Εναν χρόνο μετά τη βουτιά των αμερικανικών αγορών στα χαμηλότερα επίπεδα 12 ετών και το εκθαμβωτικό ράλι που ακολούθησε οι επενδυτές βλέπουν ότι ο δεύτερος χρόνος της ανάκαμψης των μετοχών είναι γεμάτος εμπόδια. Στη Wall Street ο δείκτης Dow Jones από τις 6.547 μονάδες όπου είχε βυθιστεί στις 9 Μαρτίου του 2009 έκανε ράλι σκαρφαλώνοντας στις 10.725 μονάδες στις 19 Ιανουαρίου εφέτος, αλλά χθες, περίπου δύο ώρες πριν από το κλείσιμο των συναλλαγών, βρισκόταν χαμηλότερα, στις 10.611 μονάδες.
Αλλά και ο ευρύτερος δείκτης που καλύπτει τις 500 αμερικανικές εταιρείες-κολοσσούς, ο Standard & Ρoor΄s 500, έχοντας βουτήξει κάτω από 700 μονάδες, ανέβηκε ως τις 1.150 μονάδες και χθες βρισκόταν στις 1.145
μονάδες. Ξεθύμανε επίσης και το ράλι στα χρηματιστήρια της Ευρώπης, τα οποία και χθες έκλεισαν με οριακές μεταβολές. Το Λονδίνο έκλεισε σχεδόν στα ίδια με τα προχθεσινά επίπεδα, ενώ η Φραγκφούρτη και το Παρίσι έκλεισαν με την ίδια οριακή άνοδο κατά 0,17%.
Οι επενδυτές σε όλον τον κόσμο αναζητούν τώρα τον καταλύτη που θα απεγκλωβίσει τις χρηματιστηριακές αγορές και θα τις οδηγήσει υψηλότερα. Το ισχυρό ράλι στις χρηματιστηριακές αγορές όλου του κόσμου είχε τροφοδοτηθεί από υψηλές προσδοκίες για ταχύτατους ρυθμούς ανάκαμψης της αμερικανικής και της παγκόσμιας οικονομίας. Ωστόσο οι προσδοκίες αυτές έχουν πληγεί εξαιτίας κυρίως των ανησυχιών, πρώτον, ως προς τους ενδεχόμενους κίνδυνους από τη δημοσιονομική κρίση στην Ευρώπη και, δεύτερον, από την έναρξη της απόσυρσης της ρευστότητας από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και την κεντρική τράπεζα της Κίνας. Ενώ ωστόσο οι πηγές χρηματοδότησης μειώνονται, από την άλλη η εντυπωσιακή ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας κατά 5,9% το τέταρτο και τελευταίο τρίμηνο του 2009 δεν έχει ακόμη μεταφραστεί σε θέσεις εργασίας.
Οι επενδυτές ανησυχούν διότι βλέπουν ότι σε όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις οι αμερικανοί πολίτες και μεγαλύτεροι καταναλωτές στον κόσμο διστάζουν να αυξήσουν τις δαπάνες τους. Σημειωτέον ότι οι πολίτες στις ΗΠΑ ιεραρχούν τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη της οικονομίας ως πρώτη προτεραιότητα και πολύ πιο πάνω από τα ζητήματα τόσο της μείωσης του καλπάζοντος δημοσιονομικού ελλείμματος όσο και της εθνικής ασφάλειας. Το έλλειμμα προβλέπεται να φθάσει το αστρονομικό ποσό των 1,56 τρισ. δολαρίων τον τρέχοντα χρόνο, δηλαδή στο 10,6% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό για το 2011 που κατέθεσε ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα.
Μόνη ελπίδα των επενδυτών είναι ότι όσο τα επίπεδα της ανεργίας παραμένουν υψηλά ο πρόεδρος της Fed Μπεν Μπερνάνκι θα συνεχίζει την ιστορικά χαλαρή νομισματική πολιτική που ακολουθεί από πέρυσι. Καταθέτοντας στο Κογκρέσο ο κ. Μπερνάνκι υποστήριξε ότι η αμερικανική οικονομία είναι ακόμη ευάλωτη και ότι η ανεργία θα συνεχίσει να αυξάνεται, για τον λόγο αυτόν θα συνεχίσει την τρέχουσα πολιτική των μηδενικών σχεδόν επιτοκίων. Τα επιτόκια του δολαρίου βρίσκονται στο 0%-0,25% από τον Δεκέμβριο του 2008.
Η παραδοχή ότι το Πεκίνο πρέπει να σφίξει τη νομισματική πολιτική του ώστε να επιβραδύνει την ισχυρή εγχώρια ζήτηση και την ενίσχυση του πληθωρισμού προκαλεί και θα προκαλεί έντονη νευρικότητα στις αγορές. Δεν είναι υπερβολικό να ισχυριστεί κανείς ότι η κινεζική οικονομία ήταν η ατμομηχανή-«κλειδί» που τράβηξε την παγκόσμια οικονομία τον περασμένο χρόνο. Είναι μια αρκετά μεγάλη οικονομία- τόσο μεγάλη όσο η ιαπωνική και περίπου το ένα τρίτο του μεγέθους της αμερικανικής- και το σπουδαιότερο είναι ότι οι ρυθμοί ανάπτυξής της είναι τρεις φορές ταχύτεροι από τους αναπτυξιακούς ρυθμούς των ΗΠΑ. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Κίνας αυξήθηκε κατά 10,7% το τελευταίο τρίμηνο του 2009, με συνέπεια ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας να είναι 8,7% στο σύνολο του περασμένου έτους. Αν συνεπώς η κινεζική ηγεσία παγώσει την οικονομία της χώρας, οι αγορές θα πληγούν.
