Είτε λέτε εύκολα «τα ρέστα δικά σου» είτε είστε περισσότερο σφικτοί όταν έρχεται η ώρα για το φιλοδώρημα, ένα είναι το σίγουρο: το 16% κάθε λογαριασμού που πληρώνετε σε μπαρ και καφετέριες θα έπρεπε, σύμφωνα με τον νόμο, να αποδίδεται στους σερβιτόρους ως αμοιβή. Το αντίστοιχο ποσοστό στα εστιατόρια και στις ταβέρνες είναι το 13% του τζίρου, το οποίο οφείλει να μοιράζεται ανάμεσα στους σερβιτόρους (10%) και στους βοηθούς τους (3%).
Και ενώ ο πελάτης επιβαρύνεται με τα αντίστοιχα ποσοστά, αυτά στην πραγματικότητα καταλήγουν στις… τσέπες των ιδιοκτητών! Αυτοί, από την άλλη, είτε αγνοούν τις διατάξεις του νόμου είτε έχουν το θράσος να αναγράφουν στον κατάλογο τις «νόμιμες επιβαρύνσεις» (ΦΠΑ, δημοτικός φόρος, σέρβις) και εν τέλει να «τσεπώνουν» το ποσοστό των σερβιτόρων, καταβάλλοντάς τους μόνο ένα πενιχρό ημερομίσθιο (30-35 ευρώ) και… ούτε τα μισά ένσημα!
Και αν πιστεύετε ότι τουλάχιστον τα «ψιλά» που αφήνετε ως πουρμπουάρ πηγαίνουν πράγματι στην τσέπη της ευγενικής σερβιτόρας που σας εξυπηρέτησε, είστε γελασμένοι. Σε πολλές καφετέριες και μπαρ οι ιδιοκτήτες βάζουν στην τσέπη τους ένα διόλου ευκαταφρόνητο τμήμα ακόμη και από τα φιλοδωρήματα! «Σε καφετέρια όπου δούλευα στο παρελθόν, ο ιδιοκτήτης μάς ανάγκαζε να του αποδίδουμε το 20%-25% από τα φιλοδωρήματα» αναφέρει η κυρία Τίλα Γκίνη, η οποία εργάζεται ως σερβιτόρα εδώ και τρία χρόνια. «Δεν πρόκειται για μεμονωμένη περίπτωση. Η απόδοση των φιλοδωρημάτων στον ιδιοκτήτη εφαρμόζεται ευρέως σε μεγάλα καφέ και μπαρ, όπου ο ημερήσιος τζίρος αγγίζει υψηλές τιμές» συμπληρώνει η κυρία Δέσποινα Ντεβετζιδάκη, η οποία δούλεψε για έξι χρόνια ως σερβιτόρα προκειμένου να συντηρείται κατά τη διάρκεια των σπουδών της.
Με άλλα λόγια, αν αύριο καταργούνταν το «υποχρεωτικό» φιλοδώρημα (ούτως ή άλλως δεν αποδίδεται ως αμοιβή), το κόστος κάθε γεύματος ή καφέ θα έπεφτε σημαντικά (πάνω από 10%) υπέρ του καταναλωτή. Βεβαίως, οι ιδιοκτήτες θα μπορούσαν πάντα να ανεβάσουν αναλόγως τις τιμές, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…
«Η εν λόγω πρακτική εί ναι ξεκάθαρα κερδοσκοπική» σχολιάζει η κυρία Σάρα Γκιάτα, δικηγόρος, «καθώς εμείς οι πελάτες επιβαρυνόμαστε με την προσαύξηση του 16% και εν τέλει τα χρήματα δεν καταλήγουν καν εκεί όπου ο νόμος προβλέπει! Μάλιστα, οι ιδιοκτήτες έχουν το θράσος να αναγράφουν στον κατάλογο “σέρβις 16%”,μαζί με τις άλλες νόμιμες επιβαρύνσεις! Αν υποστηρίζουν ότι η αμοιβή με ημερομίσθιο είναι δικαιότερη για τους εργαζομένους, θα όφειλαν τουλάχιστον να μην κοροϊδεύουν τον πελάτη και να ξεκαθαρίζουν τη θέση τους».
«Στο πλαίσιο της φιλοσοφίας τού “ωχ αδερφέ” και της έλλειψης ενημέρωσης, κανείς δεν διαμαρτύρεται για αυτή την παρανομία που μας ζημιώνει» επισημαίνει ο κ. Γιάννης Σκουτέλης, ελεύθερος επαγγελματίας. «Οι ιδιοκτήτες, από την άλλη, επωφελούνται από τον τεράστιο πληθυσμό και την ανωνυμία της Αθήνας. Η νοοτροπία τουςείναι:“Αν δυσαρεστηθεί ο συγκεκριμένος πελάτης και δεν ξαναέρθει; Δεν βαριέσαι… Θα έρθουν άλλοι”» προσθέτει.
Υπάρχει ωστόσο και η αντίθετη άποψη: «Στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς, κάθε ιδιοκτήτης θα έπρεπε να είναι ελεύθερος να συμφωνήσει με τους σερβιτόρους τους όρους αμοιβής» σχολιάζει ο κ. Ζέκι Ανβερ ο οποίος κατάγεται από την Κωνσταντινούπολη και ζει τα τελευταία 18 χρόνια στην Ελλάδα. «Εμάς τους πελάτες δεν θα έπρεπε να μας απασχολεί αν το 16% πηγαίνει στους σερβιτόρους, αλλά αν οι τιμές είναι λογικές και αν οι εργαζόμενοι αμείβονται ικανοποιητικά, ώστε να δουλεύουν με όρεξη και να φέρονται με ευγένεια στους πελάτες. Και εν πάση περιπτώσει, είμαστε ελεύθεροι να απορρίψουμε ένα καφέ ή ένα εστιατόριο που δεν μας ικανοποιεί- αυτό είναι το νόημα του ελεύθερου ανταγωνισμού» καταλήγει.
ΕΣΤΙΑΤΟΡΕΣ
«Δεν κλέβουμε τους πελάτες»
«Σε καμία περίπτωση δεν εξαπατώνται οι πελάτες όταν το 16% δεν αποδίδεται στους σερβιτόρους» αντιτείνει ο κ. Γεώργιος Καββαθάς, γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων. «Εν μέσω οικονομικής κρίσης και ενώ οι τιμές των προϊόντων έχουν αυξηθεί, οι τιμές των καφετεριών και των μπαρ έχουν παραμείνει σταθερές. Στην πραγματικότητα το 16% δεν προσαυξάνει την τιμή που πληρώνει ο πελάτης, αντίθετα μειώνει το τελικό κέρδος. Μετά το ενοίκιο,τη μισθοδοσία, τις ασφαλιστικές εισφορές και τα τρέχοντα, το ποσό που απομένει υπέρ των ιδιοκτητών είναι στοιχειώδες» καταλήγει.
«Δεν ζημιώνουμε τους πελάτες· συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο! Οι αμοιβές των σερβιτόρων με ημερομίσθιο μάς κοστίζουν πολύ περισσότερο από το 16% του τζίρου» τονίζει ο κ. Θανάσης Μπίζας, ιδιοκτήτης καφέ στο Κολωνάκι. «Τη στιγμή που η πελατεία μας μειώνεται,αν προτείναμε στους εργαζομένους να πληρωθούν με ποσοστά… δεν θα ερχόταν κανένας να δουλέψει. Οι πελάτες δεν χάνουν, αντίθετα το σέρβις τούς κοστίζει λιγότερο από αυτό που ο νόμος προβλέπει» προσθέτει.
ΣΕΡΒΙΤΟΡΟΙ
«Ποιο ποσοστό; Σταθερός μισθός»
«Στη δεκαετή μου εμπειρία στον χώρο της εστίασης δεν έχω συναντήσει ποτέ εστιατόριο, καφέ ή μπαρ που να αποδίδει το νόμιμο ποσοστό του 16% στους σερβιτόρους» επισημαίνει η κυρία Μαρία Παπαδοπούλου , η οποία έχει εργαστεί ως σερβιτόρα σε καφετέριες, μπαρ, παραδοσιακά καφενεία, εστιατόρια, κλαμπ και μπουάτ.
προσθέτει. «Το μόνο που έχουμε καταλήξει να ζητούμε είναι έναν αξιοπρεπή μισθό και ασφάλιση- η αμοιβή με ποσοστά δεν αποτελεί καν αντικείμενο διαπραγμάτευσης» «Η αμοιβή με ποσοστά θα ήταν δίκοπο μαχαίρι για μας τους σερβιτόρους. Στα μεγάλα κλαμπ και καφέ όπου ο τζίρος είναι μεγάλος θα μας συνέφερε σίγουρα, ωστόσο οι ιδιοκτήτες αποκλείεται ακόμη και να το εξέταζαν! Αντίθετα, για όσους δουλεύουν σε μικρά φοιτητικά καφέ- ιδίως εν μέσω οικονομικής κρίσης- η αμοιβή με ποσοστά θα ήταν καταστρεπτική. Είναι προτιμότερο να υπάρχει ένας σταθερός μισθός, παρά ένα αβέβαιο ποσοστό που μπορεί να πέσει σε τρομερά χαμηλά επίπεδα» συμπληρώνει η κυρία Δέσποινα Ντεβετζιδάκη.
