Πόνοι στην πλάτη; Αντί για χούφτες αντιφλεγμονώδη και παυσίπονα, ο ασθενής μπορεί να βρει ανακούφιση στο… ντιβάνι του ψυχολόγου. Πρόσφατες έρευνες έχουν καταδείξει ότι η συζήτηση με έναν ειδικό- γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία τη λένε οι ψυχολόγοι- περιορίζει ή εξαφανίζει τους σωματικούς πόνους. Ασθενείς με χρόνιους πόνους στην πλάτη που ακολούθησαν τη συγκεκριμένη θεραπεία είχαν διπλάσιες πιθανότητες να αναρρώσουν από ό,τι εκείνοι που ακολουθούσαν συμβατικές μεθόδους θεραπείας.
Η γνωσιακή θεραπεία αποτέλεσε επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι ειδικοί επιστήμονες προσεγγίζουν ψυχολογικές καταστάσεις όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Προσπαθεί να ανατρέψει τους συνήθεις τρόπους που οι ασθενείς βλέπουν τα πράγματα και να τους βοηθήσει να σκεφθούν θετικά και όχι αρνητικά. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Γουόρικ (δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Lancet») παρακολούθησαν 700 ασθενείς με πόνους στην πλάτη. Επειτα από έναν χρόνο ανάρρωσε το 59% των ασθενών που ακολούθησαν γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία και το 31% των υπολοίπων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, «ο πόνος της πλάτης δεν βρίσκεται στο μυαλό των ασθενών, αποτελεί σωματικό πρόβλημα, αλλά ο τρόπος που το κατανοούν επηρεάζει τον τρόπο που το διαχειρίζονται». Μάλιστα, από την έρευνα προέκυψε ότι η γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία είναι εξίσου αποτελεσματική, ίσως και περισσότερο, με τη χειροπρακτική, τα προγράμματα φυσικής άσκησης ή τον βελονισμό.
Η κυριότερη αιτία που οδηγεί κάποιον στον γιατρό είναι ο σωματικός πόνος.
Και οι πιο κοινοί πόνοι είναι οι πονοκέφαλοι, οι ημικρανίες, οι πόνοι στο στομάχι και οι μυοσκελετικοί πόνοι (στην πλάτη και στον αυχένα).
Πολύ συχνά ο γιατρός αδυνατεί να επιβεβαιώσει κάποια βλάβη σε κάποιο όργανο ή να διαγνώσει κάποιο παθοφυσιολογικό πρόβλημα. «Φυσικά κανένας δεν υποστηρίζει ότι ο πόνος είναι στο μυαλό του ασθενούς,ο τρόπος όμως που αντι μετωπίζει τον πόνο μπορεί να τον βοηθήσει να απαλλαγεί από αυτόν» λέει η ψυχολόγος-γνωσιακή ψυχοθεραπεύτρια Ασημίνα Χριστοπούλου . Και προσθέτει: «Ο φόβος και το άγχος, που κατακλύζουν πλέον την καθημερινότητά μας, επιδεινώνουν τον πόνο·όσο περισσότερο φοβόμαστε τόσο πιο οδυνηρά βιώνουμε έναν πόνο. Ετσι οι συναισθηματικές αντιδράσεις του εγκεφάλου υπορσκελίζουν τους φυσικούς αναλγητικούς μηχανισμούς του ανθρώπινου σώματος».
Για πολλούς ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ημικρανίες, πονοκεφάλους, πόνους στο σώμα ή άλλες μορφές χρόνιου πόνου, η αλλαγή στον τρόπο σκέψης και προσέγγισης των καθημερινών προβλημάτων της ζωής μπορεί να μειώσει το άγχος και να προσφέρει σημαντική ανακούφιση από τον πόνο. «Η γνωσιακή ψυχοθεραπεία είναι μία από τις πιο ενδεδειγμένες προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση τέτοιου είδους προβλημάτων» τονίζει η κυρία Χριστοπούλου. Στόχος της συγκεκριμένης θεραπείας είναι η αλλαγή των αρνητικών σκέψεων, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς για την καλύτερη αντιμετώπιση του πόνου.
Ο χρόνιος πόνος οδηγεί τον ασθενή στην υιοθέτηση συγκεκριμένων συμπεριφορών και συνηθειών οι οποίες θεωρεί ότι του προσφέρουν κάποια ανακούφιση. «Για παράδειγμα, είχα έναν ασθενή ο οποίος είχε περιορίσει τις δραστηριότητές του. Η νωθρότητα αυτή όμως επιβάρυνε την ψυχολογική του κατάσταση και επιδείνωσε τον πόνο του. Η γνωσιακή ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική στη συνολική αλλαγή της συμπεριφοράς του ασθενούς και τον βοηθάει κατά πολύ να αλλάξει στάση ζωής, να υιοθετήσει στρατηγικές αντιμετώπισης του πόνου στην καθημερινή του ζωή και να πάρει τον έλεγχο της όλης κατάστασης στα χέρια του» επισημαίνει η ψυχολόγος. Μέσα από την ψυχοθεραπεία ο ασθενής αντιλαμβάνεται πόσο σημαντικό ρόλο παίζει το περιβάλλον και η προσωπική του τοποθέτηση στο πρόβλημα.