ΣΤΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ του ελληνικού αθλητισμού υπάρχουν- ευτυχώς- και άνθρωποι που η διαδρομή τους είναι μεστή προσφοράς έργου δίχως τα ονόματά τους να απολαμβάνουν τη δημοσιότητα ινδαλμάτων, ειδώλων, ηρώων και γιγάντων. Ακριβώς για τον λόγο αυτόν κάθε φορά που σε κάποιο βιβλίο ιστορούνται τα όσα έπραξαν αυτοί οι αφανείς αξίζει η σχετική αναφορά. Πειστικά δείγματα της αξίας τέτοιων βιβλίων πρόσφατα δίνονται με δύο βιβλία που αναφέρονται στον βίο και στην πολιτεία του αθλητικού επιστήμονα Γιώργου Ηλιόπουλου και στον υπερμαραθωνοδρόμο Παναγιώτη Σκουλή.
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ άνθρωποι, αλλά με ένα κοινό σημείο σύνδεσης: την πίστη στο «ευ αγωνίζεσθαι». Η φράση είναι τόσο ταλαιπωρημένη από τη χρήση ώστε σε κάποιες περιπτώσεις- και δεν είναι λίγες- διολισθαίνει στη διακωμώδηση και στην ειρωνεία. Γι΄ αυτό όταν γίνεται προσέγγιση αυτών των εργατών του «άλλου αθλητισμού» θα λέγαμε ότι το τοπίο αιθριάζει, αν φυσικά ο αναγνώστης είναι δεκτικός στο να μάθει κάποια πράγματα γι΄ αυτόν «τον άλλο αθλητισμό».
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ για τον Γιώργο Ηλιόπουλο «Ο δάσκαλος- ευ αγωνίζεσθαι» έχει μια αξιομνημόνευτη ιδιοτυπία. Αν δεν προσέξεις μια νύξη στον πρόλογο και δεν φτάσεις στο τελείωμα, ο «ήρωας» ενός, σχεδόν, μυθιστορηματικού, πιο σωστά ιστορικού, χρονικού δεν έχει όνομα. Η συγγραφέας Ελένη Μπερτσάτου αφηγείται πλείστα όσα για σημαντικά γεγονότα και ολόκληρες περιόδους του ελληνικού αθλητισμού, σε διάφορες μορφές και επιδόσεις. Αθέατος ως όνομα «χορηγός», αυτόπτης μάρτυρας όλων αυτών που καλύπτουν μια ευρεία θεματική κλίμακα σε διαδρομή σχεδόν πέντε δεκαετιών. Το χρονικό οικοδομείται μέσα από τις αφηγήσεις, τις θύμησες, τις πράξεις του αθλητή- προπονητή- καθηγητή Φυσικής Αγωγής, τις εμπειρίες από έναν ποικιλόμορφο κύκλο φίλων και γνωστών ώστε τελικά η συγγραφέας λογοτέχνης, αλλά και πρόεδρος του Συλλόγου Δρομέων Υγείας, μαραθωνοδρόμος και η ίδια, να διαμορφώνει ένα χρονικό του ελληνικού αθλητισμού.
Ο ΒΙΟΓΡΑΦΟΥΜΕΝΟΣ στο άλλο βιβλίο Παναγιώτης Σκουλής είναι υπερμαραθωνοδρόμος, ιστορικός ερευνητής με βαθιά γνώση των όσων έχουν σχέση τόσο με τον ιστορικό μαραθώνιο δρόμο μετά τη συντριβή των Περσών, που ως διαδρομή ήταν εντελώς διαφορετικής χάραξης και πορείας από τον ολυμπιακό μαραθώνιο του 1896, καθώς και του άθλου Αθήνας- Σπάρτης. Οι εργασίες του και ταυτόχρονα η αθλητική φιλοσοφία του, φιλτραρισμένη από το «ευ αγωνίζεσθαι», έχουν διεθνή εμβέλεια. Ο συγγραφέας Κων. Σάμιος, πρόεδρος του αθλητικού- πολιτισμικού συλλόγου, στο Αιγάλεω, «Απόλλων Δυτικής Αττικής» (εκδότης του βιβλίου) και πρόεδρος της νεοσύστατης Ομοσπονδίας Συλλόγων Μαζικού Λαϊκού Αθλητισμού και Υπεραποστάσεων, επεξεργάστηκε με συναίσθηση ευθύνης, κόπο και μεράκι ένα τεράστιο πρωτογενές υλικό γεγονότων, αθλητικών επιτευγμάτων, αλλά και της αλληλογραφίας του Τάκη Σκουλή με ξένους ιστορικούς της αρχαιοελληνικής μαραθώνιας εποχής ώστε και στο βιβλίο αυτό να διαμορφώνεται ένα διφυές χρονικό πενηντάχρονης διάρκειας. Στη μια όψη η πορεία του ίδιου του πρωταθλητή, καθηγητή της Αγγλικής Φιλολογίας, και στην άλλη η παράθεση πλείστων όσων στοιχείων σε μείξη της άθλησης, μέσω της δρομικής επίδοσης σε μεγάλες και υπερμαραθώνιες διαστάσεις, της Φυσιολογίας, της Εργομετρίας, αλλά και ενός υποστρώματος φιλοσοφίας της ζωής.
ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ αυτή ναι μεν το βιβλίο «Στ΄ αχνάρια του Παναγιώτη Σκουλή» βασίζεται στο προσωπικό αθλητικό αρχείο- πλαισιωμένο και ενισχυμένο από εξαίρετο οπτικό υλικό- αλλά παράλληλα μπορεί να χαρακτηριστεί ως in vivo έρευνα, με εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για την έννοια της μαζικής άθλησης, των αγαθών της δρομικής, μη αποκλειομένης και της διά βίου, άσκησης.
