η εξασφάλιση της απαραίτητης για την εκτέλεση των εργασιών τους ρευστότητας, η συγκράτηση των επισφαλειών και του λειτουργικού κόστους καθώς και η διατήρηση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας σε ικανοποιητικά επίπεδα αποτελούν τις βασικές εφετινές επιδιώξεις των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, οι οποίοι εν μέσω ύφεσης στην ελληνική οικονομία καλούνται να παίξουν «άμυνα» για δεύτερη συνεχή χρήση. Το 2009 η καθαρή κερδοφορία των τεσσάρων μεγαλύτερων τραπεζών (Εθνική, Εurobank, Αlpha Βank και Πειραιώς) υποχώρησε σε ετήσια βάση κατά 38%, επηρεασμένη αρνητικά από τις προβλέψεις που διενεργήθηκαν έναντι επισφαλών απαιτήσεων και από τη συρρίκνωση του επιτοκιακού τους περιθωρίου, ως αποτέλεσμα κυρίως του αυξημένου κόστους των καταθέσεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με επίπεδα κερδοφορίας για τους τέσσερις ομίλους ύψους 1,96 δισ. ευρώ, οι διαγραφές ξεπέρασαν πέρυσι τα 3 δισ. ευρώ, ενώ στο τέλος της χρήσης τα δάνεια σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών ανέρχονταν σε επίπεδα υψηλότερα των 13 δισ. ευρώ ή 6,1% επί του χαρτοφυλακίου χορηγήσεών τους. Εφέτος η όσο το δυνατόν μικρότερη αύξηση των επισφαλειών αποτελεί κεντρικό «στοίχημα» για τους τραπεζίτες, οι οποίοι θα κληθούν σε ένα περιβάλλον αρνητικών ρυθμών μεταβολής του ΑΕΠ να πετύχουν την απαιτούμενη ισορροπία με στόχο τον περιορισμό των επιπτώσεων της κρίσης στην καθαρή κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Σε κάθε περίπτωση κρίσιμο θεωρείται το ζήτημα της χρηματοδότησης από τις διεθνείς αγορές και από την ΕΚΤ, καθώς η αβεβαιότητα παραμένει όσο δεν «κλειδώνει» η ευρωπαϊκή βοήθεια για την Ελλάδα και το δανειακό πρόγραμμα της κυβέρνησης βρίσκεται στον «αέρα», την ίδια στιγμή που τα spreads των ελληνικών ομολόγων παραμένουν στα ύψη. Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται ότι επικουρικά μόνο μπορεί να λειτουργήσει η επανενεργοποίηση του πακέτου στήριξης των 28 δισ. ευρώ, η οποία θα είναι εφικτή με μια απλή υπουργική απόφαση, με στόχο να γίνει χρήση των εγγυήσεων του Δημοσίου ύψους περίπου 15 δισ. ευρώ, που είχαν μείνει ανεκμετάλλευτες πέρυσι.
Πάντως ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch Ratings εκτιμά ότι οι μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα χρηματοδότησης, τουλάχιστον κατά την εφετινή χρονιά. Μιλώντας σε ξένο ειδησεογραφικό πρακτορείο, αναλυτής της εταιρείας τόνισε ότι οι εφετινές ανάγκες για κεφάλαια θα είναι χαμηλότερες σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, αν ληφθεί υπόψη η σημαντική αποκλιμάκωση των ρυθμών πιστωτικής επέκτασης, οι οποίοι δεν αποκλείεται να κατρακυλήσουν ακόμη και σε αρνητικά επίπεδα. Σύμφωνα με τον οίκο, οι ανάγκες αναχρηματοδότησης φαίνονται διαχειρίσιμες το 2010, ωστόσο σημειώνει ότι θα ήταν προτιμότερος ένας περιορισμός των δανείων από την ΕΚΤ με την αντικατάστασή τους από πηγές στη χονδρική αγορά χρήματος.
Από την πλευρά της, η Standard & Ρoor΄s βλέπει «πιέσεις» στην κερδοφορία των leaders της ελληνικής τραπεζικής αγοράς τα επόμενα χρόνια, μη αποκλείοντας ακόμη και μια νέα υποβάθμιση της αξιολόγησής τους, με δεδομένη την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της, η ύφεση είναι δεδομένη την τρέχουσα διετία, με μικρότερους ρυθμούς πτώσης το 2011, εκτιμώντας ότι στη συνέχεια θα υπάρξει ανάπτυξη, η οποία ωστόσο θα είναι σαφώς χαμηλότερη της προηγουμένης δεκαετίας.
