ΟΙ ΙΣΛΑΝΔΟΙ μίλησαν και το μήνυμά τους ήταν ξεκάθαρο. Παρά την απειλή να μετατραπεί η χώρα τους σε παρία των διεθνών αγορών, δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν στους βρετανούς και ολλανδούς φορολογουμένους τα 3,4 δισ. στερλίνες τα οποία υποσχέθηκε πέρυσι να πληρώσει η κυβέρνησή τους.
Δεν λένε όχι στην αποζημίωση αλλά στους όρους.
Αποστρέφονται τη συμφωνία της ισλανδικής κυβέρνησης να πληρώνει βαρύτατους ετήσιους τόκους 5,5% επί αυτού του χρέους.
Και δικαίως: 3,4 δισ. στερλίνες είναι το μισό ισλανδικό ΑΕΠ! Η Ισλανδία, με πληθυσμό 320.000 κατοίκων, παραείναι μικρή για να αντέξει τέτοιο άχθος. Ηδη η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 6,5% το 2009 και η ύφεση συνεχίζεται, συνοδευόμενη από αυξανόμενη ανεργία.
Η ισλανδική κορόνα έχει υποχωρήσει 50% έναντι του ευρώ και τα εισαγόμενα προϊόντα «καίνε» τους Ισλανδούς, που έμαθαν πια καλά τι παθαίνει κανείς όταν αφήνει τις τράπεζες ελεύθερες να λεηλατούν.
Ας μην το παρακάνουμε βέβαια με τη συμπάθεια. Οι Ισλανδοί συγκέντρωσαν μεγάλο πλούτο τα χρόνια του τραπεζικού «μπουμ».
Και οι πολιτικοί τους απέτυχαν παταγωδώς να ελέγξουν τη δράση των τραπεζών. Είναι εξοργιστικό να βλέπεις τη δεξιά ισλανδική αντιπολίτευση που ως κυβέρνηση επέτρεψε στις τράπεζες να δανειστούν σε επίπεδα εντελώς ανεύθυνα να ηγείται τώρα μιας λαϊκίστικης εξέγερσης ενάντια στους όρους πληρωμής του κραχ.
Οι Ισλανδοί όμως δικαιούνται τη συμπόνια μας. Οι τραπεζίτες, όχι ο λαός, ευθύνονται για το κραχ.
Πρέπει να φανούμε ελαστικοί και μετριοπαθείς ως προς τους όρους και το χρονοδιάγραμμα της αποζημίωσης.
Δυστυχώς η διάθεση των κυβερνήσεων της Ολλανδίας και της Βρετανίας παραμένει εκδικητική. Η ολλανδική κυβέρνηση απειλεί εμμέσως να μπλο κάρει την υποψηφιότητα της Ισλανδίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Και η βρετανική παίζει σκληρό παιχνίδι «παγώνοντας» τις δόσεις του δανείου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ώσπου να υπογραφεί κάποια νέα συμφωνία για το χρέος.
Αυτού του είδους το άξεστο νταηλίκι πρέπει να τελειώσει. Οι πολιτικοί οφείλουν να καταλήξουν σε έναν δίκαιο συμβιβασμό που θα λαμβάνει υπόψη την οδυνηρή οικονομική κατάσταση της χώρας και την πρακτική δυνατότητά της να πληρώσει. Οφείλουν επίσης να στρέψουν επειγόντως την προσοχή τους στις βαθύτερες αιτίες του προβλήματος: το ανεξέλεγκτο και χωρίς επαρκείς εγγυήσεις διεθνές, υπερ-συνοριακό τραπεζικό σύστημα.
* Το ανυπόγραφο κύριο άρθρο της βρετανικής εφημερίδας «Τhe Ιndependent»στις 8 Μαρτίου 2010, την επομένη του ισλανδικού «Οχι».
