ΣΑΝΤΙΑΓΟ O σεισμός της Χιλής ήταν πολύ μεγαλύτερος από εκείνον της Αϊτής (8,8 ρίχτερ αντί για 7 ρίχτερ, σχεδόν 20 φορές ισχυρότερος) αλλά, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και παρά τις εκατοντάδες των νεκρών και τις χιλιάδες των τραυματιών, ο μακάβριος απολογισμός του θα είναι κατά πολύ μικρότερος. Τα περισσότερα κτίρια αποδείχθηκαν καλά «θωρακισμένα», ενώ ο κρατικός μηχανισμός αρωγής και διάσωσης έδρασε κατά τρόπο αποτελεσματικό απέναντι στην οργή του Εγκέλαδου.
Γιατί; Η απάντηση είναι απλή: ο αντίκτυπος κάθε σεισμού είναι πολύ διαφορετικός από χώρα σε χώρα, ανάλογα με την ποιότητα των κτιρίων, την οργάνωση της πολιτικής προστασίας και φυσικά τον βαθμό κινητοποίησης των αρμοδίων υπηρεσιών. Η δόνηση, με άλλα λόγια, είναι φυσική, αλλά οι συνέπειες είναι ανθρωπογενείς, συχνά δε έχουν και οικονομικό χαρακτήρα, αφού οι περισσότεροι νεκροί συνήθως ανήκουν στις φτωχότερες τάξεις, που ζουν σε κτίρια με χαμηλότερα επίπεδα ασφαλείας από αυτά των πλουσίων. Χώρες όπως η Χιλή και η Ιαπωνία έχουν «καεί» στο παρελθόν τόσο πολλές φορές από καταστρεπτικότατους σεισμούς ώστε να έχουν φροντίσει να θωρακιστούν μεθοδικά απέναντι στην επόμενη τραγωδία.
Οι αυστηρότατοι πολεοδομικοί και κατασκευαστικοί κανονισμοί που ισχύουν σήμερα στη Χιλή σε μεγάλο βαθμό προστάτευσαν τους Χιλιανούς από τα χειρότερα. Αποτελούν άμεση θεσμική «κληρονομιά» του μεγάλου σεισμού της Βαλντίβια, στις 22 Μαΐου 1960, ο οποίος διατηρεί το απόλυτο ρεκόρ έντασης: είχε μέγεθος 9,5 μονάδων της κλίμακας Ρίχτερ! Ηταν ο ισχυρότερος σεισμός που καταγράφηκε ποτέ και τον ακολούθησε τσουνάμι με κύματα ύψους ως και 25 μέτρων!
Επίσης οι τοπικές αρχές μπόρεσαν να επέμβουν επί τόπου και να σώσουν εκατοντάδες ανθρώπους από τα συντρίμμια τις πρώτες μετασεισμικές ώρες, παρά το τηλεπικοινωνιακό «μπλακάουτ» που ακολούθησε, χάρη στη σωστή οργάνωση, στα εναλλακτικά δίκτυα που στήθηκαν αμέσως με φορητούς ασυρμάτους αλλά και στα κατάλληλα οχήματα που διέθεταν και πάνω από όλα στην απαραίτητη εκπαίδευση των στελεχών τους.
Κ αι ο πληθυσμός όμως έδειξε μεγάλη ετοιμότητα: καταγράφηκαν εκατοντάδες περιπτώσεις διάσωσης εγκλωβισμένων ή χορήγησης πρώτων βοηθειών από τους γείτονές τους, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις δεν επικράτησε πανικός και οι πολίτες συμμετείχαν τόσο στο καθάρισμα των βασικών δρόμων από τα μπάζα- ώστε να καταστεί δυνατή η κίνηση των ασθενοφόρων και των βαρέων σκαπτικών μηχανημάτων προς τις χειρότερα πληγείσες περιοχές- όσο και στη μεταφορά ειδών πρώτης ανάγκης προς τους αστέγους. Οπως είπε και ένας ανώνυμος σεισμοπαθής από την Κονσεπσιόν που είχε χάσει το παιδί του στον σεισμό του 1982, η εμπειρία από παλαιότερες καταστροφές «σε κάνει πιο ψύχραιμοκαι κυρίως πιο ανθρωπιστή τη δύσκολη ώρα. Σε κάνει να σκέφτεσαι και τους άλλους».
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλά κατεστραμμένα σπίτια δεν ξέσπασαν πυρκαϊές, όπως συμβαίνει σε άλλους (πολύ μικρότερης έντασης) σεισμούς καθώς οι κάτοικοι έχουν συνηθίσει να κλείνουν τους διακόπτες του φυσικού αερίου όταν λείπουν. Αλλά και τα παιδιά σχολικής ηλικίας, χάρη στις συνεχείς ασκήσεις επιφυλακής, έδειξαν πολύ πιο έτοιμα να αντιμετωπίσουν το κακό απ΄ ό,τι, π.χ., οι χιλιάδες μικροί Αϊτινοί που καταπλακώθηκαν προ διμήνου. Ολα αυτά βέβαια δεν σημαίνουν ότι η Χιλή παίρνει άριστα: γέφυρες έπεσαν, αεροδρόμια έκλεισαν, κάποιοι δρόμοι άνοιξαν στα δύο.
Τα βασικά κτίρια όμως (νοσοκομεία, αστυνομικά τμήματα, αμαξοστάσια της Πυροσβεστικής, σχολεία και κυβερνητικά κτίρια) δεν κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι, όπως συνέβη ακόμη και με το προεδρικό μέγαρο στο Πορτ-ο-Πρενς. Εμειναν όρθια και αυτό έδωσε τη δυνατότητα στον κρατικό μηχανισμό να λειτουργήσει έγκαιρα και αποτελεσματικά.
